Giá cà phê liên tục tăng cao cũng khiến doanh nghiệp phân phối lao đao

Điều chỉnh giá bán, đơn hàng vẫn giảm

Tại Đắk Lắk, ông Hoàng Doanh Hữu, CEO doanh nghiệp cà phê Miss Ede, chia sẻ trước sự tăng giá bất thường trong hai năm qua của ngành cà phê, doanh nghiệp chuyên về sản phẩm thành phẩm là một mắc xích chịu thiệt hại.

Thực tế với mức tăng giá cà phê nguyên liệu nội địa cao trên 300%, trong khi các sản phẩm thành phẩm tiêu dùng đầu ra thị trường không chấp nhận mức tăng cao chính là một rào cản lớn đối với nhóm các doanh nghiệp. Hiện nay, công ty đã có điều chỉnh giá bán lẻ, nhưng mức điều chỉnh không thể vượt quá 20% so với thời điểm giá nguyên liệu chưa tăng.

Chia sẻ với KTSG Online, đại diện Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk cho biết trong năm 2024, tỉnh đã xuất khẩu gần 228.000 tấn cà phê đạt kim ngạch hơn 882 triệu đô la Mỹ (giảm 25% về lượng và tăng 16% về kim ngạch so với năm 2023).

Hiện nay, giá cà phê và một số mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh như sầu riêng, hồ tiêu đã tăng mạnh, đặc biệt trong hai năm vừa qua với mức tăng từ 150-250%.

Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc cạnh tranh thu mua nguyên liệu để đáp ứng các hợp đồng đã ký trước đó. Ngoài ra, người tiêu dùng có xu hướng giảm tiêu thụ, các nhà rang xay trong nước sẽ phải đối mặt với tình trạng giá cà phê tăng mạnh, xuất hiện sản phẩm kém chất lượng để giảm giá.

Ông Y Pôt Niê, Tổng Giám đốc công ty cổ phần Ê Đê Cafe cũng bộc bạch, khi giá cà phê nhân từ 40.000 đồng/kg đến hiện tại 145.000 đồng/kg, nhiều khách hàng cũ sau khi nghe báo giá thì quay lưng chọn bên bán giá thấp hơn.

Những đơn hàng cà phê chuẩn bị xuất khẩu của doanh nghiệp Ê Đê Cafe. Ảnh: DNCC

Công ty xác định chọn phân khúc làm sản phẩm ngách hướng đến chất lượng cao, ưu tiên chọn giá trị thay vì giá cả. Tuy vậy trước nhiều biến động từ thị trường, khách hàng cũng liên tục trả giá. “Sản lượng bán mỗi tháng vẫn đang giảm 5-10%, có tình trạng khách e dè đặt hàng vài chục, vài trăm kilogam thay vì khối lượng hàng tấn như đợt trước và chúng tôi cũng phải mất nhiều công sức giải thích với khách hàng vì sao giá cà phê chất lượng lại cao như vậy”, ông nhấn mạnh.

Ông cho biết thêm có trường hợp doanh nghiệp ở Hà Nội, dù đã ký hợp đồng nhưng khi giá tăng cao lại quay sang tìm đối tác khác giá cạnh tranh hơn. Sau 1,2 lần nhập hàng không đồng đều chất lượng, khách hàng cũng đã quay lại và tiếp tục hợp tác dù doanh nghiệp của ông chỉ thay đổi khoảng 5-10% mặt bằng giá để duy trì vốn, phù hợp với tình hình chung.

Tìm hướng đi đường dài với giá trị bền vững

Với Miss Ede, ông Hữu nói doanh nghiệp chia ra hai nhóm giải pháp cho thị trường bán lẻ nội địa và xuất khẩu. Với thị trường bán lẻ tiêu dùng nội địa, doanh nghiệp bắt buộc phải giữ giá bán lẻ đầu cuối, neo theo mức giá của các doanh nghiệp dẫn đầu ngành. Về thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp có thể dễ dàng điều chỉnh giá bán hơn vì khách hàng hầu hết mua hàng căn cứ vào giá của các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế.

