Hà Nội: khắc phục tình trạng đất trồng lúa kém hiệu quả

Giá trị kinh tế vượt trội

Những năm gần đây, ngành nông nghiệp Hà Nội đẩy mạnh việc đưa các giống lúa mới năng suất, chất lượng vào canh tác. Tỷ lệ giống tiên tiến hiện nay chiếm khoảng 80% cơ cấu giống lúa sản xuất trong các vụ mùa hàng năm.

Bên cạnh các giống lúa mới, cơ giới hóa trong làm đất, gieo cấy và thu hoạch cũng được TP khuyến khích. Nhờ đó, năng suất lúa ngày một tăng. Chất lượng gạo cũng được nâng cao, đáp ứng nhu cầu lương thực cho người tiêu dùng Thủ đô.

Mặc dù vậy, giá trị kinh tế từ canh tác lúa mang lại nhìn chung còn thấp so với các loại cây trồng khác. Chính vì vậy, thời gian qua, Hà Nội tập trung đẩy mạnh việc chuyển đổi những diện tích đất lúa kém hiệu quả.

Vùng chuyên canh bưởi tại huyện Mỹ Đức (TP Hà Nội).

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn gấp 5 - 6 lần so với canh tác lúa truyền thống. Quan trọng hơn là giúp gia tăng thu nhập cho người nông dân.

Đơn cử như, hiệu quả chuyển đổi sang trồng rau ngắn ngày cho giá trị canh tác trung bình từ 250 - 300 triệu đồng/ha/năm trở lên; trong khi đó, mô hình trồng hoa đạt giá trị canh tác từ 450 - 480 triệu đồng/ha/năm.

Một số diện tích sản xuất cây ăn quả áp dụng kỹ thuật bao quả, canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, theo hướng hữu cơ…, cho ra những nông sản đạt chất lượng cao, mang lại giá trị từ 550 - 700 triệu đồng/ha/năm.

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân còn giúp khắc phục được tình trạng bỏ ruộng không canh tác đối với các diện tích cấy lúa không hiệu quả, nhất là ở những khu vực trũng thấp, thường xuyên ngập nước và các khu vực gò đồi khó khăn về nguồn nước tưới.

Bảo đảm phù hợp thực tiễn

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa là một định hướng phù hợp với mong muốn nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất trồng trọt và nhu cầu thực tế của người nông dân. Công tác này được Hà Nội thực hiện thường xuyên.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, tổng diện tích đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa giai đoạn 2021 - 2024 ước đạt 3.334,4ha; trong đó chuyển sang trồng cây hàng năm 1.052,72ha; chuyển sang trồng cây lâu năm 1.358,42ha; chuyển sang trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản 923,26ha.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương đánh giá, việc chuyển đổi đất trồng lúa đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với canh tác lúa đơn thuần, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.

Giải pháp này cũng phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân, khắc phục được tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp không canh tác. Bên cạnh đó, tạo điều kiện cho người dân tích tụ ruộng đất, chuyển đổi trồng rau màu, cây ăn quả, hoa cây cảnh cho giá trị kinh tế cao.

Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Phương, hiện nay trên địa bàn Hà Nội vẫn còn một số diện tích đất lúa nằm trong vùng xen kẹt của các dự án đang giải phóng mặt bằng, hoặc gần khu dân cư, khu công nghiệp, trục đường đang thi công; đất nông nghiệp gặp khó khăn về nguồn nước, hoặc nằm trong vùng trũng thấp, thường xuyên bị ngập úng… Chính vì vậy, TP sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất để cho phép chuyển đổi những diện tích đất lúa kém hiệu quả.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng cho biết đang tiếp tục các giải pháp khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa bảo đảm phù hợp với thực tiễn phát triển nông nghiệp và các quy định của Luật Đất đai, Luật Thủ đô năm 2024, nhằm gia tăng hiệu quả sử dụng đất trồng lúa.

Tùng Nguyễn