Hé lộ kế hoạch không kích các cơ sở hạt nhân Iran của Israel

Một địa điểm phóng tên lửa ở Iran. Ảnh: WSJ.

Các cơ quan tình báo Mỹ kết luận trong những ngày cuối cùng của chính quyền Biden rằng Israel đang cân nhắc tiến hành các cuộc không kích quy mô lớn nhằm vào cơ sở hạt nhân Iran trong năm nay, tận dụng thời điểm Iran suy yếu.

Nhận định này nằm trong một bản đánh giá tình báo được hoàn thành vào khoảng dịp năm mới, ngay trước khi chính quyền Biden chuyển giao quyền lực. Báo cáo nhấn mạnh nguy cơ gia tăng của các hoạt động quân sự cường độ cao tại Trung Đông, đặc biệt trong bối cảnh năng lực quân sự của Iran suy giảm đáng kể trong năm qua.

Bản phân tích của tình báo Mỹ cũng cho rằng Israel sẽ thúc ép chính quyền Trump ủng hộ chiến dịch này, vì nhận định ông có khả năng tham gia hơn so với người tiền nhiệm Joe Biden. Israel lo ngại rằng thời gian để ngăn Tehran tiến gần hơn tới vũ khí hạt nhân không còn nhiều.

Một báo cáo thứ hai đã được gửi tới chính quyền Trump trong những ngày đầu nhiệm kỳ, tiếp tục nhấn mạnh khả năng Israel triển khai các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân Iran, theo một quan chức Mỹ.

Quân đội Mỹ nhận định Israel sẽ cần sự hỗ trợ và vũ khí từ Washington nếu tấn công các cơ sở hạt nhân kiên cố của Iran do nhiệm vụ này có độ phức tạp cao.

Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không phản hồi yêu cầu bình luận, trong khi quân đội nước này cũng giữ im lặng. Tuy nhiên, các quan chức Israel nhiều lần ám chỉ rằng họ đang có cơ hội hành động mạnh tay hơn với Iran.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz vào tháng 11/2024. Các quan chức Israel đã ghi nhận cơ hội tấn công mạnh mẽ hơn vào Iran. Ảnh: WSJ.

"Iran chưa bao giờ dễ bị tổn thương đến thế trước các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân của mình", Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, tuyên bố hồi tháng 11. "Chúng ta có cơ hội đạt được mục tiêu quan trọng nhất: ngăn chặn và loại bỏ mối đe dọa sống còn đối với Nhà nước Israel".

Iran từng đe dọa trả đũa nếu các cơ sở hạt nhân bị tấn công. Nhưng hiện tại, Tehran đang ở thế yếu sau khi hứng chịu hàng loạt cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở quân sự, cùng với tổn thất nghiêm trọng của các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực, bao gồm Hezbollah và Hamas.

Chính quyền Trump sẽ hành động ra sao?

Trong giai đoạn chuyển giao quyền lực, một số thành viên trong nhóm của Trump đã cân nhắc tính khả thi của việc Israel thực hiện một cuộc tấn công phủ đầu vào cơ sở hạt nhân Iran, bao gồm cả phương án có sự tham gia của lực lượng Mỹ.

Tuy nhiên, hiện tại, Tổng thống Donald Trump cho biết ông ưu tiên giải pháp đàm phán.

Tuần trước, ông ký một bản ghi nhớ an ninh quốc gia để khôi phục chính sách "gây áp lực tối đa" lên Iran và không loại trừ khả năng hỗ trợ Israel nếu các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chương trình hạt nhân của Tehran thất bại.

"Các báo cáo nói rằng Mỹ, phối hợp với Israel, sắp thổi tung Iran thành tro bụi đã bị phóng đại quá mức", ông Trump viết trên Truth Social tuần trước.

Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ từ chối bình luận, trong khi phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia cho biết chính quyền không bình luận về các vấn đề tình báo.

Vụ nổ ở Tehran vào tháng 10/2024. Israel đã tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở sản xuất tên lửa và phòng không của Iran vào năm ngoái. Ảnh: WSJ.

Tehran đánh tín hiệu đàm phán

Iran đã phát tín hiệu sẵn sàng đàm phán với Mỹ. "Nếu vấn đề chính của Mỹ là việc Iran theo đuổi vũ khí hạt nhân, thì điều đó có thể được giải quyết", Ngoại trưởng Iran phát biểu trên truyền hình nhà nước vào tuần trước. "Lập trường của Iran về vũ khí hạt nhân rất rõ ràng."

Hồi tháng 12, tình báo Mỹ đưa ra cảnh báo nghiêm trọng nhất từ trước đến nay rằng Iran có thể đang tiến gần hơn tới việc phát triển vũ khí hạt nhân. Tehran hiện sở hữu một lượng lớn uranium được làm giàu cao và được cho là đã hoàn tất nhiều khía cạnh kỹ thuật quan trọng để chế tạo bom, nếu giới lãnh đạo Iran đưa ra quyết định.

Mặc dù Iran luôn tuyên bố từ bỏ tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân, nhưng báo cáo mới nhất của Mỹ cho thấy nguy cơ gia tăng khi trong nội bộ nước này ngày càng có nhiều ý kiến công khai kêu gọi sở hữu vũ khí hạt nhân như một biện pháp răn đe.

Israel, trong năm qua, đã tiêu diệt hàng loạt lãnh đạo cấp cao và phá hủy phần lớn kho vũ khí của Hezbollah – lực lượng đồng minh chủ chốt của Iran, vốn đóng vai trò răn đe đối với các cuộc tấn công của Israel. Đồng thời, hệ thống phòng không của Iran cũng chịu tổn thất nặng nề.

Một cơ sở phát triển tên lửa của Iran sau cuộc tấn công của Israel vào tháng 10/2024. Ảnh: Maxar.

Sự thay đổi lớn trong khu vực

Sự sụp đổ của chính quyền Assad tại Syria đã khiến Iran mất đi một trong những đồng minh quan trọng nhất, đồng thời mất đi bàn đạp chiến lược tại khu vực. Các cuộc tấn công tên lửa nhằm vào Israel để trả đũa gần như không gây thiệt hại đáng kể.

Bên cạnh đó, ban lãnh đạo Iran đang đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng do tình trạng quản lý yếu kém, tham nhũng và các lệnh trừng phạt nặng nề, khiến nước này rơi vào thế bị động trước áp lực quốc tế gia tăng.

Chính quyền Biden từng thành công trong việc thuyết phục Israel tránh tấn công trực diện vào các cơ sở hạt nhân lớn của Iran vào năm ngoái. Khi đó, các cuộc không kích của Israel chủ yếu nhắm vào hệ thống phòng không và cơ sở sản xuất tên lửa của Iran, làm suy giảm đáng kể năng lực quân sự của nước này.

Tuy nhiên, thời điểm và quy mô của bất kỳ chiến dịch tấn công nào của Israel vẫn sẽ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán với Mỹ, và các yếu tố khác như diễn biến của các lệnh ngừng bắn tại Gaza và Lebanon.

Nếu tấn công, Israel sẽ cần đánh trúng nhiều mục tiêu cùng lúc, trong đó có những cơ sở kiên cố nằm sâu dưới lòng đất, và đảm bảo Iran không thể nhanh chóng tái thiết.

Yakov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel dưới thời Thủ tướng Netanyahu, nhận định rằng giải pháp tối ưu cho Israel là đạt được một thỏa thuận buộc Iran phải từ bỏ chương trình hạt nhân.

“Tuy nhiên, nếu không thể có một thỏa thuận đủ mạnh, Israel sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hành động để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran”, ông nhấn mạnh.

Nhật Anh