Công ty chấp nhận giảm mạnh biên lợi nhuận, theo sát biến động giá thị trường và tình hình diễn biến của kinh tế toàn cầu nhằm đưa ra những phân tích nội bộ để quyết định mua trữ hàng tồn kho vào các thời điểm giá phù hợp.

Với các khách hàng xuất khẩu, thay vì lựa chọn cạnh tranh trực diện nhóm sản phẩm cà phê thương mại với sự hiện diện của các ông lớn trong ngành lâu đời, công ty lựa chọn phân khúc khách hàng mới với các yêu cầu khắt khe về “cà phê bền vững”, “cà phê không xâm lấn rừng tự nhiên có chứng chỉ EUDR”. Từ lợi thế này, công ty đã đón tiếp trên 50 đối tác nhập khẩu tại thị trường EU liên hệ để đàm phán mua hàng.

Được biết, ông có lợi thế với tồn kho nguyên liệu có chứng chỉ bền vững, không xâm lấn rừng tự nhiên từ trước đó thông qua thỏa thuận với nhà cung cấp Simexco Đắk Lắk từ 5 năm trở về trước. “Đây có thể được xem là một khoản đầu tư mạo hiểm của doanh nghiệp trong quá khứ và vào thời điểm hiện tại là thành công của doanh nghiệp”, ông nhấn mạnh.

Ông Y Pôt Niê, cũng nỗ lực tìm kiếm thêm thị trường mới và cắt giảm những chi phí vận hành không cần thiết. Cụ thể, lực lượng nhân công thay từ toàn thời gian sang bán thời gian, đồng thời áp dụng công nghệ máy móc giảm lao động. Bên cạnh đó, các chi phí xúc tiến, giao thương quảng bá sản phẩm cũng được ông tinh gọn để giảm 10-15%, thay vào đó tập trung vào sản xuất, bán hàng, tăng doanh thu.

Đại diện từ Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk chỉ ra một số giải pháp doanh nghiệp tham khảo để thích ứng cho các diễn biến sắp tới như quy hoạch, xây dựng các vùng nguyên liệu để cung cấp chủ yếu cho nhu cầu chế biến, sản xuất các mặt hàng nông sản phục vụ xuất khẩu hàng hóa, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về kỹ thuật từ canh tác đến thu hoạch, bảo quản, sơ chế, chế biến.

Doanh nghiệp cần cân nhắc nghiên cứu để mở rộng thị trường xuất khẩu với những đối tác tiềm năng, quy mô lớn với cơ cấu hàng hóa mang tính bổ sung. Nguồn đầu vào không cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa của tỉnh nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một số thị trường nhất định.

Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch Hội đồng thành viên của Simexco Đắk Lắk, doanh nghiệp hơn 30 năm trong ngành cà phê, cho biết quyết định của doanh nghiệp đầu tư vào chuỗi cung ứng bền vững, chuyển đổi xanh lâu nay đã giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh mạnh. Ông nói ngay khi bắt tay vào hành trình xanh hóa và số hóa, ông xem đó là khoản đầu tư và trách nhiệm của công ty lớn.

Không gian bên trong nhà máy của Simexco Đắk Lắk. Ảnh: DNCC

“Dù giá cà phê cao hơn nhưng bán vẫn rất chạy. Việc tuân thủ từ đầu các tiêu chuẩn quốc tế, yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt hơn về vấn đề truy xuất nguồn gốc sản phẩm đến châu Âu đã giúp doanh nghiệp thuyết phục được nhà tiêu thụ và người mua hàng”, ông Huy nói.

Tuy vậy, các tiêu chuẩn mới không ngừng cập nhật và cải tiến, đội ngũ phải tiên phong và chủ động hoàn thiện quá trình để đáp ứng. Về chiến lược đảm bảo giá trị ngành hàng trong tương lai, ông chỉ ra từ thặng dư, các bên có thể đầu tư nhà máy rang xay, chế biến đa dạng phong phú dòng sản phẩm rang xay, hòa tan thay vì chỉ xuất thô.

Hoàng An