Hai vũ khí chiến lược nhà kinh doanh cần có

GS Avinash K. Dixit, đồng tác giả cuốn sách Nghệ thuật tư duy chiến. Ảnh: NYT.

Kể từ khi ra mắt vào năm 1993, Nghệ thuật tư duy chiến lược đã trở thành một trong những cuốn sách kinh điển về chủ đề quản trị doanh nghiệp, với hơn 250.000 bản được bán trên toàn thế giới. Tác phẩm này đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ, trong đó bản tiếng Nhật và tiếng Do Thái là hai phiên bản bán chạy nhất. Ở Việt Nam, cuốn sách đã tạo nên sức hút đặc biệt kể từ khi xuất bản năm 2018, với hơn 26.000 bản được bán.

Sử dụng suy luận ngược trong kinh tế

Cuốn sách Nghệ thuật tư duy chiến lược của hai tác giả Avinash K. Dixit và Barry J. Nalebuff là cẩm nang thiết yếu cho việc ra quyết định trong kinh doanh và cuộc sống. GS Avinash K. Dixit và GS Barry J. Nalebuff đã đưa ra những kỹ năng cần thiết người lãnh đạo doanh nghiệp cần phải có trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Một điểm nhấn đáng chú ý của cuốn sách là kỹ năng suy luận ngược. Đây là phương pháp tư duy mà người ra quyết định phải bắt đầu từ kết quả mong muốn và suy luận ngược lại để tìm ra các bước cần thiết. Phương pháp này giúp tránh được những sai lầm phổ biến trong việc ra quyết định và đảm bảo mọi hành động đều hướng tới mục tiêu cuối cùng. Bên cạnh đó, cây quyết định - sơ đồ mô tả các lựa chọn của người tham gia và hậu quả của chúng - cũng là công cụ quan trọng để xác định lộ trình chiến lược tối ưu.

Suy luận ngược có thể giúp nhà đầu tư có lợi thế trong đấu giá. Ảnh: WTS.

Hai tác giả Avinash K. Dixit và Barry J. Nalebuff nhấn mạnh rằng kỹ năng suy luận ngược cần được áp dụng một cách thận trọng bởi mỗi lựa chọn có độ khó khác nhau trong khi nguồn lực bản thân không thể đảm bảo tính khả thi. Do đó, khi áp dụng suy luận ngược, người nghiên cứu cần cân nhắc các yếu tố khác nhằm tránh rút ra những kết luận sai lầm.

Cuốn sách còn đưa ra những tình huống đặc thù như đấu giá, bầu cử và tranh giành thị phần để phân tích. Mỗi tình huống được mô tả theo mức độ phức tạp tăng dần, đòi hỏi người đọc phải vận dụng các kỹ năng suy luận ngược để hiểu rõ vấn đề.

Giả sử có một cuộc đấu giá để mua một bức tranh quý. Những người tham gia đều không biết chính xác giá trị thật của bức tranh, nhưng họ có những ước lượng riêng. Khi kết thúc đấu giá, người tổ chức công bố rằng người thắng cuộc đã đưa ra giá 1 triệu USD và giành được bức tranh.

Dựa trên kết quả này, những người thua cuộc có thể sử dụng suy luận ngược để đánh giá chiến lược của người thắng. Cụ thể, họ suy luận rằng người thắng cuộc có khả năng định giá bức tranh cao hơn so với họ và đặt giá một cách mạnh mẽ để đảm bảo chiến thắng. Từ đó, người thua có thể điều chỉnh chiến lược của mình trong lượt đấu giá món đồ tiếp theo.

Lý thuyết trò chơi có thể được áp dụng như nào?

Bên cạnh kỹ năng suy luận, cuốn sách cũng trình bày ba lý thuyết trò chơi cơ bản mà mọi nhà quản lý nên hiểu và áp dụng: Lý thuyết quyết định, lý thuyết cân bằng chung và lý thuyết thiết kế cơ chế. Lý thuyết quyết định yêu cầu người ra quyết định phải cân nhắc tất cả các kết quả có thể xảy ra trước khi đưa ra kết luận.

Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường kinh doanh, nơi mỗi quyết định đều có thể ảnh hưởng sâu rộng đến doanh nghiệp. Lý thuyết cân bằng chung giúp phân tích thị trường và các yếu tố kinh tế, trong khi lý thuyết thiết kế cơ chế đòi hỏi người chơi phải suy xét xem những quy tắc hiện tại có giúp đạt được mục tiêu hay không.

Một ví dụ sinh động được tác giả đưa ra trong sách là trường hợp một vận động viên ghi điểm liên tục. Cụ thể, khi có đối thủ theo sát một cá nhân trong đội khiến thành tích anh ta giảm sút. Đồng đội trong nhóm có thể tận dụng cơ hội này để cải thiện thành tích. Qua đó, tác giả cho thấy rằng lợi ích tập thể chịu ảnh hưởng từ những chiến lược cá nhân.

"Mỗi hành động không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân, mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống", tác giả viết trong cuốn sách Nghệ thuật của tư duy chiến lược.

Cuốn sách Nghệ thuật tư duy chiến lược. Ảnh: Alphabooks.

Lý thuyết trò chơi, khi được áp dụng đúng cách, giúp giảm thiểu rủi ro kinh doanh và nâng cao hiệu quả quyết định. Nó giúp người quản lý không chỉ hiểu rõ hơn về đối thủ cạnh tranh, mà còn cải thiện quá trình ra quyết định nội bộ. Thông qua việc phân tích các đối thủ, nhà quản lý có thể nhận ra điểm yếu và điểm mạnh của họ, từ đó phát triển những chiến lược phù hợp. Bên cạnh đó, lý thuyết này còn tạo điều kiện cho việc xây dựng các chiến lược định giá, dự đoán thị phần và tối ưu hóa thu nhập.

Với lời khen ngợi từ nhiều học giả, trong đó có Thomas C. Schelling - người đoạt giải Nobel Kinh tế năm 2005, Nghệ thuật tư duy chiến lược không chỉ mang đến những kiến thức về lý thuyết trò chơi, mà còn là cuốn sách cung cấp những bài học quý giá cho việc ra quyết định và phát triển chiến lược trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.

Đức Huy