Giải thưởng Sách Quốc gia cần bổ sung 'Giải bạn đọc yêu thích'

Giải thưởng Sách quốc gia đã được nâng tầm

Sáng 19/1, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị tổng kết Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết Giải thưởng Sách quốc gia 2023, ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành đánh giá công tác tổ chức Giải thưởng và Lễ trao giải Sách Quốc gia lần thứ 6 được tổ chức đúng Điều lệ, bảo đảm sự trang trọng, thiết thực và hiệu quả, có sức lan tỏa mạnh đến cộng đồng.

Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành đánh giá công tác tổ chức Giải thưởng và Lễ trao giải Sách Quốc gia lần thứ 6. Ảnh: Phạm Hải

“Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ TT&TT, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã phối hợp với Thường trực Hội Xuất bản Việt Nam đề xuất tham mưu Lãnh đạo Bộ sửa đổi, bổ sung Quy chế và Điều lệ Giải thưởng với một số điểm mới quan trọng:

1-Mở rộng đối tượng đề cử giải không chỉ gồm các NXB, tổ chức hội nghề nghiệp mà bổ sung thêm các cơ quan truyền thông.

2- Mở rộng cơ cấu giải ngoài 3 giải A-B-C đã bổ sung thêm giải Khuyến khích.

3- Bổ sung tiêu chí “tính lan tỏa” thông qua đánh giá số lượng bản in, thông tin báo chí về cuốn sách, khả năng truyền thông nếu sách đạt giải”, ông Nguyễn Nguyên nói.

Với những điểm đổi mới về Quy chế, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 đã thu hút nhiều tác giả, đơn vị xuất bản tham gia với những cuốn sách, bộ sách chất lượng. Cụ thể, có 41 NXB gửi sách tham dự với 312 tên sách, 435 cuốn sách, tăng trên 15% so với năm 2022. Các tác phẩm đề xuất Giải thưởng đều bảo đảm nội dung phong phú, hình thức hấp dẫn, có tính đa ngành đa mục tiêu, mang tinh thần nhân văn sâu sắc và hướng đến nhiều lớp độc giả khác nhau.

Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 vinh dự được đón các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện Ban, bộ, ngành Trung ương; đại diện các NXB, đơn vị liên kết, các tác giả, dịch giả, nhà nghiên cứu, bạn đọc yêu sách và hơn 60 phóng viên, nhà báo. Đặc biệt, Bộ TT&TT đã trao Bằng khen của Bộ trưởng cho các cơ quan báo chí, NXB, doanh nghiệp sách có thành tích xuất sắc trong hoạt động tuyên truyền quảng bá, xuất bản sách tinh gọn, phát hành sách có số lượng lớn góp phần thúc đẩy phát triển văn hóa đọc.

Chia sẻ tại Hội nghị tổng kết Giải thưởng Sách Quốc gia 2023, ông Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhấn mạnh: “Giải thưởng Sách Quốc gia đã được nâng tầm trong những năm gần đây. Tôi chưa thấy Hội đồng chấm giải nào quy tụ hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham gia - trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành và uy tín thể hiện sự nghiêm túc và công tâm. Tôi mong muốn ngành xuất bản được quan tâm hơn nữa bằng những cơ chế, chính sách, nguồn lực cụ thể”.

Ông Tống Văn Thanh, Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản (Ban Tuyên giáo Trung ương), Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam nhận định, chưa khi nào sự quan tâm về sách và xuất bản lớn như hiện nay. Ông bày tỏ mong muốn Giải thưởng Sách Quốc gia phải lớn, hấp dẫn nhất, thu hút sự tham gia của đông đảo các đơn vị xuất bản.

Ông Tống Văn Thanh, Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản (Ban Tuyên giáo Trung ương). Ảnh: Phạm Hải

“Chúng tôi sẽ tiếp thu các ý kiến trong hội nghị, tiến tới xây dựng đề án chi tiết, quy mô hơn báo cáo lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương để Giải thưởng sách Quốc gia ngày càng khẳng định được vị thế, có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng”, ông Tống Văn Thanh nói.

Cần bổ sung ‘Giải bạn đọc yêu thích’

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết Giải thưởng Sách Quốc gia 2023, ông Nguyễn Nguyên nhấn mạnh, cùng với mục tiêu tôn vinh các tác giả, những người làm xuất bản, Giải thưởng Sách Quốc gia những năm tới cần hướng đến mục tiêu quan trọng nữa là tôn vinh bạn đọc. Thực tế những cuốn sách được trao giải đều là các tác phẩm hướng đến độc giả, những cuốn sách mà họ muốn đọc, cần đọc nhưng vẫn thiếu một giải do chính bạn đọc đề cử và đánh giá.

“Chúng tôi dự kiến bổ sung thêm một hạng mục Giải bạn đọc yêu thích. Hạng mục này không có mức giải A-B-C như các giải của từng mảng sách và cần có cơ chế đề cử, đánh giá, bình chọn riêng. Từ những ý kiến thảo luận hôm nay, chúng tôi sẽ hoàn thiện, báo cáo Lãnh đạo Bộ đề xuất thể chế cụ thể trong Cơ chế và Điều lệ giải”.

Theo ông Nguyễn Nguyên, yếu tố lan tỏa của sách dự giải và được trao giải cũng là vấn đề cần được bàn thảo kỹ. Những năm trước, tiêu chí xét giải đều tập trung vào tính khoa học, thực tiễn, mỹ thuật của sách. Tuy nhiên, tại Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023, Bộ TT&TT đã quyết định sửa đổi Điều lệ và Quy chế, bổ sung thêm tiêu chí xét giải có yếu tố lan tỏa với cơ cấu từ 5-20 điểm trong thang điểm 100 đối với từng mảng sách.

Trong lần đầu tiên đưa vào Quy chế chính thức của Giải thưởng, việc xét đến yếu tố lan tỏa của mỗi tác phẩm được Hội đồng giám khảo dựa trên thông số chính như: số bản sách phát hành, số lần tái bản, phản hồi của bạn đọc, hiệu quả truyền thông (qua các bài báo).

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm phát biểu kết luận Hội nghị. Ảnh: Phạm Hải

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm nhận định: “Chúng ta đã tạo được hiệu ứng truyền thông rất tốt khi Lễ trao giải Sách Quốc gia lần thứ 6 được truyền hình trực tiếp trên VTV, cần phát huy điều này trong những lần tổ chức tiếp theo để đưa Giải thưởng lên một tầm cao mới. Sách ngày càng có vai trò quan trọng trong việc chấn hưng văn hóa, bảo vệ hệ giá trị Việt Nam, kết nối giữa các thế hệ trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài. Bởi vậy, Giải thưởng Sách Quốc gia phải được coi trọng hơn nữa".

Lắng nghe đề xuất của đại diện cơ quan báo chí, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cho rằng tiến tới cần có sự thay đổi Điều lệ giải, công bố rõ từng đề cử các hạng mục Giải thưởng Sách Quốc gia để cơ quan truyền thông tiếp cận thông tin sớm và đầy đủ. Từ đó, tổ chức những cuộc giao lưu, ký tặng sách giữa tác giả với các sinh viên ngành xuất bản, những người yêu sách… tạo ra hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ.

Đồng thời, tìm kiếm một số góc nhìn mới, có thể tác động đến quyết định cuối cùng của Hội đồng giám khảo. Đây cũng là cách tốt nhất để tiếp nối hài hòa giữa tính học thuật, chuyên môn rất cao và tâm huyết của các thành viên Hội đồng với sự đồng hành của xã hội.