Hiện thực hóa giấc mơ an cư

Nhà ở xã hội không chỉ là “nhà cho công nhân”

Chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH mới đây, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Xây dựng trong tháng 6/2025 trình Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Nghị quyết 201 và hoàn thiện đề án thành lập Quỹ nhà ở quốc gia. Thủ tướng cho biết, đã từng nghe ý kiến nói “tỉnh tôi không có công nghiệp, không có công nhân, nên không cần phát triển NƠXH. Như thế là hiểu chưa hết chính sách”. Bởi chính sách NƠXH, theo Thủ tướng, còn dành cho cả người nghèo, người khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, bộ đội biên phòng nơi biên giới - những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung.

Khu nhà ở xã hội tại huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: Tiến Thịnh

Ngay lập tức thông tin này đã thu hút sự quan tâm lớn từ phía dư luận xã hội, đa số các ý kiến cho rằng, phát biểu của Thủ tướng chính là một sự khẳng định rõ ràng về tính nhân văn và phổ quát của chính sách NƠXH, nhằm bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình an cư.

Bày tỏ ủng hộ chủ trương mở rộng đối tượng thụ hưởng NƠXH, chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang nhận định, chính sách NƠXH là một trụ cột quan trọng của an sinh xã hội, không chỉ đơn thuần là giải quyết bài toán nhà ở mà còn là nền tảng để mỗi cá nhân, mỗi gia đình có thể ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế.

“Khi nhắc đến NƠXH, nhiều người thường hình dung về những khu nhà tập thể dành cho công nhân các khu công nghiệp. Tuy nhiên, quan niệm này, như lời Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, là "hiểu chưa hết chính sách". NƠXH mang trong mình một sứ mệnh rộng lớn hơn, không giới hạn bởi ngành nghề hay địa lý. Nó là giải pháp thiết thực cho người có thu nhập thấp” - ông Trần Khánh Quang chia sẻ.

Tán thành quan điểm này, chuyên gia kinh tế Phan Dũng Khánh cũng cho rằng, việc mở rộng đối tượng được hỗ trợ về NƠXH là bước đi hợp lý, tạo cơ sở để sau này Chính phủ ban hành các hướng dẫn cụ thể nhằm triển khai các chương trình nhà ở cho người dân có thu nhập thấp. “Tầm nhìn đa dạng hóa NƠXH thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc kiến tạo một xã hội công bằng, nơi mọi người dân đều có cơ hội an cư, lạc nghiệp. Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ có vai trò then chốt trong việc tạo lập quỹ đất và phát triển các dự án nhà ở cho thuê. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa sản phẩm NƠXH, mà còn mở rộng đối tượng thụ hưởng NƠXH. Từ đó khuyến khích các chủ đầu tư mạnh dạn làm NƠXH, cùng chung tay tạo quỹ NƠXH ổn định, bền vững” - ông Phan Dũng Khánh nói.

Các chuyên gia kỳ vọng, đây sẽ là một cú hích mạnh mẽ, thể hiện sự quyết tâm của Nhà nước trong việc giải quyết bài toán an cư cho người dân, đặc biệt là người có thu nhập thấp.

Thúc đẩy NƠXH cho thuê và nới lỏng điều kiện

Vui mừng trước những tín hiệu tích cực về NƠXH, song anh Lê Ngọc Long (quận Long Biên, TP Hà Nội) than thở vì việc mua NƠXH không hề dễ dàng, tình trạng cung không đủ cầu khiến người thu nhập thấp như anh phải "xếp số", chầu chực với cơ hội mua mang tính may rủi. Tương tự, chị Nông Thị Linh Nga (quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) cũng chia sẻ, dù là người có thu nhập thấp và thuộc diện chính sách, nhưng việc mua NƠXH vẫn rất khó khăn bởi quy định phức tạp, thủ tục hành chính kéo dài.

Bàn về thực tế này, với nhiều năm kinh nghiệm làm NƠXH, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành Lê Hữu Nghĩa đề xuất bỏ điều kiện "không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân" để mở rộng đối tượng thụ hưởng: “Cần tính toán thu nhập tất cả các khoản, bao gồm cả thu nhập "tay trái", để tránh tình trạng người giàu lách luật. Thậm chí nếu cần thiết, có thể yêu cầu người mua NƠXH phải sống thực tế tại căn nhà đó, đăng ký tạm trú tạm vắng đúng địa chỉ và không được cho thuê lại, để cơ quan quản lý cấp cơ sở có thể giám sát” – ông Lê Hữu Nghĩa nói.

Ở góc nhìn khác, TS Đinh Thế Hiển - chuyên gia kinh tế nêu quan điểm về tầm quan trọng của NƠXH cho thuê: “Người có thu nhập thấp chỉ có thể thuê nhà và Nhà nước nên hỗ trợ họ thuê nhà giá rẻ chứ không phải bán nhà giá rẻ cho họ. NƠXH cho thuê mới thể hiện rõ nhất bản chất và tinh thần của chính sách NƠXH. Bởi lẽ, việc bán NƠXH giá rẻ dễ dẫn đến tình trạng đầu cơ, mua đi bán lại qua hợp đồng ủy quyền, làm mất đi cơ hội tiếp cận của những người thực sự có nhu cầu” - TS Đinh Thế Hiển nói và đánh giá cao đề án thành lập Quỹ nhà ở quốc gia. “Nếu đề án Quỹ nhà ở quốc gia thành công đi vào thực tế sẽ giúp huy động mọi nguồn lực xã hội để phát triển NƠXH cho thuê. Từ đó giúp người thuê an tâm, không còn bất an - nay ở đây nhưng mai phải đi thuê căn khác vì lo chủ đầu tư thu hồi nhà để bán khi hết thời hạn cho thuê” - TS Đinh Thế Hiển phân tích.

Đồng quan điểm, luật sư Lê Thu Thảo - Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh, chỉ khi ưu tiên phát triển mạnh mẽ phân khúc NƠXH cho thuê, đi kèm với sự ra đời của một cơ quan chuyên trách đủ mạnh, tầm nhìn của Thủ tướng Chính phủ mới thực sự được hiện thực hóa. “Nếu được triển khai một cách bài bản mô hình Quỹ nhà ở quốc gia có thể trở thành một giải pháp quan trọng giúp hàng triệu người dân tiếp cận nhà ở với giá hợp lý, đồng thời góp phần ổn định và phát triển thị trường bất động sản một cách bền vững. Tuy nhiên, với một quỹ tài chính lớn như Quỹ nhà ở quốc gia cần có cơ chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, để tránh tình trạng thất thoát, lãng phí, hay trục lợi” - luật sư Lê Thu Thảo lưu ý.

Tiểu Thúy