Hà Nội ưu tiên chuyển đổi số trong đầu tư đường sắt đô thị

Theo Chỉ thị số 41-CT/TU, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã chỉ rõ một số hạn chế, thách thức và khó khăn khi triển khai các dự án đường sắt đô thị (Metro) tại Thủ đô. Nguồn lực đầu tư phụ thuộc chủ yếu vào nguồn vốn vay ODA, dẫn đến bị ràng buộc về cơ chế và công nghệ. Mô hình tổ chức quản lý dự án còn bất cập, các dự án đầu tư xây dựng thường xuyên chậm tiến độ, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng kéo dài dẫn đến đội vốn, lãng phí...

Hà Nội mới có 2 đoạn tuyến đường sắt đô thị được đưa vào khai thác.

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trên chủ yếu do thiếu sự đồng bộ trong phối hợp triển khai chiến lược, kế hoạch phát triển các dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị; cơ chế, kiểm tra, giám sát, xử lý trách nhiệm đối với các cấp, ngành chưa sâu sát, chưa hiệu quả...

Để kịp thời khắc phục, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội phải xác định đường sắt đô thị là trục xương sống của mạng lưới vận tải hành khách công cộng Thủ đô. Việc đầu tư hiệu quả và sớm đưa vào khai thác vận hành các tuyến đường sắt đô thị sẽ nâng cao thị phần vận tải hành khách công cộng, giảm ùn tắc giao thông và sự phụ thuộc vào phương tiện cá nhân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của thành phố và vùng Thủ đô.

Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội chỉ rõ, phát triển giao thông đường sắt đô thị phải đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn kỹ thuật hiện đại, đồng bộ, dần tiếp cận công nghệ tiên tiến của thế giới, đảm bảo thân thiện với môi trường và sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm; đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tham gia phát triển ngành công nghiệp đường sắt, từng bước thu hẹp khoảng cách, tiến tới tự chủ về công nghệ sản xuất, chế tạo phương tiện, trang thiết bị và nguồn nhân lực phục vụ vận hành bảo dưỡng đường sắt đô thị.

Các đơn vị cần phải huy động tối đa mọi nguồn lực, đa dạng hóa phương thức đầu tư hệ thống đường sắt đô thị, trong đó nguồn lực trong nước là cơ bản, lâu dài, nguồn lực bên ngoài là quan trọng. Kết hợp bài bản giữa phát triển từng bước vững chắc với những giải pháp đột phá để hình thành mạng lưới hoàn chỉnh, thông suốt, liên kết đa phương thức với các hình thức vận tải khác; đồng thời, chú trọng vận hành, bảo trì đảm bảo khai thác hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Bên cạnh đó, các đơn vị rà soát và cập nhật điều chỉnh bổ sung quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị cùng với việc điều chỉnh các Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đảm bảo tính khả thi, đồng bộ, kết nối liên vùng để phát huy tối đa các lợi thế của loại hình đường sắt đô thị trong phát triển và tái phát triển đô thị.

Ngoài ra, thành phố nghiên cứu, đề xuất áp dụng mô hình TOD (phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng) trong quy hoạch để khai thác và sử dụng hiệu quả giá trị từ quỹ đất, không gian ngầm tại khu vực xung quanh các nhà ga, khu vực depot; chú trọng công tác bảo tồn, phát huy giá trị các công trình lịch sử, văn hóa tại khu vực có các tuyến đường sắt đô thị.

Hà Nội phấn đấu trước năm 2035 hoàn thành xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị, nhằm đẩy mạnh khâu đột phá về kết cấu hạ tần; đầu tư xây dựng mạng lưới giao thông xanh và sạch nhằm cắt giảm lượng khí thải carbon do các phương tiện giao thông gây ra.

Trên cơ sở Luật Thủ đô năm 2024, Hà Nội tiếp tục nghiên cứu các chính sách về việc huy động và cơ chế quản lý đặc thù để tạo nhiều thuận lợi cho việc phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội, trong đó ưu tiên thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì, khai thác kết cấu hạ tầng và phương tiện kinh doanh vận tải đường sắt đô thị.

Trung Nguyên/Báo Tin tức