Giáo dục đại học Việt Nam và Trung Quốc nâng tầm hợp tác phát triển trong kỷ nguyên trí tuệ số

Năm 2025 đánh dấu 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc và được lãnh đạo hai nước coi là Năm Giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc. Nhân dịp này, ngày 1/3, ĐHQGHN phối hợp với ĐH Thanh Hoa, Trung Quốc tổ chức Hội thảo quốc tế “Giáo dục Đại học Việt Nam - Trung Quốc: Cơ hội và thách thức của Giáo dục Đại học trong thế kỷ 21 - Kỷ nguyên trí tuệ số”. Bí thư Đảng ủy, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân chủ trì hội thảo.

Tham dự hội thảo có đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương.

Về phía Trung Quốc có GS. Khưu Dũng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng ĐH Thanh Hoa; đồng chí Hà Vĩ, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Trung Quốc tại Việt Nam…

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, phát biểu tại hội thảo.

Trong bối cảnh Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ĐHQGHN xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng, động lực cho sự phát triển, gắn liền với tạo dựng môi trường văn hóa mang tính đổi mới sáng tạo; tôn trọng sự khác biệt và đa dạng; xây dựng hệ sinh thái đồng bộ từ nghiên cứu cơ bản, ứng dụng, sản xuất thử nghiệm đến thương mại hóa; lấy kết quả đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi nhanh chóng chưa từng có, khi những tiến bộ công nghệ vượt bậc đang tạo ra những chuyển biến sâu sắc ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng. Cách đây không lâu, ngay cả những nhà cải cách giáo dục tiên tiến nhất cũng khó có thể hình dung rằng sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo AI, dữ liệu lớn, các nền tảng số lại đang thay đổi hoàn toàn những cách tiếp cận tri thức của nhân loại và mở ra những phương pháp đào tạo, giảng dạy, học tập hoàn toàn mới.

GS. Khưu Dũng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng ĐH Thanh Hoa chia sẻ, hợp tác giáo dục sẽ giúp các đại học cùng nhau ứng phó với những thách thức trong kỷ nguyên số.

Các nền tảng học trực tuyến, lớp học ảo, trợ lý ảo thông minh và hệ thống cá nhân hóa giáo dục dựa trên AI đang giúp cho học sinh, sinh viên học tập ở mọi lúc, mọi nơi, tiếp cận được những nguồn tri thức toàn cầu mới nhất phù hợp với năng lực và nhu cầu nhanh nhất. Việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường... giúp người học được trải nghiệm những bài học trực quan và những thực hành sinh động với nhiều kỹ năng rất phức tạp.

Chuyển đổi số cùng các công nghệ lớn như dữ liệu lớn, Blockchain... giúp giáo viên và nhà trường có thêm công cụ hỗ trợ giảng dạy hiện đại, theo dõi tiến bộ của học sinh và nâng cao hiệu quả quản lý, quản trị phát triển. Trong kỷ nguyên trí tuệ số, giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục đại học nói riêng của 2 nước Việt Nam và Trung Quốc tất yếu phải đổi mới, tận dụng được các cơ hội, vượt qua các thách thức và cùng nhau hợp tác để hoán chuyển những thách thức thành cơ hội và tận dụng tốt nhất các cơ hội cho sự phát triển.

Đồng chí Hà Vĩ, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Trung Quốc tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng mong rằng các giáo sư, các nhà khoa học đến từ ĐH Thanh Hoa cùng các đồng nghiệp đến từ ĐHQGHN, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục của Việt Nam tham dự hội thảo sẽ tích cực chia sẻ những kinh nghiệm trong hoạt động giáo dục, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo; kiến nghị nhiều giải pháp thiết thực, khả thi góp phần thúc đẩy phát triển, nâng tầm quan hệ hợp tác giáo dục, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo nói chung, hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam và Trung Quốc nói riêng trong kỷ nguyên trí tuệ số…

Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ chia sẻ, năm 2025 đánh dấu kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc. Tổng Bí thư hai nước cũng xác định năm 2025 là "Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc", thể hiện sự coi trọng và kỳ vọng của lãnh đạo cấp cao đối với việc xây dựng nền tảng xã hội bền chặt của hai nước. Đại sứ Hà Vĩ tin rằng, mối quan hệ hợp tác cũng như các sáng kiến về đào tạo, nghiên cứu, trao đổi giữa ĐHQGHN và các đại học Trung Quốc sẽ góp phần thúc đẩy mối quan hệ hợp tác hữu nghị tốt đẹp giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân kỳ vọng, sự hợp tác giữa các đại học sẽ giúp các đại học đào tạo được nguồn nhân lực chuyên sâu.

Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân cho biết, ĐHQGHN và ĐH Thanh Hoa, hai cơ sở giáo dục hàng đầu của Việt Nam và Trung Quốc, đều sở hữu tiềm năng và tiềm lực mạnh mẽ trong đào tạo và nghiên cứu khoa học, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và quản lý giáo dục. Sự kết hợp giữa thế mạnh đa ngành của ĐHQGHN và năng lực hàng đầu trong kỹ thuật, công nghệ của ĐH Thanh Hoa tạo ra một nền tảng lý tưởng cho hợp tác song phương.

