Giám sát về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực: Đặc biệt lưu ý khâu tổ chức thực hiện

Dự thảo Nghị quyết phải dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ kiểm tra, dễ thực hiện

Đánh giá cao chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định, đây là chuyên đề giám sát rất quan trọng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, đặc biệt nhiều nội dung trong “bộ tứ Nghị quyết chiến lược” đều có liên quan đến chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Chủ tịch Quốc hội cho biết, chuyên đề giám sát rất hữu ích cho việc chuẩn bị xem xét, sửa đổi, bổ sung các luật về lĩnh vực giáo dục đào tạo tại Kỳ họp thứ Mười tới đây, như: dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); phục vụ cho việc thẩm tra Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục đào tạo, Chương trình mục tiêu quốc gia về dân số và phát triển.

Lưu ý, trước ngày 15/8 tới, Bộ Chính trị sẽ ban hành Nghị quyết về giáo dục toàn dân, Nghị quyết về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhân dân, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, sau khi các nghị quyết này được ban hành, Đoàn giám sát cần cập nhật thêm để có sự đánh giá, kiến nghị một cách phù hợp để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể triển khai được trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Theo Chủ tịch Quốc hội, dự thảo Nghị quyết chỉ nên dành 1/3 nội dung để nêu bật về thực trạng, 2/3 còn lại là các nhiệm vụ, giải pháp. Trong đó, chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật. "Vừa qua họp Ban Chỉ đạo về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, được thành lập theo Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị (Ban chỉ đạo Nghị quyết 66), Tổng Bí thư Tô Lâm có nói, luật vướng không nhiều, chính yếu là ở nghị định, thông tư”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, thời gian qua việc tổ chức thực hiện còn hạn chế, kết quả chưa rõ nét. Một số nội dung quan trọng còn chậm hoặc chưa ban hành như: Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2021 - 2030 ban hành chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023 - 2030 chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng phục vụ phát triển công nghệ cao cũng chậm 3 năm; 5/6 Đề án, nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao bộ, ngành triển khai Kết luận 52 của Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ trí thức đến nay chưa được ban hành. Do đó, cần phải đặc biệt lưu ý tới khâu tổ chức thực hiện; làm rõ nội hàm của “chất lượng cao”, chất lượng nhân lực ở Trung ương, ở cấp tỉnh, cấp xã “cao” như thế nào?", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Trong dự thảo Nghị quyết, theo Chủ tịch Quốc hội, nhiệm vụ, giải pháp phải rõ từng ngành, lĩnh vực; ngắn gọn nhưng phải bảo đảm đầy đủ, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ kiểm tra, dễ thực hiện. Trong đó, giao Ủy ban Văn hóa và Xã hội phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục bám sát, đồng hành để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện “tới nơi tới chốn”.

Giảm tải lý thuyết, tăng thực hành

Bước vào kỷ nguyên mới, yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng cấp thiết. Ngay trong Báo cáo kết quả giám sát có nêu, đất nước ta đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành. Nêu thực tế này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, đây là trách nhiệm rất nặng nề của toàn Đảng, toàn dân, của các ngành, các cấp, nhất là những người có trách nhiệm có liên quan đến đào tạo, bố trí, sử dụng nhân lực.

Về nhiệm vụ, giải pháp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, cần tập trung, chú trọng 5 nhiệm vụ, giải pháp.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Trước hết, phải “học”, phải đổi mới giáo dục, đào tạo, nhất là đào tạo từ phổ thông. Đào tạo theo thực tiễn Việt Nam. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học và phải từ thấp đến cao, liên tục và đồng bộ. Trong đó chú ý cả vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, vùng miền núi, không bỏ sót nhân tài.

“Chúng ta phải chuyển từ học để thi sang học để làm và làm ra của cải, học để làm người, làm việc, học để phụng sự tổ quốc, phụng sự Nhân dân, học để làm ra nhiều tiền của. Phải giảm tải lý thuyết, tăng thực hành, tăng kỹ năng sống, tập trung đào tạo nghề chất lượng cao, đáp ứng các ngành nghề nước ta còn thiếu, còn yếu”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Hai là “dụng”, sử dụng phải đúng người, bố trí người đúng theo năng lực, theo lĩnh vực học. Bố trí, sắp xếp, sử dụng theo năng lực, đánh giá cán bộ, đánh giá nhân lực qua hoạt động thực tiễn, qua sản phẩm, qua đóng góp; đồng thời, phải tạo ra thử thách trong quá trình làm việc.

Ba là “giữ”, phải giữ nhân tài ở trong nước Việt Nam; thu hút người tài ở nước ngoài về nước. Cải tiến chế độ lương, thưởng, phúc lợi, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, khuyến khích sáng tạo.

Bốn là “kết”, thực hiện kết nối giữa nhà trường với doanh nghiệp, trong doanh nghiệp cũng có nhà trường, trong nhà trường có viện nghiên cứu, thực hiện chuyển giao công nghệ, kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng từ quốc tế… Đặc biệt, khuyến khích doanh nghiệp đào tạo tại chỗ.

Năm là, đổi mới, phải luôn luôn có sự thay đổi, thích ứng với tình hình mới. Tình hình mới thì nhiệm vụ mới, yêu cầu mới, cho nên phải thay đổi cả cách thức quản lý.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định lưu ý, “cần tập trung ứng dụng nhanh về chuyển đổi số, kể cả trong khu vực công, trong khu vực tư, và trong tất cả các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, công nghiệp chế biến, logistics, dịch vụ chất lượng cao. Phát huy lợi thế Việt Nam và phù hợp với xu hướng của thời đại”.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn giám sát cần tiếp tục rà soát và nhấn mạnh tính cấp thiết, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp, người dân về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên mới.

“Các giải pháp cần nêu bật được những nhiệm vụ trọng tâm, nhấn mạnh những nội dung liên quan đến đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực dân tộc thiểu số và miền núi; nhân lực trong bộ máy nhà nước, nhất là khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; nhân lực trong bối cảnh nước ta hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và những biến động bất định, khó lường của tình hình thế giới”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh.

Anh Thảo