Hàn Quốc: Thuế suất cao khiến thừa kế bất động sản trở thành gánh nặng

Đồng won Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap

Khi xã hội Hàn Quốc đang già đi nhanh chóng, người được thừa kế tài sản ở độ tuổi trên 80 đang gia tăng và trị giá tài sản thừa kế của nhóm đối tượng cao tuổi này trong năm 2023 đã lần đầu tiên vượt mức 20 nghìn tỷ won (trên 14 triệu USD).

Theo số liệu do Tổng cục Thuế Hàn Quốc công bố ngày 19/11, trong năm 2023, có 10.712 trường hợp người thừa kế bị đánh thuế có tuổi trên 80 tuổi, chiếm 53,7% tổng số trường hợp thừa kế trong cả nước. Tổng tài sản thừa kế của nhóm đối tượng cao tuổi này là 20,32 nghìn tỷ won, tăng 3,91 nghìn tỷ won so với năm trước. Đây là lần đầu tiên tiên tài sản mà những người trên 80 tuổi được thừa kế vượt 20 nghìn tỷ won. Như vậy, so với 5 năm trước, quy mô tài sản của người thừa kế trên 80 tuổi đã tăng gấp hơn 3 lần.

Một quan chức của Tổng cục Thuế cho biết khi dân số cao tuổi tăng lên đáng kể, số trường hợp thừa kế cao tuổi cũng tăng theo. Điều này khiến nảy sinh lo ngại rằng Hàn Quốc đang theo “vết xe đổ” của Nhật Bản, quốc gia có dân số già hóa trước Hàn Quốc, đó là sự tài sản không được chuyển giao cho thế hệ trẻ mà tiếp tục ở lại với những người già. Như thế có nghĩa là tiền không được lưu thông vào trong nền kinh tế.

Đặc biệt, trong trường hợp của Hàn Quốc, bất động sản vốn khó thanh lý lại chiếm tỷ trọng lớn trong tài sản nên việc gia tăng tình trạng không có thừa kế có thể là yếu tố làm giảm thêm nhu cầu trong nước.

Kang Seong-jin, Giáo sư kinh tế tại Đại học Korea University, cho biết có một hiện thực là người già không thể chuyển nhượng trước tài sản của mình cho con cái do gánh nặng thuế quà tặng hoặc thuế thừa kế quá cao tại Hàn Quốc. Vì thế, cần phải xem xét và đưa ra kế hoạch nhằm giúp chuyển gia tài sản cho thế hệ bùng nổ sinh thứ hai giai đoạn 1964-1974.

Một giám đốc doanh nghiệp tư nhân 58 tuổi cho biết, năm 2023, ông muốn nghỉ hưu và muốn chuyển trước một số tài sản cho con cái. Khi định tặng con 1 căn hộ có giá thị trường khoảng 2 tỷ won, riêng thuế quà tặng đã lên tới hơn 600 triệu won. Đây là một số tiền lớn, vượt khả năng chi trả của những thanh niên mới lớn không có bất kỳ hoạt động kinh tế đặc biệt nào.

Thuế suất quà tặng ở Hàn Quốc có thể lên tới mức tối đa là 50%, cũng là nguyên nhân chính khiến quyền thừa kế của người cao tuổi tăng nhanh trong những năm qua. Tỷ trọng bất động sản cao trong tổng số tài sản thừa kế cũng là yếu tố gây khó khăn cho việc chuyển nhượng bất động sản. Theo quy định, nếu tài sản vượt 3 tỷ won, thì mức thuế 50% sẽ được áp dụng. Tài sản có giá trị trên 1 tỷ won đền dưới 3 tỷ won, thuế suất quà tặng là 40%.

Kang Jeong-ho, nhân viên kế toán thuế tại công ty thuế Daeryuk A cho biết khi số lượng người cao tuổi có nhiều tài sản tăng lên so với trước đây, ngày càng có nhiều người muốn chuyển bớt tài sản cho con cái khi con cái còn trẻ và cũng là lúc cần gia đình hỗ trợ về tài chính. Tuy nhiên, do thuế suất cao khiến việc chuyển nhượng trực tiếp cho con cái khó thực hiện.

Thống kê cho thấy tổng giá trị tài sản ròng của các hộ gia đình Hàn Quốc năm 2023 trị giá 9,479 triệu tỷ won. Trong số này, tài sản ròng do chủ hộ từ 60 tuổi trở lên nắm giữ lên tới 4,139 triệu tỷ won, tương đương 43,7%. Năm 2013, tài sản ròng của các chủ hộ từ 60 tuổi trở lên lên là 1,443 triệu tỷ won tương đương với 29,6% trong tổng tài sản ròng là 4,867 triệu tỷ won. Như vậy, tài sản của người trên 60 tuổi đã tăng hơn 3 lần trong vòng 10 năm.

Theo Cơ quan Thuế, trong số 20,32 nghìn tỷ won (dựa trên giá trị tài sản) tài sản được chuyển giao cho người thừa kế trên 80 tuổi trong năm 2023, 10,15 nghìn tỷ won (50%) là các bất động sản; 4,69 nghìn tỷ won là đất đai, chiếm tới 3/4 tổng giá trị thừa kế. Bất động sản thường khó cho tặng do liên quan đến thuế thừa kế và cũng không dễ dàng thanh khoản như chứng khoán hay tiền mặt.

Chính phủ Hàn Quốc đang xem xét các biện pháp cải cách nhằm thúc đẩy việc chuyển giao tài sản thừa kế, hỗ trợ thuế cho người cao tuổi khi muốn thanh lý tài sản là bất động sản. Theo đó, trong năm 2025, chính phủ Hàn Quốc có kế hoạch giảm thuế lên tới 10 triệu won với các cặp vợ chồng người nhận lương hưu cơ bản và chỉ sở hữu 1 căn nhà trong hơn 10 năm. Cơ quan chức năng cũng đang xem xét sửa đổi luật để gia đình có thể hỗ trợ cho con cái khi kết hôn hoặc sinh con với giá trị tài sản 300 triệu won mà không phải chịu thuế.

Giáo sư kinh tế Ha Jun-kyungtại Đại học Hanyang cho biết nếu việc chuyển giao tài sản có tác động kích thích tiêu dùng và đầu tư hơn là tích lũy của cải thì cần phải tìm giải pháp thúc đẩy như giảm gánh nặng thuế suất. Xét đặc điểm tài sản của Hàn Quốc tập trung vào bất động sản, cần xem xét cải cách hệ thống thuế theo hướng giúp dễ dàng hơn trong việc chuyển nhượng.

Khánh Vân (P/v TTXVN tại Seoul)