Hợp tác 'có đi có lại' để thu hồi tài sản trong vụ án có yếu tố nước ngoài

Gỡ khó trong thu hồi tài sản có yếu tố nước ngoài

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Tương trợ tư pháp về hình sự, nhằm tách bạch, chuyên biệt hóa lĩnh vực tương trợ hình sự, vốn là một hoạt động có tính phức tạp cao, liên quan trực tiếp đến chủ quyền quốc gia, quyền con người và hiệu quả trong đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.

Quan tâm đến nội dung áp dụng biện pháp bảo đảm việc tịch thu, xử lý vật chứng, tài sản tại Điều 32, đại biểu Hùng cho rằng, dự thảo luật đã có tiến bộ khi quy định rõ phạm vi tịch thu, xử lý tài sản có yếu tố nước ngoài, nhưng còn thiếu quy định cụ thể về chia sẻ tài sản khi thu được.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. (Ảnh: Quốc hội)

“Thực tiễn xử lý các vụ án rửa tiền, buôn bán ma túy xuyên quốc gia cho thấy tài sản liên quan thường nằm rải rác ở nhiều quốc gia. Nếu không có cơ chế chia sẻ tài sản, Việt Nam sẽ khó thu hồi thiệt hại cho ngân sách và công tác đấu tranh phòng chống tội phạm”, ông Nguyễn Tâm Hùng nói.

Cũng nêu ý kiến góp ý với Điều 32 của dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Thu Phước (Đoàn Kon Tum) nhấn mạnh, đây là lần đầu tiên luật đã đưa ra các quy định về hợp tác quốc tế trong việc thu hồi tài sản. Đồng thời, là một bước tiến lớn, đáp ứng yêu cầu cấp bách của công tác phòng chống tham nhũng, rửa tiền. Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, các quy định về thỏa thuận chia sẻ tài sản tại khoản 2 và khoản 5 của Điều 32 thì còn khá chung chung, chưa tạo ra được một cơ chế đủ rõ ràng, minh bạch để khuyến khích các nước đối tác ưu tiên hợp tác với Việt Nam.

“Để có thể giải quyết vấn đề này, tôi cũng đề nghị bổ sung vào Điều 32 với nội dung: "Chính phủ quy định chi tiết các nguyên tắc, trình tự, thủ tục về thỏa thuận chia sẻ tài sản với nước ngoài trên cơ sở phù hợp với pháp luật của Việt Nam, Công ước Liên Hợp Quốc về chống tham nhũng và thông lệ quốc tế”, nữ đại biểu nói.

Đại biểu Trần Thị Thu Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum. (Ảnh: Quốc hội)

Hợp tác “có đi có lại” để thu hồi tài sản

Giải trình, làm rõ ý kiến các đại biểu quốc hội nêu, đặc biệt với vấn đề thu hồi tài sản, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, nội dung này đã được thực hiện hết sức là tích cực thông qua hợp tác như hợp tác với Singapore và đã thu hồi lại tài sản tham nhũng rất lớn. Theo ông Tiến, đây là vấn đề còn tương đối khó khăn, song Việt Nam vẫn đang kiên trì thực hiện thông qua hơn 30 hiệp định tương trợ pháp luật đã ký kết.

“Trên cơ sở ‘có đi có lại’ chúng ta mới có thể thực hiện được tốt các vấn đề các đại biểu cho ý kiến”, ông Nguyễn Huy Tiến nói.

Về đầu mối tiếp nhận, ông Tiến cho rằng, dự luật đã nêu rất rõ, cơ quan trung ương về tư pháp hình sự tiếp nhận là Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Trong quá trình tiếp nhận yêu cầu của các cơ quan nước ngoài, của các chủ thể khác, Viện kiểm sát nhân dân tối cao sẽ điều phối và thực hiện theo từng giai đoạn tố tụng.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu nêu. (Ảnh: Quốc hội)

“Ví dụ giai đoạn điều tra, giai đoạn xét xử, giai đoạn thi hành án thì Viện kiểm sát sẽ thực hiện việc điều phối này. Chúng ta sẽ thực hiện linh hoạt theo các văn bản hướng dẫn liên ngành. Theo đó, đối tượng nào, cơ quan nào, thẩm quyền theo lãnh thổ, thẩm quyền theo công việc hay thẩm quyền theo năng lực thụ lý, sẽ được điều phối chi tiết”, ông Nguyễn Huy Tiến nói.

Với ý kiến xung quanh vấn đề về lãnh sự, khái niệm về hợp pháp hóa lãnh sự, ông Tiến cho rằng, nội dung này đã có trong quy định của Chính phủ và pháp luật chuyên ngành, nên không đưa vào dự luật.

Giải trình ý kiến của đại biểu về việc tại sao luật chỉ quy định thủ tục của phía Việt Nam mà không quy định cho nước ngoài, ông Nguyễn Huy Tiến khẳng định, Việt Nam chỉ có thể quy định thủ tục cho phía mình thực hiện, không thể áp đặt quy định cho nước khác.

“Bởi trình tự thủ tục chuyển giao, dù là tạm thời hay liên quan đến nhân chứng, đối tượng, đều phải tuân theo pháp luật của nước sở tại. Chúng ta không thể quy định cho họ phải thực hiện thế nào”, ông Nguyễn Huy Tiến lý giải.

Sau khi tiếp thu 39 ý kiến thảo luận tại tổ và tại hội trường, ông Nguyễn Huy Tiến khẳng định sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến xác đáng của đại biểu Quốc hội trong quá trình phối hợp với Ủy ban Tư pháp và các cơ quan liên quan để hoàn thiện dự thảo luật.

Lê Hoàng/VOV.VN