Gợi mở từ văn hóa đêm ở Đường sách Nguyễn Văn Bình

Tối 21/11, Đường sách Nguyễn Văn Bình (phường Sài Gòn, TP.HCM) bắt đầu thử nghiệm mô hình “Ngày hội Sách và Văn hóa đêm”. Chương trình diễn ra từ ngày 21 đến 23/11. Sự kiện được xem là bước thử nghiệm quan trọng để Đường sách tìm hướng phát triển mới sau nhiều năm hoạt động chủ yếu vào ban ngày.

Mô hình văn hóa đêm cũng tạo cơ hội để các nhà xuất bản thay đổi cách tiếp cận độc giả, làm mới không gian sách và gia tăng tương tác với giới trẻ. Chia sẻ với Tri Thức - Znews, lãnh đạo các đơn vị xuất bản, công ty sách cho rằng mô hình này có thể trở thành động lực để Đường sách vận hành đa dạng hơn và củng cố vai trò của một điểm đến văn hóa trung tâm TP.HCM.

Tham gia lễ khai mạc tối 21/11 có ông Nguyễn Minh Hải, Trưởng phòng Tuyên truyền, Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy; ông Trần Minh Khiêm, Trưởng phòng Báo chí - Xuất bản, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM; bà Nguyễn Minh Bảo Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Du lịch TP.HCM; bà Lê Thị Tâm, Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa và Triển lãm TP.HCM; và ông Lê Hoàng, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Xuất bản Việt Nam, Giám đốc Công ty TNHH Đường Sách TP.HCM.

Đường sách tìm nhịp sống mới sau 18h

“Trong nhiều năm qua, các hoạt động của Đường Sách chủ yếu diễn ra vào ban ngày. Sau 18 giờ, không gian trở nên yên ắng và dần khép lại, chưa phát huy hết giá trị của một điểm đến văn hóa năng động, sáng tạo và giàu bản sắc của TP.HCM”, ông Lê Hoàng đặt vấn đề.

Theo ông, thực tế này yêu cầu đường sách phải mở rộng hoạt động vào buổi tối nhằm kéo dài nhịp sống văn hóa, tạo thêm không gian giao lưu, gặp gỡ cho người dân, đặc biệt là giới trẻ, các gia đình, du khách quốc tế...

Ông Lê Hoàng, Giám đốc Công ty Đường sách TP.HCM, phát biểu trong buổi khai mạc Ngày hội Sách và Văn hóa đêm.

Từ đây, mô hình “Ngày hội Sách và Văn hóa đêm” tại Đường sách TP.HCM được tổ chức với định hướng phát triển văn hóa chung của thành phố. Tại đây, các không gian được bố trí theo chủ đề trao đổi sách, ẩm thực, nghệ thuật truyền thống, trò chơi dân gian, làng nghề và sân khấu giao lưu. Mục tiêu là đưa Đường sách trở thành điểm đến văn hóa mở, phù hợp với giới trẻ và du khách quốc tế.

Trong số người tham gia tối 22/11, Bích Trâm, sinh viên năm 4 Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, cho biết đây là lần đầu cô đến Đường sách Nguyễn Văn Bình vào ban đêm.

“Mình và bạn muốn xem thử Đường sách ban đêm trông như thế nào nên đến sớm để đi một vòng. Sau đó, chúng mình sẽ đi xem tò he, chơi ô ăn quan và tìm chỗ đọc sách. Việc mở cửa buổi tối giúp những người bận rộn ban ngày có thêm cơ hội tiếp cận sách và tạo điểm nhấn văn hóa cho khách du lịch”, cô chia sẻ.

Bích Trâm cho biết đây là lần đầu tiên cô đến Đường sách Nguyễn Văn Bình vào ban đêm.

Về định hướng lâu dài, ông Lê Hoàng cho biết việc tổ chức sẽ dựa trên kết quả 3 đêm thử nghiệm (21-23/11). Nếu mô hình thuận lợi, Đường sách sẽ chuyển sang tổ chức đều đặn mỗi cuối tuần, thay vì chỉ ba đêm trong một tháng như giai đoạn đầu.

“Chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm và tìm cách kêu gọi và kết nối rộng rãi các nguồn lực xã hội để cùng chúng tôi phát triển mô hình hoạt động ‘Ngày Hội sách và Văn hóa đêm’ thật sự có chất lượng, hấp dẫn, lôi cuốn hơn nữa và diễn ra thường xuyên”, ông cho biết.

Cơ hội đổi mới của các nhà xuất bản

Trong khi mô hình văn hóa đêm được xem là cách mở rộng hoạt động của Đường sách, các đơn vị xuất bản đánh giá đây cũng là cơ hội làm mới không gian đọc và tiếp cận độc giả theo cách khác.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, bà Nguyễn Thủy Hằng Giang, Phó giám đốc Đông A, vẫn nhớ rõ những buổi họp đầu tiên với Hội Xuất bản Việt Nam về kế hoạch xây dựng Đường sách Nguyễn Văn Bình. Theo bà Giang, điểm cốt lõi của xuất bản vẫn là nội dung nhưng trải nghiệm đi kèm như giao lưu sách, workshop sáng tạo, bản sắc văn hóa địa phương... sẽ là yếu tố giúp thu hút độc giả trẻ và du khách quốc tế.

“Qua 10 năm, Đường sách TP.HCM đã tạo ra bản sắc riêng nhưng mô hình văn hóa đêm giống như một luồng gió mới. Tôi mừng vì Đường sách kết nối được nhiều đơn vị để đưa vào những màu sắc mới, gắn với giá trị văn hóa nguồn cội và di sản. Mong hoạt động này duy trì lâu dài và có thể nhân rộng sang các không gian sách khác của thành phố”, bà bày tỏ.

Bà Nguyễn Thủy Hằng Giang, Phó giám đốc Công ty văn hóa Đông A, phấn khởi khi Đường sách TP.HCM có "luồng gió mới".

Trong khi đó, ông Nguyễn Thành Lợi, Giám đốc NXB Tổng hợp TP.HCM, cho rằng mô hình văn hóa đêm phù hợp với yêu cầu “làm mới” ngành xuất bản trong giai đoạn hiện nay.

“Đường sách rất cần những hoạt động để làm mới. Ở nhiều nước, không gian sách không chỉ để bán sách mà có hoạt động đi kèm để tạo dấu ấn. Nếu tổ chức đều đặn, mô hình này sẽ tạo sức hút cho không gian sách, giúp sách đến gần hơn với nhiều phân khúc độc giả”, ông nói.

Ông Nguyễn Thành Lợi cho biết doanh thu của các đơn vị tại Đường sách có thể cải thiện nhờ mô hình Ngày hội Sách và Văn hóa đêm. Tuy nhiên, quan trọng hơn là mức độ tiếp cận của bạn đọc, đặc biệt nhóm trẻ và du khách.

Các "hộp mù" chứa sách bí ẩn và thu hút bạn đọc tại gian hàng của NXB Tổng hợp TP.HCM ở Đường sách.

Theo ông, các nhà xuất bản cần chủ động thay đổi từ không gian trưng bày đến chiến lược nội dung, thay vì duy trì hình ảnh khô cứng. Việc đa dạng hóa dòng sách, tăng hoạt động giao lưu tác giả và sáng tạo trải nghiệm đọc sẽ là hướng cần thiết để bắt kịp nhu cầu mới.

Đại diện các đơn vị thống nhất rằng văn hóa đêm mở ra cơ hội cho ngành xuất bản tái kết nối với công chúng. Tuy nhiên, chính các nhà xuất bản phải chủ động đầu tư, đổi mới và hợp tác sâu hơn với Đường sách để mô hình vận hành bền vững, tạo thêm giá trị cho không gian văn hóa trung tâm của TP.HCM.

Đức An