Giáo dục văn hóa truyền thống trong nhà trường làm nền tảng cho các giá trị mới

Học sinh TP Huế Trải nghiệm đọc trong không gian văn hóa Huế.

Giá trị truyền thống làm nền tảng cho các giá trị mới

ThS Nguyễn Thị Hải Yến – giảng viên Khoa Tâm lý giáo dục, Học viện Quản lý giáo dục nhìn nhận, giáo dục văn hóa truyền thống trong nhà trường không chỉ góp phần hình thành tình yêu văn hóa dân tộc mà còn làm cho đời sống tinh thần của các em phong phú, lành mạnh, từ đó giúp hoàn thiện nhân cách.

Trước sự thay đổi nhanh chóng của thời đại công nghệ, ThS Nguyễn Thị Hải Yến cho rằng, việc đưa văn hóa truyền thống vào giảng dạy cần sáng tạo và hấp dẫn hơn, để giúp thế hệ trẻ hiểu sâu sắc về cội nguồn nhưng vẫn giữ vững bản sắc dân tộc. Từ đó thế hệ trẻ có ý thức trách nhiệm trong bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa

Giáo dục văn hóa truyền thống là một trong những nội dung đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục, nhân cách, phẩm chất của học sinh, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước trong thế hệ trẻ.

Ngoài ra, việc tích hợp giáo dục văn hóa vào các hoạt động ngoại khóa, nhà trường tổ chức các cuộc thi sáng tạo về văn hóa như: vẽ tranh, viết truyện, làm phim ngắn… khơi dậy sự sáng tạo và niềm đam mê văn hóa truyền thống trong lòng mỗi học sinh.

“Những cuộc thi không chỉ là sân chơi để các em thể hiện tài năng mà còn là dịp để khám phá giá trị văn hóa theo cách riêng của mình” - ThS Nguyễn Thị Hải Yến nhấn mạnh.

ThS Nguyễn Thị Hải Yến.

“Nhúng” học sinh tham gia vào các dự án

Ngoài ra, chúng ta có thể “nhúng” học sinh tham gia vào các dự án nghiên cứu về làng nghề truyền thống cũng được triển khai, nơi học sinh tìm hiểu về quy trình sản xuất và tác động của nghề đến đời sống cộng đồng, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững.

Những dự án này giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, và khả năng giải quyết vấn đề.

Sự kết hợp giữa các hoạt động học tập, trải nghiệm làm dự án với các sự kiện văn hóa như: Lễ hội truyền thống hoặc ngày hội văn hóa tại trường giúp học sinh có cơ hội trực tiếp trải nghiệm và hòa mình vào không gian văn hóa độc đáo.

Từ đó, thế hệ trẻ không chỉ hiểu biết về văn hóa mà còn hình thành tình yêu và ý thức trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị của quê hương.

Các trường cũng nên thành lập một số câu lạc bộ dành cho học sinh. Đây là nơi học sinh được trực tiếp khám phá và tìm hiểu về di sản địa chất cùng những giá trị văn hóa, lịch sử của quê hương.

Sau mỗi chuyến đi thực tế học sinh sẽ tổ chức các buổi thuyết trình, triển lãm và sáng tác truyện ngắn hoặc kịch bản dựa trên những gì đã trải nghiệm. Học sinh tái hiện lại những sự kiện lịch sử quan trọng qua từng địa danh, truyền tải tình yêu quê hương sâu sắc qua những tác phẩm sáng tạo của mình.

Học sinh không chỉ hiểu sâu hơn về văn hóa, lịch sử địa phương, mà còn phát triển tư duy sáng tạo, khả năng ứng dụng công nghệ vào học tập. Hơn thế nữa, các em còn được truyền lửa yêu nước, lòng tự hào về quê hương những giá trị quý báu sẽ theo các em suốt cuộc đời, trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển cá nhân và đóng góp tích cực vào việc giữ gìn nét đẹp văn hóa trong cộng đồng.

Muốn vậy, cần giáo dục thế hệ trẻ ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường về ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Đây là nhiệm vụ quan trọng. Trong sự phát triển của xã hội hiện đại, hiểu biết về văn hóa truyền thống sẽ giúp học sinh hình thành sự tự hào, phát triển toàn diện, hướng tới giá trị chân, thiện, mỹ.

Ngày nay, với nhịp sống hiện đại sôi động, văn hóa truyền thống vẫn được đưa vào trường học dưới nhiều hình thức khác nhau, trở nên gần gũi với các em học sinh thông qua những cách tiếp cận sinh động.

Các hoạt động văn hóa, giáo dục trong trường học có vai trò quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo dục học sinh phát triển toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mĩ, lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, có ý thức và trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng.

“Thực tế cho thấy, giáo dục văn hóa truyền thống trong nhà trường thông qua việc tích hợp các môn học, các hoạt động trải nghiệm, các hình thức giáo dục đa dạng đã giúp các em có điều kiện rèn luyện và trưởng thành, sống gương mẫu, có lý tưởng… Giúp các em có thêm nhiều hiểu biết, đời sống tinh thần phong phú, hình thành cách sống lành mạnh, tích cực” - ThS Nguyễn Thị Hải Yến nhấn mạnh.

Minh Phong