Hiểu về 'can hỏa vượng'

Thói quen ăn nhiều đồ cay, dầu mỡ có thể dẫn tới can hỏa vượng. Ảnh minh họa: Laaskin.

Mấy ngày trước có một cô gái đến tìm tôi vì mặt nổi mụn mãi không hết. Con gái tuổi dậy thì mọc mụn là điều rất bình thường, nhưng tình trạng này đã kéo dài đến bảy, tám năm.

Ban đầu, cô ấy nghĩ khi hết tuổi dậy thì sẽ khỏi, nhưng tới tận lúc tốt nghiệp thạc sĩ, chuẩn bị đi làm, mụn vẫn không có dấu hiệu biến mất. Rõ ràng, mụn trên mặt sẽ ảnh hưởng lớn đến ngoại hình, cô gái này lo lắng về hình ảnh của mình trong công việc cũng như tình yêu, hôn nhân, nên đã đến chỗ chúng tôi trị mụn.

Sau khi bắt mạch, tôi khuyên cô ấy nên điều hòa lại cơ thể trước đã, khi cơ thể khỏe mạnh thì mụn cũng sẽ mất. Tình trạng của cô ấy là can hỏa vượng, tâm hỏa vượng, tỳ vị hư hàn, thể chất kém. Nhưng cũng may cô vẫn còn trẻ, chỉ cần bồi bổ, điều tiết lại cơ thể trong khoảng hai tháng là sẽ không có vấn đề gì. Hai tháng sau, chẳng cần tôi phải nói, cô bé này cũng biết rằng mình không cần đi trị mụn nữa, vì tình trạng mụn đã đỡ hơn rất nhiều.

Vậy lý do cho bệnh can hỏa vượng của cô ấy là gì? Đó là do thói quen ăn uống. Cô gái này cực kỳ thích ăn cay và đồ dầu mỡ, vì nó “đậm đà”. Giới trẻ thích ăn đồ cay nóng là điều dễ hiểu, ngoài ra đồ ăn ở canteen họ hay ăn cũng thường mặn, cay, nhiều dầu mỡ. Hơn nữa, người trẻ vốn đã thích ăn đồ có vị béo ngậy, ngọt đậm, nên dễ nạp vào cơ thể nhiều dầu mỡ và calo.

Hơn nữa, cô gái này còn thích ăn kem trong phòng có máy sưởi vào mùa đông. Kem nhiều calo, dễ sinh can hỏa, mặt khác đồ lạnh làm tổn thương tỳ vị, nên tỳ vị của cô mới yếu và lạnh.

Còn về tâm hỏa vượng là do gan thuộc mộc, tâm thuộc hỏa, mộc sinh hỏa, do đó gan và tim là mối quan hệ mẹ - con, can hỏa vượng dễ dẫn tới tâm hỏa vượng. Ngoài ra, như giới trẻ ngày nay, cô thường thức khuya, giờ giấc sinh hoạt không lành mạnh, nên xuất hiện những triệu chứng trên cũng chẳng có gì lạ.

Do đó, các bạn trẻ đừng cho rằng mình khỏe mạnh nên “lao lực”, rất nhiều bệnh tích tụ trong quá trình tiêu hao sức khỏe này. Nếu bạn không chăm sóc cơ thể, khi về già bệnh tật sẽ kéo nhau tìm tới. Sức khỏe phụ thuộc phần nào vào việc bạn có yêu thương bản thân hay không.

Nếu đã xuất hiện triệu chứng của can hỏa vượng, tốt nhất nên tìm tới sự giúp đỡ của bác sĩ. Ngoài ra, trong cuộc sống thường ngày, đầu tiên bạn cần bỏ những thói quen dễ sinh can hỏa như ăn đồ nhiều chất béo, ngọt, dầu mỡ hoặc có lượng calo cao. Loại đồ ăn này gây nóng trong. Ngược lại, bạn nên ăn hoa quả, rau củ tươi, ăn nhạt. Dù cực kỳ thích ăn cay cũng nên kiểm soát, nếu không dễ dẫn đến tình trạng nóng gan.

Ngoài chế độ ăn uống, bạn cần giữ tâm trạng vui vẻ. Trong cuộc sống, ai cũng có những chuyện không như ý và buồn bực, nhưng là những người sống lý trí, chúng ta cần làm chủ cảm xúc của bản thân, gặp việc gì cũng nên đối mặt với tâm thế bình tĩnh, đừng vội cáu kỉnh hay nổi nóng. Đồng thời, cần đi ngủ sớm, không thức khuya vì thức khuya hại can âm, can huyết, đây cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến giới trẻ ngày nay hay mắc chứng can hỏa vượng.

Cuối cùng, nếu đã xuất hiện triệu chứng can hỏa vượng nhưng chưa quá nghiêm trọng, hoặc muốn đề phòng can hỏa vượng vào mùa xuân (mùa có tỷ lệ can hỏa vượng cao), chúng ta có thể sử dụng các loại thức ăn, đồ uống làm mát gan như trà hoa cúc, trà bạc hà, nước chanh… Trong các phần tiếp theo, chúng tôi sẽ giới thiệu cho mọi người rất nhiều công thức để sử dụng trong cuộc sống thường ngày.

Thẩm Ninh/ Skybooks & NXB Dân trí