Tục mua muối và xông đất đầu năm: Rước lộc về nhà

Ảnh minh họa

Ý nghĩa tục mua muối đầu năm

Muối từ lâu được xem là biểu tượng cho tình cảm thắm thiết, mặn nồng và sự gắn kết bền chặt, như câu tục ngữ “gừng cay muối mặn”. Việc mua muối đầu năm được coi là mong muốn một năm mới đầy hòa thuận, ấm no, gia đình keo sơn gắn bó, làm ăn thuận lợi, phát đạt và sung túc.

Ở đồng bằng Bắc Bộ, sau thời khắc giao thừa, nhiều người có thói quen mua muối ngay đầu năm để cầu may. Người bán muối thường đong đầy bát có ngọn, bởi người ta quan niệm rằng muối “có ngọn” tượng trưng cho sự đầy đủ, trọn vẹn và no ấm suốt cả năm.

Câu tục lệ “đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” hàm chứa ý nghĩa sâu sắc. Trong khi muối mang đến may mắn, sự gắn bó thì vôi, được mua vào cuối năm, là biểu tượng của việc tẩy uế, làm mới không gian sống. Người ta thường mua vôi để quét nhà, quét cổng, hy vọng loại bỏ điều xui rủi, chuẩn bị đón một năm mới thuận lợi hơn.

Khi mang muối về nhà, người ta thường chia thành những túi nhỏ đựng trong bao vải, túi nilon hoặc phong bao lì xì để cất giữ đẹp mắt và tiện lợi. Những người làm kinh doanh thường đặt túi muối ở quầy hàng để cầu tài lộc, trong khi người đi xa lại mang theo muối trong vali để hành trình được bình an.

Ngoài ra, tục mua muối còn nhắc nhở mọi người về đức tính tiết kiệm. Tiết kiệm chi tiêu trong năm để đến cuối năm có thể dành tiền xây dựng nhà cửa, tạo nền tảng ổn định cho tương lai.

Tục lệ đầu năm mua muối không chỉ đơn thuần là một nét đẹp văn hóa mà còn thể hiện triết lý sống sâu sắc của người Việt, hướng đến một cuộc sống an lành, đủ đầy và tràn ngập yêu thương.

Ý nghĩa tục xông đất đầu năm

Theo tục lệ, “xông đất” còn gọi là “xông nhà” hay “đạp đất”, diễn ra sau khoảnh khắc giao thừa, khi đất trời vạn vật đã bước sang một năm mới. Trong thời khắc ấy, tất thảy người Việt đều tràn đầy nguyện ước và khát vọng về một năm may mắn, thịnh vượng, phúc lộc thọ toàn. Từ xa xưa, ông cha ta đã quan niệm, người “xông đất” sẽ có ảnh hưởng quan trọng đến may mắn, hạnh phúc, công danh, tài lộc của cả gia đình trong năm mới.

Người Việt Nam quan niệm nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, may mắn trong ngày mùng 1 Tết thì cả năm sẽ được tốt lành, thuận lợi. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà rất quan trọng. Theo đó, chủ nhà sẽ chọn một người làm “nghi lễ” bước vào nhà mình đầu tiên trong năm mới, vào đêm giao thừa hoặc sáng mùng 1 Tết. Người xông nhà thường là có tuổi hợp với chủ nhà và con vật đại diện của năm đó, đặc biệt tránh tuổi “tứ hành xung”. Đó cũng phải là người vui vẻ, xởi lởi, hạnh phúc thì gia chủ sẽ luôn may mắn, sung túc trong năm mới…

Còn có một cách xông đất khác, đó chính là người trong gia đình tự xông đất. Gia đình sẽ chọn một người khỏe mạnh, vui vẻ trong nhà, người đó sẽ ra khỏi nhà trước thời khắc giao thừa và qua giao thừa trở về nhà, mang theo những cành lộc xuân đầu năm, tựa như mang sự tốt lành quanh năm về cho gia đình mình.

Tục xông đất đầu năm là mỹ tục của người Việt, ở một khía cạnh nào đó nó mang ý nghĩa gắn chặt tình cảm và hướng thiện. Người đi xông đất có niềm vui đã làm được việc phúc, còn chủ nhà thì mãn nguyện với niềm tin gia đạo mình sẽ may mắn, an khang, thịnh vượng suốt năm.

P.V