Gỡ nút thắt, tạo đột phá trong phát triển nhà ở xã hội: Hiện thực hóa giấc mơ an cư

Trong lúc chờ các chính sách và quy định mới được triển khai, tại Hà Nội, hàng loạt dự án nhà ở xã hội đang được gấp rút thi công, mở ra cơ hội an cư cho hàng ngàn người dân ngay trong năm 2025.

Khu vui chơi cho trẻ em tại Khu nhà ở xã hội Hope Residences (phường Phúc Đồng, quận Long Biên). Ảnh: Hà Vũ

Tạo sự thông thoáng trong cơ chế, chính sách

Tại công điện đôn đốc thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được ban hành gần đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã nêu một số kết quả tích cực trong việc triển khai các dự án. Cụ thể, theo tổng hợp báo cáo từ các địa phương, trong 4 tháng đầu năm, cả nước đã hoàn thành 15.614 căn hộ nhà ở xã hội; đồng thời khởi công 17 dự án mới với tổng quy mô 17.664 căn.

Tuy nhiên, những con số này cho thấy mục tiêu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ vẫn còn là một thách thức lớn. Xa hơn, với mục tiêu phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, hiện mới chỉ đạt khoảng 15,6% kế hoạch, bởi từ năm 2021 đến nay, cả nước mới hoàn thành 66.755 căn. Rõ ràng, chặng đường 5 năm còn lại sẽ đầy thử thách.

“Thế thì vướng mắc ở đâu?” - câu hỏi này đã được Bộ trưởng Trần Hồng Minh đặt ra tại diễn đàn Quốc hội ngày 24-5 vừa qua, đồng thời ông cũng chỉ rõ hàng loạt nguyên nhân đến từ cơ chế, thể chế, chính sách đến thủ tục, quy trình triển khai... Và để tháo gỡ những khó khăn này, thời gian qua, Chính phủ đã xây dựng và trình Quốc hội Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Dự thảo Nghị quyết này đã được Bộ Xây dựng hoàn thiện qua nhiều bước.

Được biết, Dự thảo Nghị quyết gồm 14 điều, với nhiều nội dung đáng chú ý nhằm tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Trong đó, một số điểm nổi bật bao gồm việc đề xuất bỏ thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đối với một số loại công trình, cũng như miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án sử dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công bố.

Đặc biệt, đối với các gói thầu thuộc dự án xây dựng nhà ở xã hội, công trình nhà ở xã hội bằng nguồn vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn, vốn của doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, sẽ được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn.

Cụ thể, việc bỏ thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi do cơ quan chuyên môn thực hiện sẽ giúp rút ngắn từ 15 - 35 ngày so với quy định hiện hành. Đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn, nếu áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn, thời gian thực hiện chỉ còn khoảng 15 ngày, cắt giảm 45 - 105 ngày so với quy định. Việc miễn cấp phép xây dựng cho dự án áp dụng thiết kế mẫu cũng giúp giảm thêm từ 20 - 30 ngày trong thủ tục hành chính.

Tất cả những giải pháp trên được đánh giá là mang tính đột phá, tạo sự thông thoáng trong cơ chế, chính sách, từ đó tháo gỡ nút thắt về thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện và tăng tính hấp dẫn cho doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Đáng chú ý, Nghị quyết cũng bảo đảm cơ chế ưu đãi về nhà ở xã hội cho các đối tượng đặc biệt, trong đó có cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bị tác động bởi việc sáp nhập các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Khu nhà ở xã hội Ecohome 2 (phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm). Ảnh: Quang Thái

Những tín hiệu khởi sắc

Trên công trường xây dựng nhà ở xã hội tại Hà Nội, không khí thi công đang diễn ra khẩn trương, nhộn nhịp, bám sát tiến độ đề ra.

Tại ô đất NO1, khu đô thị mới Hạ Đình (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì), các kỹ sư, công nhân đang tích cực triển khai các hạng mục phần móng và hầm cho một dự án nhà ở xã hội có vị trí đắc địa. Được khởi công vào tháng 12-2024, chủ đầu tư là liên danh Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC), Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội Haweicco, Công ty cổ phần Kinh doanh và phát triển nhà DAC Hà Nội đang phấn đấu hoàn thành trước quý IV-2027.

