Greenland 'bật đèn xanh' hợp tác khoáng sản với EU, cảnh báo chính quyền Mỹ

Quang cảnh thị trấn Kulusuk thuộc đảo Greenland, Đan Mạch, ngày 16/8/2019. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục có những động thái gây sức ép nhằm thâu tóm Greenland, hòn đảo tự trị này đã có những động thái cho thấy họ đang muốn tìm kiếm sự hợp tác từ Liên minh châu Âu (EU) trong việc khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào của mình.

Người đứng đầu cơ quan đối ngoại của Greenland, bà Vivian Motzfeldt, trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tờ POLITICO, đã bày tỏ mong muốn tăng cường quan hệ "song phương" với EU, đặc biệt là trong lĩnh vực khoáng sản. Bà nhấn mạnh rằng Greenland, với trữ lượng đất hiếm khổng lồ và vị trí chiến lược ở Bắc Cực, có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu cho một tương lai xanh và năng lượng tái tạo của thế giới.

"Họ (EU) nhập một ít cá từ chúng tôi, và mặt khác chúng tôi có một thị trường tự do, chúng tôi có thể xuất khẩu sang EU mà không phải trả thêm bất kỳ chi phí nào. Nhưng ngày nay, chúng tôi muốn mở rộng hợp tác không chỉ dựa trên nghề cá, chúng tôi muốn mở rộng hợp tác về khoáng sản và năng lượng quan trọng của chúng tôi", bà Motzfeldt nói.

Thực tế, Greenland sở hữu khoảng 40 trong số 50 loại khoáng sản quan trọng mà Mỹ coi là thiết yếu cho an ninh quốc gia. Các nguồn tài nguyên này, từ uranium đến than chì, đóng vai trò then chốt trong sản xuất và chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn trữ lượng này vẫn chưa được khám phá và khai thác.

Bà Motzfeldt cho rằng sự giàu có về khoáng sản của hòn đảo này có thể là chìa khóa cho "một câu hỏi rất quan trọng" và mở ra "sự hợp tác chặt chẽ hơn với EU". "Tất nhiên, chúng tôi muốn hợp tác về khoáng sản quan trọng với các bên có cùng chí hướng, và EU là một đối tác tốt, chúng tôi thích họ", bà nói thêm.

Động thái này của Greenland được xem là một lời đáp trả mạnh mẽ đối với những động thái gây sức ép của chính quyền Trump. Trước đó, tờ Wall Street Journal đưa tin rằng các cơ quan tình báo Mỹ đã được chỉ đạo thu thập thông tin về Greenland, khiến Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen phải triệu tập Đại sứ Mỹ để phản đối.

Đánh giá về vấn đề trên, bà Motzfeldt bày tỏ sự thất vọng: "Chúng tôi được coi là bạn bè. Chúng tôi là đồng minh. Đồng minh không làm những điều như vậy. Tình hình này là mới đối với chúng tôi, và mới đối với phần còn lại của thế giới, bởi vì họ không làm điều đó với đồng minh của mình".

Những hành động này của Mỹ diễn ra sau khi ông Trump từng công khai ý định mua lại Greenland và thậm chí không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực. Ông cũng cử con trai cả của mình, và cả Phó Tổng thống JD Vance, đến hòn đảo này.

"Đó là một mối đe dọa ngay khi họ bắt đầu nói về sự chiếm đóng quân sự. Tất nhiên họ có thể đến thăm chúng tôi... và chúng tôi từ lâu đã mong muốn có nhiều hợp tác hơn với Mỹ... Nhưng theo một cách khác, một cách đáng tin cậy", bà Motzfeldt nêu rõ.

Mặc dù sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong các lĩnh vực như xây dựng thêm căn cứ quân sự và đầu tư vào khai thác mỏ, Greenland khẳng định sẽ không chấp nhận bất kỳ hình thức chiếm đóng nào. "An ninh của Mỹ là an ninh của chúng tôi. Chúng tôi có cùng lợi ích. Và theo thỏa thuận quốc phòng của chúng tôi, việc xây dựng thêm căn cứ có thể thực hiện được, hoặc nếu họ muốn, hãy đầu tư vào khai thác mỏ của chúng tôi, điều đó đã có thể thực hiện được. Nhưng điều không thể là mua chúng tôi", bà Motzfeldt tuyên bố.

Greenland từng là một phần của EU nhưng đã rút lui sau cuộc trưng cầu dân ý năm 1985. Tuy nhiên, Brussels vẫn là một đối tác đáng tin cậy của hòn đảo này. Bà Motzfeldt nhấn mạnh: "Chúng tôi đã thấy EU ủng hộ Greenland. Sự hợp tác của chúng tôi với EU rất quan trọng, và ngày nay nó quan trọng hơn bao giờ hết... Tình hình hiện nay đòi hỏi chúng tôi phải đoàn kết".

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc