'Gỡ khó' cho công tác thu hồi tài sản tham nhũng

Hội nghị giao ban công tác thi hành án dân sự tháng 4 năm 2025.

Bám sát chủ trương của Đảng và các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, hằng năm, Cục THADS tỉnh đã yêu cầu các phòng, ban, đơn vị trực thuộc nâng cao tinh thần trách nhiệm thụ lý, giải quyết việc và tiền trên tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đồng thời, quan tâm quán triệt, triển khai các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về công tác thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Ngoài ra, lãnh đạo cục đã chỉ đạo các cơ quan THADS trong tỉnh bám sát chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, tập trung tối đa các nguồn lực để tổ chức giải quyết án, kiên quyết giải quyết các vụ việc có điều kiện thi hành nói chung và các vụ việc thi hành án kinh tế, tham nhũng nói riêng; động viên, thuyết phục người phải thi hành án, thân nhân của họ tự nguyện thi hành án. Mặt khác, lãnh đạo cục đã thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra, giám sát để nắm bắt tiến độ, chất lượng công việc ở các chi cục để kịp thời đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn. Công tác phối hợp giữa Cục THADS tỉnh với các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và các cơ quan liên quan trong công tác thu hồi tài sản ngày càng được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định đối với các vật chứng là tài sản trong giai đoạn THADS. Hiện, tổng số phải thi hành 360 việc, với số tiền trên 254 tỷ 663 triệu đồng. Số có điều kiện thi hành là 205 việc, với số tiền trên 80 tỷ 306 triệu đồng. Đã thi hành xong 81 việc, với số tiền trên 50 tỷ 402 triệu đồng. Số chưa có điều kiện thi hành (trừ số chuyển sổ theo dõi riêng) là 154 việc, với số tiền trên 84 tỷ 947 triệu đồng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế hiện vẫn còn gặp không ít khó khăn. Đó là quy định của pháp luật về thu hồi tài sản tham nhũng chưa hoàn thiện, hệ thống pháp luật hiện hành còn mang tính nguyên tắc, thiếu các quy định chi tiết, cụ thể về thẩm quyền, trách nhiệm, trình tự, thủ tục thu hồi tài sản tham nhũng, chưa có cơ chế kiểm soát tài sản, thu nhập của toàn xã hội. Quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự chưa tạo ra cơ chế thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế hiệu quả; quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng chưa phù hợp. Đặc biệt, các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng thường tập trung vào việc chứng minh hành vi vi phạm nhưng lại chưa quan tâm đến việc kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản. Khi nhận được bản án thì cơ quan thi hành án không thể thực hiện được vì không còn tài sản để thi hành án; các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về áp dụng các biện pháp bảo đảm, như kê biên, tạm giữ chưa được chi tiết, cụ thể.

Đối với các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế về trách nhiệm hoàn trả tiền đã chiếm dụng hầu như thuộc về trách nhiệm của người dân (ví dụ như các vụ án liên quan đến việc đền bù, giải phóng mặt bằng trong lĩnh vực đất đai), những người có chức năng thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng chỉ bị chịu trách nhiệm hình sự, trong khi đó người dân đã nhận tiền đền bù phải có trách nhiệm hoàn trả lại cho Nhà nước, đến giai đoạn phải thi hành án thì những hộ dân có trách nhiệm hoàn trả cho Nhà nước hầu hết không có điều kiện thi hành án, gây khó khăn cho công tác thu hồi tiền, tài sản cho Nhà nước...

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, thời gian tới, Cục THADS tỉnh tiếp tục tăng cường quán triệt cho đội ngũ cán bộ, công chức về tầm quan trọng của công tác thu hồi tiền, tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Ngoài ra, thường xuyên theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị thi hành án cấp dưới lập kế hoạch để tổ chức thi hành án kịp thời, hiệu quả. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để giải quyết, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản của Nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt, nhất là trong công tác xác minh, truy tìm tài sản, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành án để giải quyết dứt điểm các vụ việc...

Tuy nhiên, ngoài nỗ lực của các cơ quan thi hành án, rất cần trách nhiệm phối hợp của chính quyền các địa phương, các cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình giải quyết. Chỉ khi có sự phối hợp, hỗ trợ chặt chẽ từ các bên thì việc giải quyết các vụ việc, vụ án mới thuận lợi, hiệu quả thu hồi tài sản được nâng lên, đáp ứng yêu cầu đặt ra của cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Bài và ảnh: Lê Quốc