Hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh: Ngày càng phát triển sâu rộng

Với sự hưởng ứng tích cực từ các trường, sự tham gia nhiệt tình của đông đảo học sinh (HS), cùng nhiều dự án được đầu tư bài bản, có chất lượng, Cuộc thi Khoa học kỹ thuật HS trung học năm học 2024 - 2025 vừa được Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức tại Trường Đại học Nha Trang đã cho thấy phong trào nghiên cứu khoa học trong HS ngày càng phát triển sâu rộng.

Nhiều đề tài hay

Cuộc thi năm nay nhận được nhiều đề tài ở các lĩnh vực, trong đó có một số dự án có hàm lượng khoa học cao như: Ứng dụng thị giác máy tính trong xây dựng hệ thống nhận diện và phân loại cá tại các khu bảo tồn biển ở Nha Trang; hệ thống khởi tạo và xác thực chứng chỉ sử dụng công nghệ blockchain; thiết kế, chế tạo thiết bị phân tích tín hiệu thủy âm để quan trắc môi trường biển và cảnh báo thiên tai; hỗ trợ phát triển du lịch TP. Nha Trang thông qua ứng dụng mini map tự động giới thiệu bằng tiếng Anh cho du khách nước ngoài... Bên cạnh đó, có nhiều dự án liên quan đến công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) như: Ứng dụng tích hợp AI phát hiện các bệnh về da; hệ thống AI kiểm soát ra vào trường học bằng nhận diện hình ảnh tự động; phát triển kỹ năng viết tiếng Anh cho HS THPT trên địa bàn TP. Nha Trang bằng ứng dụng AI trong tổ chức mô hình lớp học ảo; mô hình trường học thông minh điều khiển bằng AI; hệ thống phát hiện người đuối nước bằng AI...

Học sinh thuyết trình về dự án.

Cùng với đó, HS đã đề cập thực trạng, phân tích nguyên nhân và tìm ra những giải pháp nhằm giải quyết nhiều vấn đề gắn liền với môi trường học đường hay cuộc sống hằng ngày như: Nâng cao năng lực đối mặt và giải quyết áp lực học tập khi bị so sánh với "con nhà người ta"; giải pháp tác động bảo vệ môi trường qua việc trồng rừng ngập mặn ở ven sông Tắc, xã Phước Đồng, TP. Nha Trang; truyền cảm hứng và phát huy tình yêu quê hương đất nước qua các di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh địa phương... HS ở các trường khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa đề cập đến những vấn đề thực tế ở địa phương như: Máy sấy quần áo dùng cho khu tập thể ở miền núi; nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc trồng và bảo vệ rừng cho HS và phụ huynh nhằm giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất và lũ quét xảy ra ở miền núi... Em Mấu Hoàng Nhật My - Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS Cam Ranh cho biết: “Đến với cuộc thi, em tìm hiểu thêm được nhiều kiến thức từ các anh chị và các bạn, trong đó có nhiều điều mới lạ. Đồng thời, em cũng được học hỏi thêm kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình...”.

Tiếp tục quan tâm đầu tư

So với năm trước, cuộc thi năm nay tăng cả về số lượng và chất lượng dự án. Trong đó, Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (TP. Nha Trang) là đơn vị có số dự án dự thi và đạt giải nhiều nhất. Thầy Huỳnh Bá Lộc - Phó Hiệu trưởng phụ trách nhà trường cho biết: “Nhà trường đã có quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng ngay khi Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai cuộc thi, từ việc thông báo và tiếp nhận các ý tưởng của HS, sàng lọc, thẩm định lựa chọn ý tưởng phù hợp, khả thi để hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện. Từ 17 dự án thi cấp trường, nhà trường đã chọn 12 dự án thi cấp tỉnh và tất cả đều đoạt giải, với 5 giải nhất, 2 giải nhì, 5 giải ba”.

Ông Võ Hoàn Hải - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo nhận định, cuộc thi năm nay có nhiều khởi sắc, với nhiều dự án được đầu tư chu đáo, từ ý tưởng, quá trình nghiên cứu, đề ra phương án, giải pháp cho những vấn đề đặt ra trong cuộc sống hằng ngày, đến việc trình bày báo cáo, thiết kế không gian trưng bày và thuyết trình về dự án. Trong đó, một số dự án nhận được sự cố vấn của các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các trường đại học. Điểm nổi bật của cuộc thi là năng lực thuyết trình của nhiều HS. Các em không chỉ trình bày dự án của mình một cách lưu loát mà còn có khả năng thuyết phục Ban giám khảo về tính khả thi và giá trị ứng dụng của dự án. Qua đó, cho thấy tiềm năng, triển vọng của các em trong nghiên cứu khoa học. Sở Giáo dục và Đào tạo đã đề nghị các trường tiếp tục đẩy mạnh các sân chơi khoa học để tạo điều kiện cho những HS đam mê nghiên cứu được trải nghiệm, phát huy sở trường và năng lực của mình.

Cuộc thi có 156 dự án của 287 HS đến từ 41 đơn vị, dự thi ở 16 lĩnh vực, tăng 9 dự án và tăng 26 HS so với năm trước. Trong đó, khối THPT có 33 đơn vị với 91 dự án; khối phòng giáo dục và đào tạo có 8 đơn vị với 65 dự án. Kết quả, có 94 dự án đoạt giải, trong đó có 10 giải nhất của HS các trường: THPT Chuyên Lê Quý Đôn 5 giải; THPT Tôn Đức Thắng (thị xã Ninh Hòa) 1 giải; THPT Nguyễn Thiện Thuật (Nha Trang) 2 giải; THCS Thái Nguyên (Nha Trang) 1 giải; THCS Trịnh Phong (huyện Diên Khánh) 1 giải. Ngoài ra, còn có 26 giải nhì, 28 giải ba và 30 giải tư. Trong số 10 dự án đoạt giải nhất, Ban tổ chức đã lựa chọn 3 dự án tham dự Cuộc thi Khoa học kỹ thuật HS trung học cấp quốc gia năm học 2024 - 2025 (tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh vào tháng 3-2025) là: Nâng cao năng lực tự chủ về cảm xúc và hành vi cho HS THCS tại Nha Trang (Trường THCS Thái Nguyên); hỗ trợ phát triển du lịch TP. Nha Trang thông qua ứng dụng mini map tự động giới thiệu bằng tiếng Anh cho du khách nước ngoài (Trường THPT Nguyễn Thiện Thuật); nghiên cứu quy trình chế biến thạch hạ sốt, giảm ho và cảm cho trẻ em từ thảo dược thiên nhiên như nghệ, diếp cá, quất, húng chanh, tía tô, hẹ và mật ong (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn).

H.NGÂN