Hôm nay, Quốc hội thảo luận sửa Hiến pháp 2013 để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Sáng 7-5, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đã trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Một trong những nội dung trọng tâm của dự thảo sửa đổi là làm rõ vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Theo quy định của Hiến pháp 2013, MTTQ Việt Nam được xác định là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Nguyên tắc hoạt động cơ bản của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên là phối hợp và thống nhất hành động trong MTTQ Việt Nam. Khi phối hợp và thống nhất hành động, các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam tuân theo Điều lệ MTTQ Việt Nam, đồng thời vẫn giữ tính độc lập của tổ chức mình.

Các đại biểu tại phiên họp sáng 7-5. Ảnh: QH

Qua rà soát việc thực hiện các quy định của Hiến pháp năm 2013 về tổ chức, hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cho thấy, hệ thống các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian, chức năng, nhiệm vụ còn có sự giao thoa, trùng lắp; có lúc, có nơi chưa thực hiện sâu sát cơ sở, nắm tình hình Nhân dân chưa kịp thời...

Thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, việc sửa đổi Hiến pháp lần này nhằm khẳng định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam, đồng thời làm rõ nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của MTTQ.

Hiến pháp 2013 cũng sửa đổi theo hướng tổ chức chính quyền địa phương thành hai cấp để nâng cao hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển.

Điều 110 của Hiến pháp năm 2013 hiện nay quy định đơn vị hành chính của nước ta gồm trên 10 loại đơn vị hành chính với tên gọi khác nhau thuộc 3 cấp (cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã). Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, mô hình này đã bộc lộ sự kém hiệu quả, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, gây lãng phí nguồn lực của đất nước, chưa phát huy được tối đa tiềm năng, lợi thế của từng đơn vị hành chính.

Việc duy trì cấp chính quyền trung gian làm cho các mệnh lệnh quản lý từ chính quyền cấp tỉnh xuống tới cấp xã bị cắt khúc, triển khai chậm, không phù hợp với xu thế chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, điều hành và hội nhập quốc tế.

Do đó, Điều 110 được đề xuất bổ sung, sửa đổi theo hướng các đơn vị hành chính sẽ bao gồm tỉnh, TP trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, TP. Hiến pháp sửa đổi sẽ không quy định chi tiết tên gọi của từng loại đơn vị hành chính ở mỗi cấp như hiện nay. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt sẽ do Quốc hội quyết định thành lập.

Hiện nay, trong dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đang đề xuất cụ thể hóa quy định này, trong đó xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường ở đô thị và đặc khu ở hải đảo. Việc sử dụng cụm từ "đơn vị hành chính dưới tỉnh, TP trực thuộc trung ương" nhằm đảm bảo tính thống nhất với Hiến pháp hiện hành.

Nội dung này sẽ được các đại biểu thảo luận tại tổ trong phiên làm việc chiều cùng ngày.

NHÓM PHÓNG VIÊN