Hàn Quốc: Tín hiệu sáng trong khủng hoảng tỷ suất sinh
Theo một thông báo mới nhất, lần đầu tiên sau 9 năm luôn giảm, tỷ suất sinh của Hàn Quốc đã chứng kiến sự tăng nhẹ trong năm 2024 so với năm trước đó, nhưng xét về dài hạn triển vọng nhân khẩu học của nước này vẫn trong tình trạng khá ảm đạm.
Theo đó, quốc gia Đông Á này đã có 240.000 ca sinh trong năm 2024, nâng tỷ suất sinh của nước này từ 0,72 vào năm 2023 lên 0,75 vào năm 2024. Tỷ suất sinh được tính dựa trên số lượng trẻ em mà một người phụ nữ sinh ra trong suốt cuộc đời của mình. Theo các nhà nhân khẩu học, tỷ lệ sinh 2,1 – còn gọi là tỷ lệ thay thế – là mức tối thiểu cần thiết để duy trì dân số bền vững.
Hàn Quốc từ lâu đã phải vật lộn với tỷ suất sinh giảm vì nhiều người trẻ lựa chọn trì hoãn hoặc từ bỏ hôn nhân và quyền làm cha mẹ. Chính quyền nước này xác định việc tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới của nước này là tình trạng khẩn cấp quốc gia. Để ứng phó, Hàn Quốc đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích kết hôn và hỗ trợ nuôi con, bao gồm các chế độ phúc lợi cho những người mới cưới và mở rộng hỗ trợ chăm sóc trẻ em. Nước này cũng đã phân bổ hơn 200 tỷ USD cho nhiều sáng kiến nhằm thúc đẩy tăng tỷ lệ sinh kể từ năm 2006 dường như khó có thể giúp đảo ngược được xu hướng trên.
Đi đôi với đó, Hàn Quốc cũng được đánh giá là quốc gia có tỷ lệ già hóa dân số ở mức cao. Vào tháng 12/2024, số liệu thống kê chính thức cho thấy Hàn Quốc đã chính thức cùng gia nhập nhóm dân số “siêu già” cùng với Nhật Bản. Thuật ngữ “siêu già” của Liên hợp quốc nhằm miêu tả các quốc gia có số người từ 65 tuổi trở lên vượt quá 20% dân số.
Trong năm 2024, lần đầu tiên kể từ năm 2015, Hàn Quốc ghi nhận tốc độ tăng của tỷ suất sinh và vượt quá con số được dự báo trước đó chỉ ở mức tăng 0,74. Cơ quan thống kê của Hàn Quốc cho biết việc đại dịch COVID-19 kết thúc là một trong những yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy tỷ lệ sinh tại nước này. Trước đây, trong thời kỳ đại dịch, việc kết hôn của nhiều cặp đôi cũng như những ý định sinh thêm con đã từng bị nhiều người trì hoãn.
Ông Joo Hyung Hwan, Phó Chủ tịch Ủy ban Tổng thống Hàn Quốc về tỷ suất sinh thấp và xã hội già hóa, cho biết rằng theo số liệu mới được công bố thì trong tháng 11/2024 số ca sinh tại nước này đã tăng tới 14,6% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục xu hướng tăng trong tháng thứ 5 liên tiếp kể từ tháng 6/2024. Ngoài ra, tổng số ca sinh từ tháng 1 – 11/2024 cũng cao hơn 3% so với cùng kỳ năm 2023.
Ông nói rằng năm 2025: "Sẽ là một năm quan trọng mà chúng ta cần củng cố hơn nữa là động lực đảo ngược tình trạng tỷ suất sinh thấp và đồng thời đặt nền tảng để xã hội chúng ta có thể ‘hạ cánh nhẹ nhàng’ sau khi tình trạng xã hội siêu già bắt đầu từ ngày 23/12 năm ngoái".
Ông David Coleman, Giáo sư danh dự và là thành viên liên kết tại Khoa Chính sách Xã hội và Can thiệp của Đại học Oxford nhận định rằng người dân Hàn Quốc cần phải giảm bớt áp lực công việc, học hành và phụ nữ cần quan tâm hơn đến vấn đề cuộc sống và hôn nhân. Ông cũng khuyến nghị cần có sự quan tâm hơn đối với quyền lực của người phụ nữ và đây sẽ là điều kiện tiên quyết giúp tăng tỷ lệ sinh tại Hàn Quốc. Nếu những vẫn đề trên không được quan tâm thích đáng thì nước này sẽ khó lòng giải quyết được vấn đề tỷ lệ sinh thấp. Ông cũng cho rằng tỷ suất sinh không quá phụ thuộc nhiều vào các khoản trợ cấp vẫn được rót vào trong thời gian qua.
Cơ quan Thống kê Hàn Quốc đã công bố một số sáng kiến trong ngắn hạn và dài hạn nhằm đối phó với tình trạng già hóa dân số, trong đó, có việc mở rộng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. Bên cạnh đó, nước này cũng tăng cường sự kết nối giữa các công ty và trường đại học nhằm đào tại nguồn nhân lực tốt, cải thiện năng suất công việc nhằm bù đắp số lượng “thế hệ tương lai” đang ngày càng giảm.