Góc nhìn mới 'Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp'

Chia sẻ về ý tưởng thực hiện phim tài liệu VTV đặc biệt “Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp”, nhà báo Thu Hà, Phó Trưởng ban Truyền hình Đối ngoại, Đài Truyền hình Việt Nam, đồng thời là thành viên của ê-kíp làm phim cho biết, qua những tài liệu được tiếp cận, chúng tôi muốn thông qua góc nhìn của bên Pháp để biết họ đã triển khai quân ra sao, điều hành như thế nào, tâm lý của họ ra sao… Chúng tôi muốn đi theo góc nhìn này để có được sự khác biệt so với những bộ phim từng làm về Điện Biên Phủ.Trong phim này, chúng tôi sẽ cung cấp cho khán giả nguyên do thực sự dẫn đến trận chiến Điện Biên Phủ là gì - là Pháp muốn thắng ở trên thế mạnh, giữ danh dự khi rút ra khỏi cuộc chiến, đặc biệt là để tiến tới cuộc đàm phán. Ngoài ra, chúng tôi cũng trích lục ra những nguyên nhân thất bại của Pháp, gồm 4 nguyên nhân và đây là kết luận được đưa ra từ chính phía Pháp khi nhìn lại cuộc chiến đã qua. Chúng tôi cố gắng tìm ra những yếu tố mới hơn so với những phim trước đã làm và mang đến một góc nhìn khác cho người xem về Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Hậu trường phim tài liệu “Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp”.

70 năm trôi qua, Điện Biên Phủ vẫn luôn là nội dung thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhiều nhà báo, nhà sử học. Với thời lượng gần 50 phút, VTV Đặc biệt “Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp” sẽ đề cập đến những nguyên nhân, sai lầm dẫn đến thất bại của quân đội Pháp tại trận Điện Biên Phủ, thông qua việc phân tích khối tài liệu lưu trữ tối mật của quân đội Pháp, nhận định của các tướng lĩnh Pháp - những người trực tiếp tham gia trận đánh. Từ đó, đưa ra những lý giải vì sao với sức mạnh quân sự của mình, Pháp vẫn thất bại tại Điện Biên Phủ.

Hồi ký “Thời điểm của những sự thật” xuất bản năm 1979 - Tác giả Henri Navarre có đoạn viết: “Việt Minh có một lòng tin, sự quyết tâm ghê gớm, sự năng động mạnh mẽ và một sự thống nhất hành động hoàn toàn giữa chỉ đạo chiến lược và chỉ đạo chiến dịch. Chúng ta luôn đánh giá thấp Việt Minh, cả về chính trị lẫn quân sự. Uy tín ảnh hưởng của họ đối với dân chúng, tinh thần, tính năng động, trình độ quân sự của các cấp chỉ huy, tất cả họ đều luôn cao hơn so với những gì chúng ta nghĩ”.

Đây cũng là bộ phim có lượng lớn sự tham gia của chuyên gia nghiên cứu Pháp, nhiều chuyên gia nhà sử học, những người đam mê nghiên cứu Điện Biên Phủ của Pháp được ê-kip Ban Truyền hình Đối ngoại (VTV4) tìm kiếm lựa chọn. Ngoài ra còn có các nhân chứng lịch sử là cựu chiến binh Pháp, Việt Nam. Đáng chú ý, những thông tin giá trị được khai thác từ khối tư liệu báo cáo hàng ngày của quân đội Pháp trước, trong và sau Chiến dịch Điện Biên Phủ đang được lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ Quốc phòng và Quốc hội Pháp. Các tài liệu này đã được giải mật từ năm 2015 và một số tài liệu mới được giải mật từ năm 2023. Hiện, vẫn còn một số tài liệu về Điện Biên Phủ chưa được công bố cho công chúng.

Đến Việt Nam từ cuối năm 1948, Pierre Flamen được phân công đến vùng Tây Bắc và chỉ huy 1 phân đội lính bản xứ, thuộc tiểu đoàn lính Thái số 1. Nhiệm vụ của ông là thu thập các thông tin tình báo về Việt Minh. Nhiều năm sau cuộc chiến, những kỷ niệm về chiến trường năm xưa vẫn rõ nét trong tâm trí ông, đặc biệt là câu chuyện ông 4 lần bị quân đội Việt Minh bắt và 3 lần trốn thoát, hay những lần được tiếp xúc với những người lính Việt Nam mà ông gọi thân thương bằng hai từ tiếng Việt “Bộ đội”.

Dù chưa một lần trở lại Việt Nam, nhưng ông còn nhớ như in cuộc gặp ấm áp với những người Việt Nam, nhớ cả những nắm xôi lạc mà người dân đã nấu cho ông, hay nhớ cả lần được họ cứu khỏi trận sốt rét nặng. Pierre không khỏi xúc động khi nhớ lại những kỷ niệm ấy: “Anh ấy (một người dân địa phương) đưa tôi về làng. Những người phụ nữ ở đó đã đón tiếp tôi thật tuyệt vời. Họ không coi tôi là kẻ thù mà đón tôi như một đứa con đi xa trở về.”

“Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp” gửi tới khán giả những thông tin đắt giá, chưa từng được tiết lộ về Chiến thắng Điện Biên Phủ. Thông qua bộ phim, ê-kíp sản xuất mong muốn mang đến góc nhìn mới về trận Điện Biên Phủ, giúp người xem cảm nhận được niềm tự hào về chiến thắng, ý chí kiên cường, tài thao lược, tác chiến tài tình của quân đội và dân tộc ta trước quân đội hùng mạnh Pháp tại Điện Biên Phủ.

Phương Bùi