Giữ trợ cấp thất nghiệp ở mức 60% bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp là phù hợp

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội (UBVHXH) Nguyễn Đắc Vinh, về chính sách của Nhà nước về việc làm (Điều 4), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định hỗ trợ: người lao động là cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng bởi sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị; người lao động là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài làm việc tại Việt Nam; người sử dụng nhiều lao động tại địa phương, vùng nông thôn, miền núi; có nhiều lao động là người khuyết tật...

Thường trực UBVHXH thấy rằng, dự thảo luật quy định các chính sách hỗ trợ việc làm cho tất cả người lao động mà không có sự phân biệt; các chính sách hỗ trợ người khuyết tật; người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng bởi sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị... đã được quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017, Luật Người khuyết tật năm 2010, Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2020, pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức, pháp luật về lao động, pháp luật về giáo dục nghề nghiệp, pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và pháp luật khác có liên quan. Do vậy, Thường trực Ủy ban giữ như dự thảo.

Chủ nhiệm UBVHXH Nguyễn Đắc Vinh.

Về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng, có ý kiến đề nghị nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng lên tối thiểu 65% và cho phép Chính phủ điều chỉnh tăng lên tối đa 75% trong trường hợp khủng hoảng kinh tế, dịch bệnh quy mô lớn. Có ý kiến đề nghị tăng mức hưởng lên 70% nhưng không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng và cứ mỗi 6 tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực UBVHXH đã rà soát và thấy rằng: Việc Quỹ bảo hiểm thất nghiệp kết dư thời gian qua chủ yếu được tích lũy từ giai đoạn trước, do được ngân sách nhà nước hỗ trợ hằng năm, khi đó, số đối tượng thụ hưởng các chế độ còn ít. Nhưng từ năm 2020 đến nay thì số thu và chi bảo hiểm thất nghiệp hằng năm là cân bằng nhau.

Theo kinh nghiệm của các quốc gia thực hiện thành công chính sách bảo hiểm thất nghiệp hoặc bảo hiểm việc làm (Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan…) và quy chuẩn quốc tế về bảo hiểm thất nghiệp thì mức trợ cấp thất nghiệp không ít hơn 45% của thu nhập trước đó hoặc không ít hơn 45% của tiền lương tối thiểu theo quy định hoặc của tiền lương của người lao động bình thường nhưng không ít hơn mức sống cơ bản tối thiểu; thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp tối thiểu là 12 tuần (3 tháng) trong thời kỳ 12 tháng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành nọi dung thảo luận.

Bên cạnh đó, Bộ luật Lao động (Điều 48 và Điều 49) quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên (mỗi năm làm việc được trợ cấp ½ tháng tiền lương (50% mức tiền lương)) và trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên cho mình từ 12 tháng trở lên (mỗi năm làm việc trả 1 tháng tiền lương (100% mức tiền lương)) nhưng ít nhất phải bằng 2 tháng tiền lương (tối thiểu 200% mức tiền lương).

"Mức hưởng là 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp (180%) là tương đối phù hợp với thông lệ quốc tế và các mức trợ cấp mà người lao động được nhận khi mất việc làm theo quy định hiện hành. Mức này đảm bảo cho người lao động giảm bớt khó khăn, ổn định cuộc sống trong thời gian thất nghiệp cho tới khi tìm được việc làm mới. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hiện nay cũng phù hợp với nguyên tắc mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp được tính trên cơ sở mức đóng và khả năng cân đối thu chi của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì từ năm 2020 đến nay, số thu và chi bảo hiểm thất nghiệp hằng năm cân bằng nhau)" - Chủ nhiệm UBVHXH Nguyễn Đắc Vinh lý giải. Do vậy, Thường trực Ủy ban xin được giữ như dự thảo luật là 60%.

Qua thảo luận, UBTVQH và các đại biểu cơ bản tán thành với Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật của UBVHXH, đồng thời góp ý thêm về mặt kỹ thuật để đảm bảo hoàn thiện, trình Quốc hội cho ý kiến tại đợt 2 Kỳ họp thứ 9.

Quỳnh Vinh