'Giá vàng tại SJC do một cá nhân quyết định, thiếu quy trình nội bộ cụ thể'

Ngày 30/5, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố kết luận thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn – SJC.

Theo kết luận, SJC cơ bản đã chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, vàng miếng theo giấy phép do NHNN cấp, bao gồm thực hiện chế độ thông tin, báo cáo số liệu mua bán vàng miếng và niêm yết giá mua bán vàng theo quy định.

Cơ quan thanh tra cũng ghi nhận SJC có chuyển biến tích cực trong việc tuân thủ các quy định về phòng, chống rửa tiền; thực hiện lập chứng từ, hóa đơn và kê khai thuế cơ bản theo quy định.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, thanh tra NHNN cũng chỉ ra một số thiếu sót, vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng, công tác phòng chống rửa tiền và việc chấp hành các quy định pháp luật về kế toán, hóa đơn, chứng từ, nghĩa vụ thuế.

Cụ thể, SJC được xác định có vi phạm trong việc chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua bán vàng miếng. Ngoài ra, kết luận thanh tra cũng nêu dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp có thể đã đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do mình cung cấp, có liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Liên quan đến nghĩa vụ thuế, kết quả xác minh một số khách hàng của SJC cho thấy có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật về thuế. Trên cơ sở đó, NHNN đã chuyển thông tin vụ việc sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét và xử lý theo quy định hiện hành.

Về cơ chế xác định giá vàng, kết luận cho biết chưa có cơ sở để xác định mức tăng giá vàng trong giai đoạn từ ngày 2/10/2023 đến ngày 15/4/2024 là bất hợp lý.

Tuy nhiên, tại SJC, giá mua và giá bán vàng được quyết định bởi Tổng Giám đốc công ty mà không có quy trình nội bộ quy định rõ các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể hay sự phân tách trách nhiệm giữa các bộ phận liên quan.

Cơ quan thanh tra cho rằng điều này tiềm ẩn rủi ro trong quá trình xác định giá và có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp cũng như thị trường vàng trong bối cảnh SJC chiếm thị phần đáng kể.

Về mặt kế toán, SJC bị xác định có sai sót trong việc lập hoặc thay thế, phát hành một số hóa đơn bán hàng không có mã của cơ quan thuế. Đồng thời, việc hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán cũng không đúng quy định, dẫn đến thiếu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

SJC là doanh nghiệp duy nhất trong lĩnh vực kinh doanh vàng hiện nay do Nhà nước sở hữu 100% vốn, trực thuộc Ủy ban Nhân dân TP.HCM. Doanh nghiệp được thành lập từ năm 1988 và đến năm 1989 đã cho ra đời sản phẩm vàng miếng đầu tiên mang thương hiệu Rồng Vàng SJC 9999.

Theo báo cáo tài chính đã kiểm toán, trong năm 2024, SJC ghi nhận doanh thu đạt 32.193 tỷ đồng, tăng gần 4.000 tỷ đồng so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng mạnh, đạt 283 tỷ đồng – gấp 4,6 lần kết quả năm 2023, đồng thời là mức lợi nhuận cao nhất trong vòng một thập kỷ trở lại đây.

Tính đến cuối năm 2024, tổng tài sản của SJC đạt hơn 2.000 tỷ đồng, tăng gần 200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Doanh nghiệp hiện có 27 đơn vị trực thuộc cùng các công ty con và công ty liên kết.

Đức Huy