Hoàn thiện quy định về xuất xứ hàng hóa, thúc đẩy xuất nhập khẩu và phòng chống gian lận thương mại

Chiều ngày 23/5/2025, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa (dự thảo 2).

Tham dự Hội thảo có ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu; ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu; đại diện Ban soạn thảo, Tổ biên tập, các đơn vị chức năng liên quan của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, các cơ quan, tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O); đại diện các hiệp hội ngành hàng và hơn 100 doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa.

Hội thảo nhằm tổng kết tình hình triển khai Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa. Đồng thời, giới thiệu dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa (Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP).

Bên cạnh đó, Hội thảo lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa.

Xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP là cần thiết, cấp bách

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: Ngày 08 tháng 3 năm 2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 31/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa.

Để thực thi chi tiết các quy định trong Nghị định số 31/2018/NĐ-CP, Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn quy định về xuất xứ hàng hóa, kiểm tra, xác minh xuất xứ, trách nhiệm của các Bộ, ban ngành, doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến xuất xứ hàng hóa.

Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ra đời giúp Việt Nam hoàn thiện hành lang pháp lý về xuất xứ hàng hóa, tạo điều kiện cho thương nhân vận dụng quy tắc xuất xứ hàng hóa để góp phần thúc đẩy xuất khẩu, hàng hóa Việt Nam được hưởng thuế quan ưu đãi, qua đó mở rộng, thâm nhập vào thị trường quốc tế.

Quá trình triển khai thực hiện Nghị định 31/2018/NĐ-CP cho thấy các quy định của Nghị định đã góp phần tạo khung pháp lý trong công tác quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa và tạo điều kiện để thương nhân đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường có hiệp định thương mại tự do.

Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương): Việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP là cần thiết, cấp bách phù hợp với tình hình mới

Sau 07 năm thực hiện Nghị định số 31/2018/NĐ-CP, việc tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA với nhiều quy định, cam kết khác nhau đã phát sinh một số vấn đề mà Nghị định này cần điều chỉnh như: quy trình, thủ tục áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa, chế tài xử lý gian lận xuất xứ hàng hóa hoặc một số vấn đề liên quan đến hồ sơ đề nghị cấp C/O, hồ sơ thương nhân, lưu trữ hồ sơ...

Hiện nay, bối cảnh tình hình thương mại quốc tế diễn biến phức tạp, nhanh, khó lường, cạnh tranh chiến lược ngày càng mạnh mẽ, nhạy cảm, đặc biệt khi Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế quan đối ứng đối với nhiều nước trên thế giới bao gồm cả Việt Nam. Căng thẳng thương mại leo thang dẫn đến các hành vi gian lận thương mại, trong đó gian lận xuất xứ hàng hóa có xu hướng ngày càng gia tăng và phức tạp nhằm tránh các biện pháp trừng phạt mà các nước sẽ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu.

"Vì vậy, việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP là cần thiết, cấp bách phù hợp với tình hình mới", ông Nguyễn Anh Sơn nhấn mạnh.

Tạo thuận lợi tối đa cho thương nhân xuất nhập khẩu và phòng chống gian lận thương mại về xuất xứ hàng hóa

Trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Nghị định số 31/2018/NĐ-CP cũng như đánh giá bối cảnh tình hình mới, Bộ Công Thương được Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng dự thảo Nghị định thay thế với mục tiêu tiếp tục cụ thể hóa Luật Quản lý ngoại thương, đồng thời bổ sung các quy định, biện pháp phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế. Dự thảo Nghị định mới được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng pháp lý đồng bộ, rõ ràng hơn cho việc xác định xuất xứ hàng hóa trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngày 14/2/2025, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 405/QĐ-BCT về việc thành lập Ban soạn thảo và Tổ biên tập xây dựng Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý Ngoại thương về xuất xứ hàng hóa (Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa).

Tiếp theo cuộc họp Ban soạn thảo và Tổ biên tập xây dựng Nghị định ngày 17/4/2025, Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo lấy ý kiến rộng rãi các Bộ, ban, ngành, Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp để đảm bảo Nghị định khi ban hành có tính khả thi và hiệu quả.

Tại Hội thảo, các đại diện của Cục Xuất nhập khẩu đã thông tin về kết quả triển khai Nghị định 31/2018/NĐ-CP trong thời gian vừa qua; những hạn chế vướng mắc phát sinh trong bối cảnh tình hình mới.

Bà Trần Thanh Bình, Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) thông tin về kết quả thực hiện Nghị định số 31/2018/NĐ-CP trong thời gian qua

Giới thiệu về những điểm mới điều chỉnh được xây dựng tại Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 31/2018/NĐ-CP, bà Trần Minh Trang - Phó Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: Dự thảo Nghị định thay thế gồm 6 Chương, 34 Điều quy định về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu và xuất xứ hàng hóa nhập khẩu. Nghị định áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, thương nhân và cá nhân có hoạt động liên quan đến xuất xứ hàng hóa xuất khẩu và xuất xứ hàng hóa nhập khẩu.

So với Nghị định 31/2018/NĐ-CP, dự thảo Nghị định thay thế có những điều, nội dung được lược bỏ, sửa đổi, hoặc bổ sung nhằm hoàn thiện các quy định về quản lý xuất xứ hàng hóa phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế hiện nay.

Bà Trần Minh Trang - Phó Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) giới thiệu về những điểm mới điều chỉnh được xây dựng tại Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 31/2018/NĐ-CP

Tại phiên thảo luận chuyên đề của Hội thảo, đại diện Cục Xuất nhập khẩu, các Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu, logistics đã tập trung trao đổi, tham gia ý kiến với dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 31/2018/NĐ-CP.

Các ý kiến của đại biểu tại Hội thảo đánh giá cao Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã chủ động, tích cực trong việc triển khai xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 31/2018/NĐ-CP, qua đó góp phần tạo thuận lợi hơn cho cộng đồng doanh nghiệp, thương nhân tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) chủ trì và điều phối Phiên thảo luận chuyên đề tại Hội thảo

Bên cạnh đó, các đại biểu tập trung thảo luận, trao đổi về các nội dung được quan tâm như: Hoàn thiện hệ thống pháp lý về xuất xứ hàng hóa minh bạch, đầy đủ hơn, phù hợp hơn với Luật Thương mại, Luật Quản lý ngoại thương và các cam kết quốc tế; Áp dụng hình thức chứng nhận xuất xứ theo hướng quản lý rủi ro trong quá trình cấp C/O, tạo thuận lợi tối đa cho thương nhân xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, cùng với chế tài xử lý nghiêm đối với các hành vi gian lận xuất xứ; Thiết lập cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng chuyển tải, gian lận xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan hoặc lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của nước nhập khẩu.

Đồng thời trao đổi, cập nhật những nội dung mới, làm cơ sở triển khai cho giai đoạn các năm tới; Tạo cơ sở để doanh nghiệp, cơ quan quản lý xác định xuất xứ Việt Nam của hàng hóa xuất nhập khẩu để được hưởng ưu đãi thuế quan theo quy định của các điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập, phù hợp pháp luật hiện hành; Tăng cường công tác phòng chống gian lận xuất xứ, hạn chế tình trạng giả mạo xuất xứ; bảo vệ uy tín, thương hiệu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Tại phiên thảo luận, đại diện Cục Xuất nhập khẩu và các Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực cũng đã trực tiếp tiếp thu, trao đổi, trả lời với những ý kiến, nội dung quan tâm của các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu liên quan tới việc thực hiện quy định về xuất xứ hàng hóa, cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa...

Việt Hằng