Gỡ 'nút thắt' hạ tầng cảng biển Hải Phòng, nâng cao năng lực đón tàu lớn

Triển khai Đề án "Nghiên cứu nâng cao khả năng khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng và kết cấu hạ tầng bến cảng hiện hữu", tin từ Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, thời gian qua, đã có nhiều dự án để nâng cao hiệu quả đón tàu lớn tại cảng biển.

Hạ tầng cảng biển Hải Phòng vẫn tồn tại những vướng mắc về hạ tầng cần tháo gỡ để nâng cao năng lực đón tàu lớn (Ảnh: Tạ Hải).

Ông Bùi Nguyên Khôi, Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng thông tin, sau khi Cục Hàng hải VN có văn bản triển khai Đề án xuống các cảng vụ, cảng vụ đã có văn bản gửi các doanh nghiệp để triển khai thực hiện Đề án. Dựa theo nhu cầu của các doanh nghiệp và căn cứ hạ tầng hàng hải, Cảng vụ sẽ có những danh mục cụ thể để nâng cao hiệu quả đón tàu trọng tải lớn.

Đối với hạ tầng hàng hải công cộng, theo ông Khôi, thời gian qua, Bộ GTVT đã chấp thuận chủ trương cho 3 dự án xã hội hóa nâng cấp luồng hàng hải công cộng (đoạn từ vũng quay tàu bến cảng container quốc tế Hải Phòng đến khu vực cảng Nam Đình Vũ, đoạn từ thượng lưu bến cảng Nam Đình Vũ đến khu vực cảng Nam Hải Đình Vũ và đoạn từ thượng lưu bến cảng Nam Hải Đình Vũ đến bến cảng Đình Vũ) xuống độ sâu -8.5m, cũng như chấp thuận chủ trương đầu tư vũng quay tàu tại Lạch Huyện.

Thống kê của Cục Hàng hải VN, thời gian qua, sản lượng tàu trọng tải lớn ra vào cảng ngày càng nhiều. Trong 5 năm qua, số lượng tàu trọng tải lớn ra, vào cảng biển làm hàng thường chiếm trên 10% tổng số lượt tàu ra vào cảng.

Tuy nhiên, để đón tàu lớn ra vào cảng biển hiệu quả tại khu vực vẫn tồn tại những khó khăn nhất định.

Theo Đề án "Nghiên cứu nâng cao khả năng khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng và kết cấu hạ tầng bến cảng hiện hữu", Cục Hàng hải VN cho biết hiện một số bến cảng tại bán đảo Đình Vũ, được thiết kế tiếp nhận được tàu đến 20.000 DWT đủ tải, các tàu đến 48.000 DWT giảm tải với mớn nước và tải trọng phù hợp có thể cập cảng.

Tuy nhiên, thực tế các bến đang phải hạn chế tiếp nhận tàu lớn do năng lực hành hải của tuyến luồng có những khúc cua cong hạn chế.

Ngoài ra, các đại lý, chủ tàu bị động trong việc lập kế hoạch cho các tàu lớn xuất phát từ các cảng đi (như chọn cỡ tàu, tính toán mớn nước, hành trình, thời gian cập cảng Hải Phòng) vì độ sâu luồng biến đổi nhanh.

Tàu thường xuyên phải chờ thủy triều, hoặc giảm tải để có thể ra, vào cảng. Nhiều trường hợp tàu đang trên đường về Hải Phòng, khi có thông báo độ sâu luồng thay đổi không đáp ứng được mớn nước của tàu nên chủ tàu đã phải thay đổi tuyến hành trình, thay cảng tới và thậm chí không về Việt Nam.

Bên cạnh đó, nguồn kinh phí dành cho nạo vét duy tu tuyến luồng hàng năm bị hạn chế, khiến độ sâu tuyến luồng thường xuyên không đạt chuẩn tắc thiết kế. Tình trạng sa bồi cục bộ tại một số điểm đã cản trở tàu trọng tải lớn ra vào trên tuyến luồng, thậm chí xảy ra tình trạng mắc cạn, ảnh hưởng đến hoạt động của cảng biển Hải Phòng.

Để ra vào các bến cảng khu vực Hải Phòng, tàu có trọng tải trên 20.000 DWT đến 48.000 DWT phải chờ thủy triều, hoặc giảm tải gây lãng phí thời gian và chi phí cho chủ tàu, giảm hiệu quả đầu tư khai thác của cảng. Đồng thời cũng làm cho mật độ tàu thuyền trọng tải nhỏ tăng đột biến, điều kiện hành hải khó khăn dẫn đến nguy cơ tai nạn hàng hải như đâm va, mắc cạn, gây tắc luồng...

Tại cảng biển Hải Phòng cũng chưa có thiết bị đo và dự báo dòng chảy tại các tuyến luồng tại Bạch Đằng, Lạch Huyện. Điều này gây khó khăn cho hoa tiêu, cảng vụ lập kế hoạch điều động tàu ra vào cảng, cũng như giám sát thực hiện phương án đảm bảo an toàn hàng hải, nhất là với các tàu có tải trọng lớn hơn thiết kế cầu cảng.

Với đoạn luồng Lạch Huyện hiện chỉ áp dụng hành trình một chiều với các tàu có trọng tải lớn hơn 100.000 DWT vào, rời bến cảng TC-HICT, ảnh hưởng đến kế hoạch tàu thuyền vào, rời các bến cảng phía trong sông Bạch Đằng, sông Cấm.

Hồ An