Giao mặt bằng nhanh, nhiều dự án rút ngắn tiến độ
Đồng Nai là tỉnh đang triển khai rất nhiều dự án trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong đó, có một số dự án trọng điểm quốc gia, vùng và tỉnh có diện tích đất phải thu hồi lớn như: Sân bay quốc tế Long Thành, Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh, Đường ven sông Đồng Nai, Đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa...
Vào đầu tháng 3-2025, khi làm việc với tỉnh Đồng Nai, Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đánh giá, Đồng Nai đang triển khai nhiều dự án và diện tích đất phải thu hồi rất lớn. Trong thời gian qua, tỉnh đã có nhiều nỗ lực, giải pháp để bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB), giao đất cho các chủ đầu tư thi công dự án.
Từ trước đến nay, chưa có tỉnh, thành nào có những dự án phải thu hồi đất của nhiều hộ gia đình, cá nhân như Đồng Nai. Đơn cử như Dự án Sân bay quốc tế Long Thành, tỉnh phải thu hồi đất của hơn 5 ngàn hộ dân. Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu phải thu hồi đất hơn 3,4 ngàn hộ dân… Muốn thu hồi đất của người dân nhanh thì các địa phương phải có sẵn các khu tái định cư để bố trí cho các hộ dân bị giải tỏa trắng. Muốn giải tỏa hàng ngàn hộ dân để có mặt bằng giao cho các chủ đầu tư thi công dự án không dễ. Bởi vì, một số địa phương của tỉnh như thành phố Biên Hòa, huyện Long Thành chưa có sẵn các khu tái định cư. Bên cạnh đó, Đồng Nai là trung tâm giao thông của vùng Đông Nam Bộ nên những năm qua, giá đất của tỉnh đã được nhiều nhà đầu cơ đẩy lên rất cao so với giá trị thực. Điều này, ảnh hưởng lớn đến việc bồi thường GPMB, do người dân chưa đồng thuận vì cho rằng, giá bồi thường còn quá thấp so với giá thị trường đang giao dịch.
Ngoài ra, trước đây, việc quản lý đất đai, quy hoạch chưa chặt chẽ nên nhiều hộ gia đình đã mua đất, xây nhà không đúng quy định. Do đó, khi triển khai dự án, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gặp khó khăn, có nhiều hộ không đủ điều kiện bồi thường, tái định cư. Các hộ gia đình này lại đa số là công nhân, người lao động có thu nhập thấp. Đây là một trong những vấn đề nan giải cho địa phương trong công tác bồi thường, GPMB.
Đồng Nai xác định GPMB là một trong những khâu then chốt để triển khai nhanh tiến độ các dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Vì thế, tỉnh đã có những giải pháp như: thành lập Tổ Công tác về bồi thường, GPMB nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các dự án trọng điểm. Các địa phương tập trung tuyên truyền, vận động người dân giao mặt bằng; ưu tiên nhân lực giải quyết các hồ sơ, thủ tục về bồi thường… Qua các đợt tuyên truyền, vận động nhiều hộ dân tại Đồng Nai đã sẵn sàng đi ở trọ, giao mặt bằng cho đơn vị thi công dự án khi chưa nhận được tái định cư.
Trong Hội nghị Giao chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2025 vào cuối tháng 12-2024, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức nhấn mạnh, để kinh tế Đồng Nai tăng trưởng cao, các sở, ngành, địa phương tập trung cho công tác GPMB, triển khai nhanh các dự án và giải ngân vốn đầu tư công đúng tiến độ.