Hết ưu đãi phí trước bạ, xe điện còn đắt khách?

Chính sách ô tô điện phải đóng lệ phí trước bạ lần đầu bằng 50% sẽ tác động không nhỏ tới toàn thị trường

Theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 15/1/2022 quy định về lệ phí trước bạ, có hiệu lực từ ngày 1/3/2022, mức ưu đãi lệ phí trước bạ đăng ký lần đầu dành cho ô tô điện chạy pin là 0% trong vòng 3 năm (từ ngày 1/3/2022 đến ngày 28/2/2025). Từ ngày 1/3/2025 đến ngày 28/2/2027, mức lệ phí trước bạ đối với xe này sẽ bằng 50% so với xe chạy xăng, dầu.

Hiện tại, mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô đăng ký lần đầu tại Việt Nam dao động từ 10% đến 12%, tùy vào từng địa phương. Điều này đồng nghĩa với việc người mua xe điện chạy pin từ ngày 1/3/2025 sẽ phải nộp lệ phí trước bạ khoảng 5-6%, tùy tỉnh, thành phố đăng ký xe, thay vì được miễn hoàn toàn như trước.

NHU CẦU XE "XANH" TRÊN TOÀN CẦU TIẾP TỤC TĂNG

Theo thống kê của hãng nghiên cứu Rho Motion, người tiêu dùng trên toàn cầu đã mua 17,1 triệu xe điện, bao gồm xe điện chạy pin (BEV) và xe hybrid sạc ngoài (PHEV), trong năm 2024. Con số này trong năm 2023 là 13,6 triệu chiếc và năm 2022 là 10,4 triệu chiếc. Như vậy, thị trường xe điện toàn cầu vẫn giữ đà tăng trưởng đều đặn, với mức tăng 3,2 triệu xe vào năm 2023 và 3,5 triệu xe trong năm 2024, cho thấy nhóm phương tiện không phát thải này dần trở thành một trong những loại hình di chuyển chủ đạo của nhân loại.

Tại Việt Nam, theo nhận định từ Ban nghiên cứu thị trường Oto.com.vn thuộc Công ty cổ phần Nextgen Việt Nam (oto.com.vn), những năm trước, xe “xanh” chỉ chiếm một phần nhỏ trong thị trường ô tô Việt Nam. Tuy nhiên, đến năm 2024, dòng xe này đã đạt doanh số 97.000 xe; trong đó 87.000 xe điện của VinFast, 5.350 xe hybrid của Toyota, 2.515 xe hybrid của Suzuki và 1.905 xe hybrid của Honda. Tổng doanh số này chiếm hơn 22% tổng lượng xe du lịch mới bán ra, phản ánh xu hướng mạnh mẽ của người tiêu dùng Việt Nam đối với dòng xe thân thiện với môi trường.

Dự kiến doanh số bán ô tô điện tại thị trường Việt sẽ đạt 163.000 chiếc vào năm 2025; tới năm 2030 đạt 559.000 chiếc, tăng lên gần 1,3 triệu chiếc vào năm 2035 và tới năm 2050 khoảng 6,8 triệu chiếc/năm, theo báo cáo mới nhất Ngân hàng thế giới.

Còn theo báo cáo mới nhất từ Đại học RMIT Việt Nam, thị trường ô tô điện tại Việt Nam sẽ đạt quy mô 5 - 7 tỉ USD trong vòng 5 năm tới, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nội địa và quốc tế.

Hiện tại, VinFast dẫn đầu cuộc "cách mạng xanh" trong giao thông tại Việt Nam với hàng loạt bước đi táo bạo, từ lắp đặt mạng lưới trạm sạc đến thúc đẩy các dịch vụ xe ôm và taxi thuần điện.

Theo số liệu mới nhất, doanh số bán xe của VinFast trong tháng 12/2024 đạt hơn 20.000 chiếc. Đây là doanh số chưa từng có trong lịch sử thị trường ô tô nội địa, đưa tổng lượng ô tô đã bàn giao của hãng trong cả năm lên hơn 87.000 xe. Theo các chuyên gia, ngoài các yếu tố khác, việc ô tô điện được hưởng mức lệ phí trước bạ 0% theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP cũng tác động không nhỏ tới doanh số này.

TĂNG PHÍ TRƯỚC BẠ, LIỆU SỨC HÚT CÓ GIẢM?

Tuy nhiên, với chính sách ô tô điện phải đóng lệ phí trước bạ lần đầu bằng 50% so với xe chạy xăng, dầu được các chuyên gia đánh giá sẽ tác động không nhỏ tới toàn thị trường.

Theo các chuyên gia trong ngành, chính sách này dự kiến có thể tác động đáng kể đến thị trường ô tô điện tại Việt Nam. Bởi khi không còn được miễn lệ phí trước bạ, chi phí lăn bánh của xe điện sẽ tăng lên, làm giảm sức hút của phân khúc này. Tuy nhiên, đây cũng được xem là bước chuyển đổi dần dần để thị trường ô tô điện phát triển bền vững, thay vì phụ thuộc vào chính sách ưu đãi ngắn hạn.

Cũng theo các chuyên gia, từ nay đến hết tháng 2/2025, thị trường ô tô điện có thể ghi nhận làn sóng mua xe mạnh mẽ nhằm tận dụng ưu đãi lệ phí trước bạ 0%, giúp người dùng tiết kiệm hàng chục triệu đồng. Ngược lại, sau ngày 1/3/2025, nhu cầu mua xe điện có thể bị ảnh hưởng khi người tiêu dùng có sự cân nhắc về chi phí.

Đứng trước thời điểm tăng lệ phí trước bạ, những hãng xe điện có mặt tại Việt Nam có lẽ phải tính lại bài toán giá cả hoặc đưa ra các chính sách ưu đãi cho các mẫu xe. Thực tế, giá bán xe điện tại Việt Nam đang ở mức cao hơn so với rất nhiều mẫu xe ô tô chạy xăng, dầu nên việc tăng lệ phí trước bạ sẽ làm khách hàng thêm phần cân nhắc. Tại thị trường Việt, mới chỉ có hãng xe điện VinFast đón đầu chính sách này bằng việc miễn phí sạc pin cho người dùng tại hệ thống trạm công cộng V-Green trên toàn quốc, áp dụng đến 30/6/2027.

Để phát triển thị trường ô tô điện, Chính phủ nhiều nước đang triển khai các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ. Chẳng hạn, Pháp công bố các ưu đãi mới dành cho người mua xe điện, còn Đức giảm thuế cho các công ty kinh doanh dòng xe này. Do đó, với thị trường xe điện phát triển còn non trẻ như Việt Nam, việc đưa ra những chính sách ưu đãi như hỗ trợ thuế phí, ưu đãi lãi suất… để khuyến khích người tiêu dùng chuyển từ xe động cơ đốt trong sang sử dụng ô tô thân thiện với môi trường được đánh giá là phù hợp trong giai đoạn hiện nay.

Hồ Hường