'Gỡ khó' để doanh nghiệp, HTX sản xuất xanh phát triển bền vững

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, số lượng đồ nhựa dùng một lần, nhất là túi ni lông được sử dụng tại Việt Nam ở mức báo động với con số 31,4 tỷ chiếc túi ni lông được tiêu thụ trong một năm. Chỉ có 15% trong tổng số 31,4 tỷ chiếc túi ni lông được tái chế và tái sử dụng.

Các startup, DN nhỏ và vừa luôn sẵn sàng

Chia sẻ cùng VnBusiness, ông Lê Văn Tám, Giám đốc HTX Nông nghiệp Sông Hồng – đơn vị sản xuất ống hút Ecos có nguồn gốc từ rau củ hữu cơ cho hay, sau nhiều năm nghiên cứu và không ngừng thay đổi, cuối cùng đơn vị cũng đã tìm ra công thức sản xuất ống hút được làm từ rau củ hữu cơ, có thể xào, luộc, nhúng lẩu. Đặc biệt, sản phẩm có thể ngâm lâu trong nước mà không bị nhớt, không chua, chịu được tất cả khí hậu và có thể làm thức ăn cho cá khi đã qua sử dụng.

Nguyên liệu tạo nên ống hút Ecos, được làm từ các loại rau củ hữu cơ.

Sản phẩm được kiểm định chất lượng với số lượng lên đến 1.000 thành phần cũng như chứng minh diện tích trồng nguồn nguyên liệu không ảnh hưởng đến đất rừng. Hiện ống hút Ecos đã được cấp chứng chỉ an toàn thực phẩm (FDA) của Mỹ và xuất khẩu sang một số nước như Hàn Quốc, Ấn Độ và các nước Châu Âu.

Để cho ra một chiếc ống hút đạt chuẩn, các thành viên HTX phải sản xuất qua nhiều công đoạn, mỗi công đoạn lại có những yêu cầu riêng. Khi ra thị trường, ống hút Ecos có giá 500 đồng/sản phẩm, song nếu so về giá các ống hút phổ biến trên thị trường thì ống hút rau củ không thể cạnh tranh được với ống hút nhựa, vì nó cao gấp 10 - 15 lần.

“Phần còn lại có lẽ phụ thuộc vào người dùng, họ sẽ cân nhắc về hai yếu tố giá thành hay thân thiện với môi trường khi lựa chọn sử dụng. Chúng tôi mong muốn, được tiếp cận các giải pháp hỗ trợ về vốn, công nghệ cũng như thị trường đầu ra để có thể mở rộng xuất khẩu nhằm giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh và đưa sản phẩm đến gần hơn người tiêu dùng trong nước” – ông Tám trăn trở.

Thậm chí, một số doanh nghiệp nhỏ và vừa cho biết, có quan tâm đến chuyển đổi xanh, nhưng hiện tại chỉ coi đây đang là xu hướng. Bởi theo họ, chuyển đổi xanh quá khó, chẳng biết phải bắt đầu từ đâu, phải làm cái gì đầu tiên vì thấy cái gì cũng phải đổi, mà đổi như thế nào cũng mông lung. Chưa kể để đáp ứng các tiêu chí xanh doanh nghiệp phải bỏ số vốn rất lớn, và để vay được vốn cũng không phải dễ.

Theo bà Kim Thị Thúy Ngọc - Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường, Chính phủ đã ban hành nhiều chương trình kế hoạch với các mục tiêu cụ thể từ nay đến năm 2030 nhằm hạn chế nhập khẩu túi ni lông, khuyến khích sử dụng các sản phẩm thay thế, thân thiện môi trường nhằm giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa.

Hưởng ứng chủ trương của Chính phủ, nhiều doanh nghiệp tiên phong sản xuất và cung ứng sản phẩm thân thiện với môi trường, sử dụng nguyên liệu đầu vào có nguồn gốc thực vật như bắp, khoai mì, đường mía… để thay thế cho đồ nhựa dùng một lần. Lĩnh vực này đang thu hút nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia, phát triển các sản phẩm trên như ống hút, hộp thức ăn… phục vụ cho nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu.

Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các giải pháp xanh

Song, việc chuyển đổi xanh đang là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa với tiềm lực hạn chế. Để quá trình chuyển đổi xanh được hiệu quả, thì ngoài hành động của doanh nghiệp sẽ rất cần sự dẫn dắt đồng hành của Chính phủ, các cấp các ngành.

Bà Kim Thị Thúy Ngọc nêu ví dụ việc giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa còn gặp nhiều thách thức từ một số nguyên nhân như sản phẩm thân thiện với môi trường có giá thành cao, chưa tiện lợi nên thị trường chưa sẵn sàng tiếp nhận. Trong khi đó, doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm xanh gặp khó khăn trong việc tiếp cận các cơ chế ưu đãi, chính sách hỗ trợ, nguồn tài chính cho các hoạt động sản xuất sản phẩm thân thiện, giảm ô nhiễm. Và câu chuyện về những chiếc ống hút hữu cơ của Hợp tác xã Nông nghiệp Sông Hồng là một minh chứng cụ thể.

Chuyên gia tài chính, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, một trong những giải pháp quan trọng giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn tài chính là việc tăng cường các gói hỗ trợ tín dụng xanh từ Nhà nước và các tổ chức tài chính. Các doanh nghiệp cần được tiếp cận với các khoản vay ưu đãi và lãi suất thấp để đầu tư vào công nghệ, sáng kiến bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, Nhà nước cần xây dựng các cơ chế bảo lãnh tín dụng cho các dự án xanh của doanh nghiệp, giúp giảm thiểu rủi ro tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững.

Theo các chuyên gia, cần có các giải pháp đồng bộ, thiết thực và hiệu quả hỗ trợ các DN vượt qua khó khăn tài chính và phát triển bền vững trong chuyển đổi xanh.

Chính phủ có thể xây dựng một hệ sinh thái khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các giải pháp xanh thông qua các chính sách như miễn giảm thuế, tín dụng ưu đãi hoặc hỗ trợ pháp lý cho các sáng kiến bảo vệ môi trường. Đồng thời, doanh nghiệp có thể được hỗ trợ trong việc chứng nhận sản phẩm thân thiện với môi trường, hoặc được ưu tiên trong các hợp đồng cung cấp của các đơn vị công.

Ngoài ra, các doanh nghiệp có thể học hỏi kinh nghiệm và hợp tác quốc tế với các doanh nghiệp nước ngoài đã thành công trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Chính phủ có thể tạo điều kiện để các doanh nghiệp kết nối và hợp tác thông qua các chương trình chia sẻ công nghệ và mô hình kinh doanh bền vững. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn giảm thiểu rủi ro trong quá trình chuyển đổi, qua đó giúp các doanh nghiệp phát triển các sản phẩm xanh, tiết kiệm năng lượng và tái chế hiệu quả.

“Để xây dựng một nền kinh tế xanh bền vững, Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng các chính sách, tăng cường đầu tư vào công nghệ sạch, và thay đổi nhận thức cộng đồng. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, chuyển đổi xanh chính là cơ hội lớn để các doanh nghiệp phát triển lâu dài và bền vững. Bằng cách áp dụng các giải pháp đồng bộ và hỗ trợ thích hợp từ Nhà nước, các doanh nghiệp sẽ vượt qua khó khăn tài chính và thực hiện thành công chuyển đổi xanh, góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự phát triển kinh tế quốc gia", TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định...

Hồng Hương