Đề nghị bổ sung nhân lực hội nhập để không 'thất thế' trước các vụ kiện quốc tế

Tại phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào báo cáo của đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đề xuất cần phải bổ sung vào điều 2 của dự thảo nghị quyết về việc ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới phát biểu

Theo ông Tới, trong bối cảnh thế giới hiện nay, giữ gìn ổn định an ninh - quốc phòng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Chính vì vậy việc đào tạo nguồn nhân lực các lĩnh vực này cần phải được ưu tiên cao.

“Cán bộ khoa học, kỹ thuật trong quốc phòng - an ninh có những người chỉ mới đại úy nhưng cũng là kỹ sư rất là giỏi trong lĩnh vực công nghiệp lõi để chế tạo vũ khí. Nhưng theo luật về quốc phòng - an ninh thì 43 tuổi đã phải nghỉ hưu. Tôi đề xuất những vị trí này cần phải có cơ chế đặc thù”, ông Tới nói.

Còn theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, dự thảo nghị quyết chưa đề cập đầy đủ tới 2 nhóm nguồn lực rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Đó là nhóm nhân lực về quản lý nhà nước và nhóm nhân lực phục vụ cho hội nhập quốc tế.

Ông Mãi nhấn mạnh: “Chúng ta đang phải ứng xử với các vụ kiện quốc tế. Một trong những vấn đề chúng ta thất thế đó là nhân lực của chúng ta trong lĩnh vực này về ngoại ngữ, về pháp luật chưa đủ sức trong hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Tôi đề xuất cần phải bổ sung về 2 nhóm nhân lực này, nếu được thì nên có những bổ sung về nhiệm vụ, giải pháp, kể cả ở phần thể chế, chính sách và kể cả phần tổ chức thực hiện”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh dự thảo nghị quyết đã đề ra 9 nhóm vấn đề cần hoàn thiện thể chế chính sách, nhưng 10 trang nghị quyết thì có khoảng 5,5 trang là thực trạng, đánh giá, nên đề nghị phải cân đối lại.

"Bây giờ nêu thực trạng nhiều nhưng nhiệm vụ, giải pháp nói tắt ngang thì tính ứng dụng không cao. Không thể nói chung chung là vướng thể chế, mà thể chế ở đâu, ở chỗ nào, thuộc ngành nào, thuộc cái gì phải cụ thể. Nên nêu nhiệm vụ, giải pháp trong giai đoạn tới phải rõ từng ngành đối với từng địa phương”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ ra bất cập trong việc giải pháp có nhưng lại chậm trễ trong thực hiện. Cụ thể: Chiến lược phát triển giáo dục 2021-2030 ban hành chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023-2030 chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng phục vụ phát triển công nghệ cao cũng chậm 3 năm; 5 trên 6 đề án, nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao cho bộ ngành triển khai kết luận 52 của Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ trí thức đến nay chưa được ban hành...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh cần phải sớm khắc phục những tồn tại trong quá trình triển khai thực hiện, tránh để tình trạng chậm trễ chính sách, khiến chính sách không bắt nhịp được với sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hội; hoạch định rõ ràng các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để Chính phủ có thể làm căn cứ tổ chức thực hiện nhanh chóng thuận lợi. Điều này sẽ góp phần quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới, khi đất nước chuyển mình vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu

Theo báo cáo tóm tắt kết quả giám sát chuyên đề, đoàn giám sát cho rằng trong thời điểm hiện nay, nguồn nhân lực của nước ta cơ bản đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao tăng cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp hơn; trình độ, kỹ năng của lực lượng lao động được nâng lên; năng suất lao động, việc làm, thu nhập của người lao động có chuyển biến tích cực.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao bước đầu được quan tâm với hệ thống trường chuyên, các chương trình đào tạo nghề trọng điểm quốc tế, chương trình đào tạo kỹ sư và cử nhân tài năng, đào tạo có yếu tố nước ngoài...

Tuy nhiên, đoàn giám sát cũng chỉ rõ chính phủ, một số bộ ngành và hầu hết các địa phương chưa ban hành văn bản tổng thể, định hướng chiến lược dài hạn về phát triển nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao.

Mặt khác, bước vào kỷ nguyên mới, yêu cầu về nhân lực chất lượng cao ngày càng cấp thiết, đất nước đang trước nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành; cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục còn bất cập; cơ cấu lao động chuyển dịch chậm; cơ chế, chính sách đặc biệt để thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài chậm đổi mới; chính sách tuyển dụng, đãi ngộ, tạo môi trường làm việc chưa thực sự hấp dẫn; số lượng, cơ cấu nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu…

Lam Thanh