Hiểu đúng lề đường, vỉa hè để tránh vi phạm lỗi dừng, đỗ xe

Tôi thường đỗ xe nơi có vạch trắng sát lề phải, căn bánh xe theo mép trong của vạch này, nhưng gần đây nghe nói cách này vẫn có thể bị phạt do không đúng quy định cách lề đường/vỉa hè 0,25m. Tuy nhiên, nhiều tuyến đường không có dấu hiệu rõ ràng để xác định lề đường hay vỉa hè. Vậy tôi nên căn cứ vào đâu để đảm bảo dừng đỗ xe đúng luật và tránh bị xử phạt?

Bạn đọc Văn Hà (TP.HCM)

Giải đáp câu hỏi trên, Luật sư Đỗ Khắc Tất Hưng, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết theo Điều 18 Luật Trật tự, An toàn Giao thông đường bộ 2024, khi dừng, đỗ xe, người điều khiển phương tiện phải có tín hiệu báo, không gây cản trở giao thông và không dừng, đỗ tại các vị trí cấm như:

- Bên trái đường một chiều;

- Đường cong, gần đầu dốc che khuất tầm nhìn;

- Cầu, gầm cầu vượt (trừ nơi được phép);

- Song song xe khác đang dừng, đỗ;

- Phần đường dành cho người đi bộ, nơi giao nhau, điểm đón trả khách;

- Trước cổng và trong phạm vi 5m hai bên cổng cơ quan, tổ chức;

- Nơi có chiều rộng chỉ đủ cho một làn xe cơ giới;

- Phạm vi an toàn đường sắt, che khuất biển báo giao thông;

- Đường dành riêng cho xe buýt, trên miệng cống, hầm kỹ thuật, chỗ lấy nước chữa cháy.

Người điều khiển xe chỉ được dừng, đỗ tại nơi có lề đường rộng hoặc khu đất ngoài phần đường xe chạy; nếu lề đường hẹp hoặc không có lề đường, phải dừng, đỗ sát mép đường bên phải theo chiều đi. Khoảng cách bánh xe gần nhất không được cách lề đường, vỉa hè quá 0,25m.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dừng, đỗ xe căn theo vạch trắng sát lề phải (vạch 3.1 theo QCVN 41:2019/BGTVT) thay vì căn theo lề đường, vỉa hè. Điều này không đúng quy định do vạch 3.1 cách mép lề đường từ 30cm trở lên. Do đó, ngay cả khi dừng, đỗ ngay sát mép trong của vạch 3.1 thì vẫn vi phạm quy định về khoảng cách 0,25m.

Hiện nay, Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024 chưa định nghĩa cụ thể "lề đường", "vỉa hè", dẫn đến khó khăn trong thực thi. Theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13592:2022, "lề đường" là phần tiếp giáp với phần xe chạy, còn "hè đường" (hè phố) là phần từ mép lề đường tới chỉ giới đường đỏ. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này không phải là văn bản quy phạm pháp luật có giá trị bắt buộc.

Người dân cần thực hiện đúng dừng xe, đỗ xe cách 0,25m so với lề đường, vỉa hè. Ảnh: PLO.

Do vậy, Luật sư Hưng khuyến cáo rằng người dân cần thay đổi thói quen nói trên, lưu ý thực hiện việc dừng xe, đỗ xe cách 0,25m so với lề đường, vỉa hè đúng theo quy định của Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024.

Ở góc độ lập pháp, Luật sư Hưng cho rằng việc Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024 quy định về nghĩa vụ của người điều khiển khi dừng xe, đỗ xe cách 0,25m so với lề đường, vỉa hè nhưng lại không có một định nghĩa rõ ràng thế nào là “lề đường” và “vỉa hè” là chưa chặt chẽ và có thể gây ra sự khó hiểu cho người dân.

Đồng thời các Tiêu chuẩn quốc gia vốn không phải là văn bản quy phạm pháp luật, không có hiệu lực ràng buộc (trừ khi được văn bản quy phạm pháp luật đề cập, dẫn chiếu rõ ràng tới các Tiêu chuẩn này).

“Thiết nghĩ, các nhà làm luật cần bổ sung quy định một cách ngắn gọn về “lề đường”, “vỉa hè” trong một văn bản hướng dẫn dưới Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024, để đảm bảo tính chặt chẽ của quy định trên” – LS Hưng nói.

Về xử phạt, Điều 6 Nghị định 168/2024 quy định phạt 600.000 - 800.000 đồng nếu dừng xe không sát lề đường, vỉa hè hoặc bánh xe cách lề đường, vỉa hè quá 0,25m. Phạt 800.000 - 1.000.000 đồng nếu đỗ xe vi phạm quy định trên.

THẢO HIỀN