Việc thiết lập quan hệ hợp tác bền vững giữa hai đại học không chỉ thúc đẩy tiến bộ khoa học trong lĩnh vực AI mà còn mở ra nhiều cơ hội ứng dụng thực tiễn và đặt nền móng cho những sáng kiến chung giữa hai bên thông qua thúc đẩy trao đổi học thuật, tổ chức các hội thảo chung, xây dựng chương trình liên kết đào tạo và thực hiện các nghiên cứu liên ngành về AI ứng dụng sẽ giúp hai bên phát triển toàn diện, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nhân lực chuyên sâu.

GS. Khưu Dũng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng ĐH Thanh Hoa bày tỏ, ĐH Thanh Hoa rất coi trọng giao lưu và hợp tác với các sở giáo dục và trường đại học của Việt Nam, trong đó có ĐHQGHN. Trong tương lai, ĐH Thanh Hoa sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác sâu rộng với các đối tác Việt Nam trong lĩnh vực bồi dưỡng nhân tài, nghiên cứu khoa học, giao lưu văn hóa…, và cùng nhau hợp tác, chia sẻ trách nhiệm để nắm bắt cơ hội mà thời đại ban tặng, cùng nhau ứng phó với những thay đổi, thách thức của giáo dục đại học trong kỷ nguyên thông minh số.

Các đồng chí lãnh đạo, các đại biểu, nhà khoa học chụp ảnh kỷ niệm tại hội thảo.

Tại Hội thảo, GS. Khưu Dũng đã có bài chia sẻ về cơ hội và thách thức của giáo dục đại học trong kỷ nguyên kỹ thuật số thế kỷ 21. GS. Khưu Dũng chia sẻ mục tiêu phát triển của ĐH Thanh Hoa đến năm 2030 sẽ trở thành một trường đại học có ảnh hưởng toàn cầu mạnh mẽ, phục vụ hiệu quả các chiến lược quốc gia và thúc đẩy xây dựng một cộng đồng với tương lai chung cho nhân loại. Trong các lĩnh vực dẫn dắt của mình, ĐH Thanh Hoa đã xem đào tạo trực tuyến và giáo dục đại chúng mở (online education and MOOCs) là một trong những định hướng ưu tiên hàng đầu cho chiến lược phát triển đến năm 2030.

Từ phía ĐH Thanh Hoa, GS.TS. Trần Lai, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ Trung Quốc đã trình bày về những khái niệm cơ bản của triết lý giáo dục Nho giáo, đặt nền tảng cho việc kết nối truyền thống với hiện đại. GS.TS. Trương Vũ, Viện Khoa học Giáo dục, đã thảo luận về sứ mệnh và lựa chọn của các trường đại học trong kỷ nguyên AI, nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong bối cảnh công nghệ phát triển. GS.TS. Đường Kiệt, Khoa Khoa học máy tính và Công nghệ, đã trình bày về hành trình phát triển của Mô hình Ngôn ngữ Tổng quát tiến tới Trí tuệ Nhân tạo tổng quát cùng ứng dụng trong giáo dục, mở ra viễn cảnh về mô hình đa thể thức với khả năng suy luận logic vượt trội và khả năng giải quyết hiệu quả các vấn đề phức tạp.

Các nhà khoa học chia sẻ các ý tưởng nâng cao chất lượng giáo dục trong kỷ nguyên số.

Về phía ĐHQGHN, Giáo sư Nguyễn Viết Nhung - Trưởng Khoa Y kiêm Giám đốc Trung tâm Y khoa Đại học, Trường ĐH Y Dược, ĐHQGHN, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương đã trình bày về ứng dụng AI trong khối ngành khoa học sức khỏe, đồng thời đề cập đến cơ hội hợp tác với ĐH Thanh Hoa. PGS.TS Lê Thanh Hà - Khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN đã giới thiệu những nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại trường, khẳng định năng lực nghiên cứu công nghệ và triết lý công nghệ vị nhân sinh mà ĐHQGHN theo đuổi. PGS.TS. Nghiêm Xuân Huy - Viện trưởng Viện Đào tạo số và Khảo thí đã trình bày về ứng dụng AI trong giảng dạy tại ĐHQGHN, nhấn mạnh những giải pháp thực tiễn nhằm tối ưu hóa hiệu quả đào tạo, bao gồm việc sử dụng các công cụ AI để hỗ trợ soạn bài giảng, phân tích dữ liệu học tập và cá nhân hóa nội dung cho sinh viên.

Nhân dịp này, ĐHQGHN đã ra mắt Công viên Công nghệ cao và Đổi mới sáng tạo (VNU-TIP). Đây là một trong những nỗ lực của ĐHQGHN trong triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW. Công viên được thành lập nhằm ươm tạo doanh nghiệp khoa học công nghệ và hỗ trợ khởi nghiệp, ưu tiên phát triển các lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, môi trường và vật liệu tiên tiến...

Thu Phương