Một dự án khác đang được triển khai tại ô đất CT3, Khu đô thị mới Kim Chung (huyện Đông Anh) lại gây ấn tượng mạnh với yếu tố “3 nhất”. Đại diện liên danh chủ đầu tư là Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (Handico) chia sẻ đó là tiến độ thi công nhanh nhất (dự kiến hoàn thành dự án trong 18 tháng kể từ ngày khởi công), chất lượng nhà ở xã hội tốt nhất, giá bán tốt nhất (dự kiến 18,4 triệu đồng/m2). Theo đúng tiến độ, hơn 1.100 căn hộ thuộc dự án sẽ bắt đầu bán cho người dân từ quý III-2025 và bàn giao nhà sau đó 1 năm.

Tại dự án nhà ở xã hội Thượng Thanh, quận Long Biên với quy mô 600 căn do Liên danh Công ty cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty cổ phần Bic Việt Nam làm chủ đầu tư, ông Lê Quang Huy, Phó Tổng Giám đốc Bic Việt Nam cho biết, công trình chung cư cao tầng CT1 đã khởi công, dự kiến trong quý III-2025 sẽ hoàn thành phần móng, tầng hầm công trình, cuối năm 2025 cất nóc phần thân thô. Các hạng mục công trình còn lại dự kiến hoàn thành thủ tục cấp phép xây dựng để bắt đầu thi công vào cuối quý II đến đầu quý III năm nay. Người dân quan tâm đến dự án sẽ được nhận hồ sơ mua nhà dự kiến trong tháng 7 tới.

Trên địa bàn xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, đại diện chủ đầu tư Tổng Công ty 319 (Bộ Quốc Phòng) báo cáo, dự án khu nhà ở xã hội có quy mô 466 căn hộ đang được thi công phần hầm, dự kiến cất nóc vào tháng 10-2025. Đơn vị đặt mục tiêu hoàn thành 466 căn ngay trong năm nay.

Đối với dự án khu nhà ở đô thị Kim Hoa (xã Kim Hoa, huyện Mê Linh), có phần nhà ở xã hội tại các ô đất CT1, CT2, CT3, CT4, theo lãnh đạo Công ty Thương mại và xây dựng Thân Hà, dự án thực hiện từ năm 2008, khởi công năm 2023, cung cấp 720 căn hộ cho khu vực. Hiện dự án đã hoàn thiện xong phần xây thô. Tuy nhiên, chủ đầu tư gặp khó khăn trong việc xác định tỉ lệ phần trăm đất thương mại và giá bán được duyệt. Để giải quyết vướng mắc này, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Mạc Đình Minh cho biết, ngay khi doanh nghiệp nộp hồ sơ duyệt giá, Sở sẽ cử người tiếp nhận và giải quyết ngay.

Ngoài những dự án đang được triển khai, trong 4 tháng đầu năm, Hà Nội cũng đã có những giải pháp sáng tạo và bước đi tích cực, đẩy nhanh tiến độ với nhiều dự án khác. Một ví dụ cụ thể, đối với dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở xã hội Tiên Dương 1 và 2 (huyện Đông Anh), Thành phố yêu cầu Sở Xây dựng, Sở Tài chính, UBND huyện Đông Anh và các đơn vị có liên quan tập trung đẩy nhanh tiến độ, thực hiện các thủ tục theo "luồng xanh", rút ngắn thời gian xử lý theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn khẳng định, toàn Thành phố tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội cũng như các đối tượng thụ hưởng.

Ghi nhận những nỗ lực của Thành phố Hà Nội, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đánh giá, trong năm 2025, Hà Nội sẽ hoàn thành khoảng 4.730 căn nhà ở xã hội, vượt kế hoạch được giao khoảng 60 căn. Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục đôn đốc, giám sát chặt chẽ cùng hỗ trợ Thành phố bảo đảm tiến độ các dự án.

Những tín hiệu khởi sắc từ các dự án nhà ở xã hội đang góp phần hiện thực hóa mục tiêu an cư cho hàng chục nghìn người dân. Với cơ chế mới, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành và nỗ lực từ doanh nghiệp, kỳ vọng về một bước đột phá trong phát triển nhà ở xã hội đang dần trở thành hiện thực. Hành trình phía trước vẫn còn nhiều thách thức, nhưng rõ ràng đã có thêm niềm tin từ những nền móng đang thành hình.

Bảo Hân