Hệ thống bí mật giúp Hamas trả lương cho hàng chục nghìn người giữa chiến sự Gaza

Các thành viên Hamas. Ảnh: AA/TTXVN

Phóng viên kênh BBC đã phỏng vấn ba công chức và họ xác nhận đã nhận được gần 300 USD mỗi người trong tuần qua.

Ba người này nằm trong số hàng chục nghìn nhân viên vẫn tiếp tục được nhận tối đa khoảng 20% mức lương trước chiến tranh cứ 10 tuần một lần.

Giữa bối cảnh lạm phát tăng vọt, mức lương tượng trưng và chỉ bằng một phần nhỏ của thu nhập ban đầu đang gây bất mãn ngày càng lớn trong nội bộ những người ủng hộ phong trào Hamas.

Trong khi đó, tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng cùng với số ca suy dinh dưỡng cấp tính tăng lên ở Gaza vẫn tiếp diễn. Trong những tuần gần đây, giá một kg bột mì tại đây đã lên tới 80 USD – mức cao chưa từng có.

Vì Gaza không còn hệ thống ngân hàng hoạt động, nên việc nhận lương trở nên vô cùng phức tạp và đôi khi nguy hiểm. Israel thường xuyên xác định và tấn công những người phân phát lương cho Hamas nhằm phá vỡ khả năng điều hành của phong trào này.

Từ cảnh sát cho tới nhân viên thuế, nhiều người nhận được tin nhắn mã hóa gửi vào điện thoại cá nhân hoặc của vợ/chồng, hướng dẫn họ tới một địa điểm cụ thể vào thời điểm cụ thể để “gặp bạn uống trà”.

Tại điểm hẹn, một người đàn ông, đôi khi là phụ nữ, sẽ lặng lẽ đưa cho họ một phong bì kín chứa tiền rồi nhanh chóng rời đi mà không để lại dấu vết.

Một nhân viên thuộc cơ quan vấn đề tôn giáo của Hamas mô tả mối nguy hiểm khi nhận lương: “Mỗi lần đi nhận lương, tôi đều nói lời tạm biệt với vợ và các con. Tôi biết có thể mình sẽ không trở về. Đã nhiều lần Israel tấn công các điểm phát lương. Tôi từng sống sót sau một vụ không kích vào khu chợ đông đúc ở Thành phố Gaza”.

Còn Alaa là giáo viên trong chính quyền do Hamas điều hành và là trụ cột duy nhất nuôi sống gia đình sáu người. Anh nói: “Tôi nhận được 1.000 shekel (khoảng 300 USD) toàn là tiền rách mà không người bán nào chịu nhận. Chỉ có 200 shekel là còn dùng được. Phần còn lại, tôi thật sự không biết phải làm gì. Sau hai tháng rưỡi đói khát, họ trả lương cho chúng tôi bằng tiền rách nát. Tôi thường phải tới các điểm phân phát cứu trợ với hy vọng lấy được ít bột mì nuôi con. Đôi khi tôi đem được chút ít về nhà, nhưng hầu hết đều thất bại”.

Tháng 3, quân đội Israel tuyên bố đã tiêu diệt Ismail Barhoum – người phụ trách tài chính của Hamas – trong một cuộc không kích vào Bệnh viện Nasser ở Khan Younis. Israel cho rằng ông này phụ trách chuyển tiền cho cánh quân sự của Hamas.

Vẫn chưa rõ Hamas đã tiếp tục chi trả lương như thế nào trong bối cảnh phần lớn hệ thống hành chính và tài chính bị phá hủy.

Theo một quan chức cấp cao của Hamas từng giữ nhiều vị trí quan trọng và am hiểu hoạt động tài chính của tổ chức này, Hamas đã dự trữ khoảng 700 triệu USD tiền mặt và hàng trăm triệu shekel trong các đường hầm ngầm trước khi phát động vụ tấn công ngày 7/10/2023 tại miền Nam Israel – sự kiện đã châm ngòi cho chiến dịch quân sự tàn khốc của Israel.

Số tiền này do chính thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar và em trai Mohammed trực tiếp quản lý. Cả hai đã bị lực lượng Israel tiêu diệt.

Từ trước đến nay, Hamas dựa vào nguồn thu từ các khoản thuế và phí nhập khẩu áp lên người dân Gaza, đồng thời nhận hàng triệu USD viện trợ từ Qatar.

Lữ đoàn Qassam (cánh quân sự của Hamas hoạt động qua hệ thống tài chính riêng biệt) chủ yếu nhận tài trợ từ Iran.

Một quan chức cấp cao thuộc tổ chức Anh em Hồi giáo có trụ sở tại Ai Cập (hiện đã bị cấm hoạt động) cho biết khoảng 10% ngân sách của tổ chức này cũng được chuyển cho Hamas.

Để tạo thêm nguồn thu trong thời chiến, Hamas vẫn tiếp tục thu thuế từ thương nhân và bán lượng lớn thuốc lá với giá bị đội lên gấp 100 lần. Trước chiến tranh, một bao 20 điếu thuốc có giá 5 USD nay đã tăng lên hơn 170 USD.

Ngoài tiền mặt, Hamas còn phân phát thực phẩm cho các thành viên và gia đình họ thông qua các ủy ban khẩn cấp địa phương, trong đó lãnh đạo các ủy ban này thường xuyên thay đổi do bị Israel không kích liên tục.

Điều này càng khiến người dân Gaza phẫn nộ khi họ cáo buộc Hamas chỉ phân phát cứu trợ cho người ủng hộ, còn đại đa số người dân bị bỏ rơi.

Israel từng cáo buộc Hamas đánh cắp hàng viện trợ được đưa vào Gaza trong thời gian ngừng bắn đầu năm nay nhưng Hamas phủ nhận.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc