Hội nghị phát triển thị trường trong nước ngành dệt may - da giầy: Khai thác thị trường nội địa là giải pháp quan trọng

Thị trường trong nước dư địa lớn, nhưng quá khó để cạnh tranh

Ngày 22/8 tại TP HCM, Bộ Công Thương phối hợp Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) và Hiệp hội Da - Giầy - Túi xách Việt Nam (LEFASO) tổ chức Hội nghị “Phát triển thị trường trong nước ngành Dệt may - Da giầy”.

Tại Hội nghị, đại diện nhiều DN và các Hiệp hội đều cho rằng, thị trường trong nước có dư địa lớn, nhưng quá khó để cạnh tranh với hàng nhập khẩu, đặc biệt là hàng giá rẻ từ Trung Quốc và các nước ASEAN. Các sản phẩm này thường có mẫu mã đa dạng, giá thành thấp, dễ tiếp cận người tiêu dùng phổ thông. Trong khi đó, chi phí sản xuất trong nước vẫn còn cao do phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, chi phí nhân công, logistics và thuế phí, khiến giá thành sản phẩm Việt khó cạnh tranh ở phân khúc giá rẻ.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký VITAS cho rằng, ngành dệt may Việt Nam thời gian qua vẫn thiếu chiến lược dài hạn vì chủ yếu chọn giải pháp an toàn, gia công là chủ yếu; chưa chú trọng tới việc xây dựng, phát triển thương hiệu. Đặc biệt là nguồn nguyên phụ liệu của ngành dệt may Việt Nam có tỷ lệ nội địa hóa rất thấp, gần như phải phụ thuộc vào việc nhập khẩu từ nước ngoài. Bên cạnh đó, nạn hàng nhái, hàng giả, hàng giá rẻ không rõ nguồn gốc cũng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và sự cạnh tranh của những DN dệt may Việt Nam làm ăn chân chính…

Thiếu thương hiệu mạnh trên thị trường nội địa cũng là vấn đề được các đại biểu nhắc đến khi nói về hai ngành này. Một ví dụ cụ thể là hiện nay tại các trung tâm thương mại, hệ thống siêu thị lớn; các thương hiệu quốc tế chọn những vị trí mặt bằng hết sức đắc địa để trưng bày, bán hàng hóa. Trong khi đó, các thương hiệu Việt lại thường chọn những vị trí khuất hơn hoặc chỉ bán tại các cừa hàng nhỏ, kênh phân phối manh mún, chủ yếu tập trung tại các TP lớn, thiếu độ phủ ở các tỉnh, vùng nông thôn. So với các thương hiệu ngoại có chuỗi cửa hàng chuyên nghiệp, đầu tư mạnh vào thương mại điện tử, DN Việt vẫn đang ở thế yếu, khó tiếp cận khách hàng đa dạng.

Một số sản phẩm dệt may - da giầy Việt Nam trưng bày tại Hội nghị. (Ảnh trong bài: H.Quý)

Ngoài ra, ngành dệt may - da giầy Việt cũng còn những hạn chế như phần lớn DN vẫn tập trung vào khâu sản xuất gia công, ít đầu tư vào khâu thiết kế, nghiên cứu phát triển sản phẩm. Do đó, khả năng tạo ra các sản phẩm độc đáo, khác biệt còn yếu. Việc ứng dụng công nghệ mới trong quản lý, sản xuất, thương mại điện tử chưa đồng bộ, khiến DN gặp khó trong cạnh tranh hiện đại…

Cần nhiều giải pháp đồng bộ

Trong nhiều năm qua, VITAS và LEFASO đã đồng hành cùng cơ quan chức năng trong việc thúc đẩy tiêu thụ hàng Việt Nam tại thị trường trong nước. Sự phối hợp này đã góp phần nâng cao vị thế của ngành dệt may và da giầy, đồng thời góp phần để Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” ngày càng hiệu quả.

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đang đối mặt với nhiều thách thức và rào cản từ các thị trường chủ lực như Mỹ, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc…, việc khai thác thị trường nội địa được xem là giải pháp quan trọng để bảo đảm đầu ra ổn định và phát triển bền vững. Với quy mô dân số hơn 100 triệu người, tiêu thụ trong nước năm 2024 ước đạt 5 - 5,5 tỷ USD với dệt may và khoảng 1 tỷ USD đối với giầy dép. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm chất lượng cao ngày càng tăng, mở ra dư địa lớn cho DN Việt.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, việc tập trung cho thị trường nội địa không chỉ giúp DN giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, mà còn mang đến cho người tiêu dùng nhiều cơ hội tiếp cận các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, được sản xuất bởi những DN uy tín, giàu kinh nghiệm. Đây chính là hướng đi song hành, vừa phát huy lợi thế trong nước, vừa chuẩn bị cho cạnh tranh toàn cầu.

Để dần khẳng định được vị thế của mình ngay trên sân nhà, theo đại diện LEFASO thì DN cần chú trọng đầu tư xây dựng thương hiệu, không chỉ dừng lại ở chất lượng sản phẩm mà còn cả câu chuyện thương hiệu, giá trị văn hóa và phong cách sống. Các thương hiệu như: Việt Tiến, Nhà Bè, An Phước, Biti’s, Canifa, May 10… đã chứng minh rằng nếu có chiến lược bài bản, sản phẩm Việt hoàn toàn có thể chinh phục người tiêu dùng. Việc đẩy mạnh truyền thông, quảng bá, gắn thương hiệu với niềm tự hào “Người Việt dùng hàng Việt” là hướng đi cần thiết.

Để cạnh tranh, sản phẩm dệt may - da giày Việt cần được thiết kế hiện đại, đa dạng, bắt kịp xu hướng thời trang quốc tế. DN cần đầu tư vào đội ngũ thiết kế, ứng dụng công nghệ trong sản xuất để tạo ra sản phẩm vừa chất lượng, vừa hợp thời trang, phù hợp nhu cầu đa dạng từ bình dân đến cao cấp.

Nhiều đại biểu cũng đề cập tới việc DN Việt cần mở rộng hệ thống cửa hàng bán lẻ chuyên nghiệp, chú trọng trải nghiệm khách hàng. Đồng thời, các nền tảng thương mại điện tử, bán hàng trực tuyến, mạng xã hội cũng cần được tận dụng mạnh mẽ để tiếp cận giới trẻ là nhóm khách hàng chiếm tỷ lệ lớn. DN cũng cần đầu tư vào logistics và quản trị chuỗi cung ứng, giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả phân phối.

Hội nghị là diễn đàn quan trọng để khẳng định vai trò của thị trường nội địa, nơi các bên cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và tìm ra giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy tiêu thụ hàng dệt may, da giầy. Thông qua sự đồng hành của cơ quan quản lý, hiệp hội, DN, các sàn thương mại điện tử và truyền thông, sự kiện lần này sẽ góp phần tạo lực đẩy cho hàng Việt, nâng cao sức cạnh tranh và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng trong nước.

Một giải pháp quan trọng và lâu dài là khuyến khích sản xuất nguồn nguyên phụ liệu trong nước để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên phụ liệu, từ đó hạ giá thành sản phẩm. Nhà nước cần có chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đào tạo nhân lực, thu hút đầu tư vào lĩnh vực sản xuất vải, da, hóa chất nhuộm… để tạo nền tảng vững chắc cho ngành dệt may - da giày phát triển.
Theo bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký LEFASO, Nhà nước cần kiểm soát được chất lượng sản phẩm của các loại hàng hóa nhập khẩu giá rẻ. Vấn nạn hàng nhái, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành hàng dệt may, da giầy trong nước.

Hoàng Quý