'Hòm thư điện tử ẩn danh' - mô hình góp phần bảo vệ bình yên nơi biên giới Lai Châu
Đầu tháng 5/2025, Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải, BĐBP Lai Châu đã chính thức triển khai mô hình 'Hòm thư điện tử ẩn danh' - một sáng kiến ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và xuất, nhập cảnh trái phép tại địa bàn biên giới xã Vàng Ma Chải, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải hướng dẫn người dân cách tố giác tội phạm thông qua "Hòm thư điện tử ẩn danh". Ảnh: Đức Duẩn
Cầu nối giữa người dân và lực lượng chức năng
Hàng trăm tấm poster có in mã QR được cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải dán tại các điểm công cộng, nhà văn hóa bản, chợ phiên, trường học, trạm y tế - những nơi người dân thường xuyên qua lại. Chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh quét mã QR, người dân sẽ được dẫn tới một biểu mẫu điện tử đơn giản để cung cấp thông tin tố giác, phản ánh tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. Điểm đặc biệt của mô hình này chính là sự ẩn danh và bảo mật tuyệt đối danh tính người tố giác. Thay vì phải trực tiếp đến đồn Biên phòng trình báo, người dân giờ đây chỉ cần vài thao tác đơn giản trên điện thoại để gửi thông tin - không cần khai báo tên tuổi, không cần đi lại xa xôi, không lo bị lộ danh tính, hay gặp phải rủi ro về an toàn cá nhân.
“Đây là cách làm rất linh hoạt, phù hợp với đặc thù vùng cao biên giới, nơi mà bà con còn e ngại tiếp xúc với cơ quan chức năng, hoặc sợ bị trả thù khi cung cấp thông tin” - Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải cho biết.
Chỉ sau một thời gian ngắn triển khai, mô hình “Hòm thư điện tử ẩn danh” đã thu hút được sự quan tâm và hưởng ứng tích cực từ phía người dân địa phương. Theo thống kê, đơn vị đã tiếp nhận được 32 lượt tin báo, trong đó, 14 tin có giá trị đặc biệt, hỗ trợ đắc lực cho công tác đấu tranh, ngăn chặn tội phạm trên tuyến biên giới.
Từ những nguồn tin quý giá ấy, Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải đã phối hợp cùng các lực lượng chức năng xử lý hiệu quả nhiều vụ việc nổi cộm. Cụ thể, đơn vị đã khởi tố 1 vụ, bắt giữ 1 đối tượng về hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép; phối hợp với Công an xã Vàng Ma Chải bắt quả tang 1 đối tượng tàng trữ trái phép chất ma túy, thu giữ 1,886g heroin; đồng thời, phát hiện và thu giữ 5 khẩu súng kíp, nhiều can cồn do người dân cất giữ trái phép.
Kết quả đó là minh chứng sinh động cho hiệu quả thực tiễn mà mô hình mang lại, không chỉ giúp lực lượng chức năng nắm bắt tình hình nhanh chóng, chính xác và kịp thời xử lý các tình huống phức tạp ngay từ cơ sở, mà còn từng bước lan tỏa tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm trong cộng đồng dân cư nơi biên giới. Mỗi tin báo, mỗi thông tin dù nhỏ, khi được tiếp nhận và xử lý hiệu quả, đều góp phần xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc, chủ động từ cơ sở.
Quan trọng hơn cả, mô hình đã tạo ra sự thay đổi tích cực trong nhận thức của người dân, từ chỗ e ngại, thụ động trước các hành vi vi phạm pháp luật đến sự chủ động, mạnh dạn lên tiếng, tố giác, đồng hành cùng lực lượng chức năng bảo vệ sự bình yên nơi biên cương Tổ quốc. Không còn những khoảng cách, e dè trong giao tiếp, người dân giờ đây xem việc bảo vệ an ninh thôn bản là trách nhiệm, là quyền lợi gắn bó trực tiếp với cuộc sống của chính gia đình, dòng họ và cộng đồng mình.
Gắn công nghệ với lòng dân
Mô hình “Hòm thư điện tử ẩn danh” là một trong những cách làm cụ thể nhằm triển khai Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027” của BĐBP Lai Châu. Với việc kết hợp giữa ứng dụng công nghệ và công tác dân vận truyền thống, mô hình này góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, gắn kết niềm tin giữa nhân dân với BĐBP.

Mô hình "Hòm thư điện tử ẩn danh" đã phát huy hiệu quả rõ rệt trong công tác phòng chống tội phạm của Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải. Ảnh: Đức Duẩn
Không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận và xử lý các tin báo từ “Hòm thư điện tử ẩn danh”, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải còn chủ động đến từng bản làng xa xôi để hướng dẫn người dân cách sử dụng thiết bị công nghệ. Trong những buổi gặp gỡ giản dị dưới mái nhà cộng đồng, hay nơi bếp lửa quây quần của người Hà Nhì, Mông, Dao..., các anh kiên nhẫn chỉ dẫn từng thao tác: cách bật điện thoại, truy cập Internet, quét mã QR, điền thông tin phản ánh. Với nhiều người dân vùng biên, đây là lần đầu họ tiếp cận với hình thức tố giác tội phạm hiện đại nên mỗi buổi hướng dẫn không chỉ là một buổi tập huấn, mà còn là cầu nối đưa người dân đến gần hơn với pháp luật và công nghệ số.
Trong hành trình ấy, các cán bộ, chiến sĩ không quên lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật một cách gần gũi, dễ hiểu. Từ Luật Biên giới quốc gia, Luật Phòng chống ma túy đến các quy định về xuất, nhập cảnh, phòng chống mua bán người... đều được truyền tải sinh động bằng tiếng địa phương, bằng những câu chuyện thực tế từ cuộc sống thường nhật. Họ vận động bà con không vượt biên trái phép, không tiếp tay, hoặc bao che cho các đối tượng xấu lợi dụng địa bàn để hoạt động phạm pháp; đồng thời, nâng cao ý thức cảnh giác, tinh thần tự quản của cộng đồng trong việc giữ gìn an ninh trật tự thôn bản. Chính sự tận tâm và gần gũi ấy đã giúp mô hình “Hòm thư điện tử ẩn danh” dần được bà con tin tưởng, ủng hộ, từ đó, tạo nên một mạng lưới thông tin hiệu quả, góp phần bảo vệ bình yên cho từng nóc nhà nơi biên cương Tổ quốc.
Trong bối cảnh tình hình an ninh trật tự tại khu vực biên giới Tây Bắc vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, từ hoạt động của các đường dây đưa người xuất, nhập cảnh trái phép, buôn bán ma túy đến những âm mưu lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để kích động gây rối, thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý, nắm bắt tình hình địa bàn, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trở thành một xu thế tất yếu, mang tính thời đại. Không chỉ dừng lại ở chức năng là một “công cụ tố giác tội phạm” hiện đại, “Hòm thư điện tử ẩn danh” còn trở thành biểu tượng của sự kết nối bền chặt giữa người lính mang quân hàm xanh và đồng bào các dân tộc thiểu số nơi phên dậu Tổ quốc. Mỗi lần người dân tự tin quét mã gửi tin báo là một lần họ thể hiện trách nhiệm công dân, sự chủ động tham gia vào công cuộc giữ gìn an ninh trật tự vùng biên. Niềm tin của dân chính là "lá chắn mềm" nhưng đầy hiệu quả, giúp lực lượng chức năng kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ gốc rễ những hành vi xâm phạm an ninh biên giới.