Hành trình đưa công nghệ plasma vào xử lý môi trường của nhà khoa học trẻ

TS Nguyễn Trường Sơn đang làm việc với hệ plasma thấm ni tơ (Nito) làm tăng độ cứng vật liệu tại phòng thí nghiệm khoa học vật liệu (Institute Jean Lamour), thành phố Nancy, Cộng hòa Pháp năm 2024. Ảnh: NVCC.

Cơ duyên với lĩnh vực nghiên cứu

Sinh ra ở một làng quê ngoại thành thuộc huyện Thạch Thất (Hà Nội), Nguyễn Trường Sơn luôn tò mò về những hiện tượng xung quanh và có niềm đam mê với khoa học. Ban đầu nuôi ước mơ trở thành bác sĩ, nhưng năm 2012, Sơn thi trượt Trường ĐH Y - Dược, Đại học Huế. Đây cũng là bước ngoặt để nam sinh quyết định theo học tại Trường ĐH Khoa học - Đại học Thái Nguyên.

"Nhờ sự kiên trì và đam mê, tôi đã tìm thấy con đường nghiên cứu khoa học của mình. Trong suốt 4 năm đại học, tôi luôn cố gắng học tập, không ngừng tìm tòi và tham gia vào các dự án nghiên cứu. Dưới sự hướng dẫn tận tình của các thầy cô, tôi đã thực hiện một đề tài nghiên cứu và giành giải Nhì cuộc thi "Sinh viên nghiên cứu khoa học cấp quốc gia" do Bộ GD&ĐT tổ chức năm 2016", Sơn tự hào chia sẻ.

Thành tựu này đã giúp Sơn khẳng định niềm đam mê và khả năng của bản thân trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Bên cạnh nghiên cứu về công nghệ plasma trong xử lý môi trường, anh cũng tập trung vào ứng dụng của plasma trong lĩnh vực y tế và công nghệ vật liệu.

Trong năm 2016, Nguyễn Trường Sơn đã tham gia nghiên cứu và chế tạo máy Plasma Med - một thiết bị y tế tiên tiến sử dụng công nghệ plasma lạnh để điều trị vết thương và diệt khuẩn. Hiện nay, thiết bị này đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều bệnh viện ở Việt Nam, đóng góp đáng kể vào lĩnh vực y học nước nhà.

Nghiên cứu sinh Nguyễn Trường Sơn bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Pháp vào năm 2022. Ảnh: NVCC.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Thái Nguyên, anh không dừng lại mà tiếp tục theo đuổi con đường học thuật bằng cách theo học tại Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH).

Lúc bấy giờ, tiếng Anh là một rào cản lớn nhưng Sơn vẫn quyết tâm trau dồi để có thể tiếp cận các tài liệu nghiên cứu và giao tiếp với các nhà khoa học quốc tế. Sau nhiều nỗ lực, chàng thanh niên đã nhận được học bổng làm luận văn thạc sĩ tại Pháp trong 6 tháng.

Những tháng ngày học tập và làm việc tại Pháp giúp anh rèn luyện tư duy khoa học, tính kỷ luật và sự kiên trì trong nghiên cứu. Sau khi hoàn thành chương trình thạc sĩ, Sơn tiếp tục nhận được học bổng nghiên cứu sinh tại Pháp.

Thời gian làm luận án tiến sĩ đầy thử thách nhưng vô cùng ý nghĩa. Sơn tập trung nghiên cứu công nghệ plasma và nhận thấy tiềm năng ứng dụng to lớn của nó trong xử lý môi trường. Anh đã có cơ hội làm việc với các nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực này và đóng góp nhiều kết quả nghiên cứu quan trọng.

Khát vọng cống hiến cho đất nước

Nhà khoa học trẻ Nguyễn Trường Sơn có đam mê rất lớn với khoa học công nghệ. Ảnh: NVCC.

Năm 2023, TS Nguyễn Trường Sơn quyết định xây dựng một đề tài nghiên cứu ứng dụng công nghệ plasma trong xử lý nước thải và nông nghiệp bền vững. Đây là một dự án đầy tham vọng và nhận được sự đánh giá cao từ Bộ Khoa học Pháp.

Sau khi vượt qua 3 vòng thi tuyển với tỉ lệ cạnh tranh 1/17, anh đã chính thức trúng tuyển vào Trung tâm Nghiên cứu Khoa học quốc gia Pháp (CNRS). Đây là một thành tựu quan trọng, đánh dấu một bước tiến lớn trong sự nghiệp nghiên cứu. Đề tài của anh hiện nay đã nhận được sự đầu tư 350 nghìn euro (tương đương 10 tỷ VNĐ) từ cơ quan nghiên cứu quốc gia (ANR) của Pháp để triển khai nghiên cứu.

Mục tiêu lớn nhất của nhà khoa học trẻ với công việc hiện tại là phát triển công nghệ plasma thành một giải pháp thực tiễn, có thể ứng dụng rộng rãi trong việc xử lý ô nhiễm môi trường, đặc biệt là xử lý nước thải công nghiệp và nông nghiệp.

Anh mong muốn nghiên cứu của mình không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn có thể tạo ra những sản phẩm công nghệ hữu ích, giúp cải thiện môi trường sống và nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.

TS Nguyễn Trường Sơn (thứ 2 từ phải sang) và các đồng nghiệp tại Pháp. Ảnh: NVCC.

Nam tiến sĩ hy vọng có thể mở rộng hợp tác nghiên cứu giữa Việt Nam và Pháp trong lĩnh vực công nghệ plasma và xử lý môi trường. Anh mong muốn hỗ trợ các bạn sinh viên Việt Nam tiếp cận với môi trường nghiên cứu quốc tế, giúp họ có cơ hội học tập và phát triển bản thân.

Trong tương lai, anh ấp ủ xây dựng một nhóm nghiên cứu mạnh về công nghệ plasma, không chỉ tại Pháp mà còn có thể kết nối với các trường đại học và viện nghiên cứu ở Việt Nam. Với sự hợp tác và đầu tư đúng hướng, Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong ứng dụng công nghệ plasma vào các lĩnh vực quan trọng như môi trường, y tế và nông nghiệp.

"Trước vận hội mới, khi Việt Nam đang ngày càng hội nhập mạnh mẽ với thế giới, tôi hy vọng có thể góp phần vào việc đưa nền khoa học công nghệ nước nhà tiến xa hơn nữa. Tôi hy vọng những nghiên cứu của mình sẽ không chỉ mang lại giá trị khoa học mà còn đóng góp trực tiếp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Tôi tin rằng với sự cố gắng và nỗ lực, chúng ta có thể xây dựng một nền khoa học mạnh mẽ, giúp Việt Nam vươn mình trên bản đồ thế giới" - TS Nguyễn Trường Sơn nói.

Đình Tuệ