Giới văn nghệ buồn bã về sự ra đi của họa sĩ Lê Thiết Cương

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam bày tỏ đầy cảm xúc: "Khi mấy anh em chúng tôi vào bệnh viện với Lê Thiết Cương. Cương nói : " Cầm tay tôi đi". Cầm tay Cương và biết là lần cầm tay bạn cuối cùng. Các bác sỹ biết không thể làm gì hơn nữa cho Cương, khuyên gia đình cho Cương về.

Nhưng Cương muốn ở lại với hy vọng mong manh là các bác sỹ có thể phẫu thuật khi sức khỏe khá lên. Cương vẫn quyết tâm chống lại thần chết, Cương không chịu khuất phục đúng như con người Cương trong mọi thăng trầm mà Cương đã đi qua.

Thần chết không phải lúc nào cũng đe dọa được tất cả mọi người cho dù thần chết luôn giành phần thắng vào phút cuối. Thần chết đã thắng Cương và lần lượt thắng tất cả chúng ta.

Năm nay Cương mới 63 tuổi. Với tuổi ấy, Cương chỉ mới đi một đoạn đường ngắn trên cuộc đời. Nhưng chiều qua Cương đòi về nhà. Cương nói "Về với mẹ". Khi về đến nhà, Cương mở to mắt nhìn quanh một thoáng rồi khép mắt chìm vào hôn mê. Cuối cùng Cương đã được về nhà, nơi Cương đã sống những tháng năm đẹp nhất, sáng tạo nhất, hạnh phúc nhất và cũng đau đớn nhất, nơi những người bạn chân thành nhất đã bên anh, nơi Cương bày con người anh ra mà không hề che giấu: thông thái, tài hoa, mê đắm, kiêu ngạo, nhân ái, điên rồ, yếu đuối.

Cho dù đoạn đường đời Cương đi chưa phải dài, nhưng Cương đã đi một cách trọn vẹn đoạn đường ấy: sống đúng con người Cương ở nhiều nghĩa và không sợ hãi. Người bị bệnh ung thư thường tỉnh táo đến giây phút cuối cùng. Khi nhìn Cương tôi biết thời gian của Cương không còn nhiều nữa.

Trong đôi mắt Cương, nhìn bạn bè, tôi nhận ra ánh sáng của sự sống đang dần tắt nhưng tôi không nhìn thấy bất cứ một tia sợ hãi nào trong đó. Chiều nay đến nhìn Cương nằm đúng nơi Cương vẫn ngồi với bạn bè trong những năm tháng qua."

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, cùng với bạn bè của họa sĩ Lê Thiết Cương

Nhà phê bình văn chương Phạm Xuân Nguyên chia sẻ: "Chúng ta nói gì khi nói về LÊ THIẾT CƯƠNG (1962/2025)

Nói rằng: đó là một họa sĩ tài hoa đã tối giản cái sống và cái vẽ của mình để thành một tối giản Lê Thiết Cương riêng anh.

Nói rằng: đó là một người văn hóa trong đời sống và trong văn chương nghệ thuật. Văn hóa tinh tế, lịch lãm, nghiêm cẩn, kiêu hãnh và cả kênh kiệu.

Nói rằng: đó là một người biết trân trọng, đề cao và phát huy những giá trị tinh thần văn chương nghệ thuật mà mình yêu quý, coi trọng, cả của các bậc tiền bối và các đồng nghiệp anh em.

Nói rằng: đó là một người không phải dễ chịu dễ gần nhưng thâm tâm anh biết mình biết người. Và khi đã tìm được đồng điệu tri âm thì Cương là người sống hết tình cảm của mình"

Nhà văn Trần Tiến Dũng từ Sài Gòn thổn thức: "Những lần gặp nhau ở Sài Gòn nghe bạn kể về quá trình trị bệnh nan y, bạn bè đều cầu nguyện cho bạn vượt qua bạo bệnh, nhìn bạn lúc đó vẫn vui cùng tách trà, ly rượu ai cũng mừng cho bạn cho các văn hữu thân thiết.

Nhờ mỗi khi ra Hà Nội là ra với Cương, mỗi khi Cương vào Sài Gòn là Cương hẹn trước cả tuần. Nghệ thuật trước hết và sau hết là không gian đẹp để bạn tìm thấy bạn, và đón nhận và giữ lấy từ bạn, đón nhận nhau vậy thôi, ấy mà tròn đầy nguồn mạch cảm xúc.

Giờ đây những dự án văn chương nghệ thuật tôi bàn cùng bạn, cái đã làm, cài chưa làm trong thế cuộc như rừng trụi khô này, tôi đã thật sự tin là tất cả đã hoàn mỹ, hoàn mỹ bởi vì nghệ thuật của bạn hoàn mỹ, cuộc đời bạn thật hoàn mỹ.

Vậy mà tối nay nhận được tin mà lòng tôi không thể tin, bạn đã khuất xa rồi. Bao năm chia sẻ vui buồn phù phiếm văn chương nghệ thuật, giờ đây, nơi xa rất xa ấy, cái đẹp tối giản bất biến sẽ cùng bạn vĩnh hằng!".

Họa sĩ Lê Thiết Cương sinh năm 1962, là con trai của nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên và quay phim Đỗ Phương Thảo. Ông theo học tại trường Sân khấu-Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990. Ông có hơn 30 năm theo đuổi phong cách hội họa tối giản, thực hành và thể nghiệm qua nhiều nhánh rẽ khác nhau.

Từ năm 1990, họa sĩ Lê Thiết Cương hoạt động như một nghệ sĩ tự do tại Hà Nội. Trong sự nghiệp hội họa của mình, họa sĩ Lê Thiết Cương đã có 26 triển lãm cá nhân trong nước và nước ngoài từ năm 1991, cùng nhiều triển lãm nhóm.

Ông cũng từng đoạt giải thưởng Good Design Award (Nhật Bản) trong các năm 2003-2004, 2005-2006.

Họa sĩ Lê Thiết Cương cũng có tranh trong bộ sưu tập tại các Bảo tàng ở Singapore, Bỉ, Việt Nam.

Bên cạnh hoạt động nghệ thuật, họa sĩ Lê Thiết Cương cũng là người nghiên cứu sâu và am nhiểu nhiều lĩnh vực khác, như Phật giáo, Triết học phương Đông, văn chương, kiến trúc, thiết kế…Ông cũng từng viết sách như: "Trò chuyện với hội họa"; "Nhà và người".

Tiễn biệt một họa sĩ tài hoa!

Tuấn Ngọc