Eximbank bán vàng sai quy định, bị kiến nghị xử lý

Theo kết luận thanh tra, Eximbank cơ bản chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, kinh doanh mua, bán vàng miếng theo giấy phép do Ngân hàng Nhà nước cấp, thực hiện chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng, báo cáo trạng thái vàng cơ bản theo quy định; thực hiện niêm yết giá mua bán vàng; cơ bản chấp hành quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền; thực hiện lập chứng từ, hóa đơn và kê khai thuế cơ bản theo quy định của pháp luật.

Giao dịch vàng không đúng bản chất, làm sai lệch doanh số

Tuy nhiên, Eximbank đã cho phép thực hiện các giao dịch mua bán vàng không đúng bản chất. Cụ thể, nhân viên ngân hàng này đã rút ngắn các thao tác kiểm đếm, giao nhận vàng và thu chi tiền mặt, tạo điều kiện để khách hàng thực hiện giao dịch mua – bán cùng lúc, cùng số lượng vàng miếng mà không cần giao nhận vàng thật và tiền thật.

Thực chất, hai bên chỉ ký xác nhận chứng từ, phần chênh lệch giá được tính bằng tiền để sinh lời. Điều này không chỉ làm sai lệch bản chất giao dịch mà còn khiến doanh số mua bán vàng miếng bị thổi phồng. Báo cáo cho thấy, chỉ ba khách hàng đã chiếm tới 15% tổng doanh số giao dịch vàng miếng của Eximbank trong giai đoạn thanh tra nhờ thực hiện liên tục các giao dịch mua bán “ảo” như vậy.

Ngoài các sai phạm trong hoạt động kinh doanh vàng, Eximbank còn bị phát hiện không báo cáo một số giao dịch có giá trị lớn theo yêu cầu của pháp luật phòng, chống rửa tiền.

Về chế độ kế toán, ngân hàng này cũng bị kết luận đã không lập hóa đơn cho một số giao dịch bán vàng miếng, hoặc lập hóa đơn sai thời điểm. Việc này vi phạm quy định về lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, ảnh hưởng đến việc kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, nguyên nhân dẫn đến các sai phạm trên xuất phát từ công tác chỉ đạo, điều hành chưa nghiêm túc của Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Ban điều hành Eximbank. Một số cá nhân và bộ phận liên quan tại các đơn vị, chi nhánh qua từng thời kỳ chưa chấp hành đầy đủ quy định pháp luật về kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, kế toán và thuế.

Đã xử phạt 550 triệu đồng, chuyển hồ sơ sang Bộ Công an

Ngay sau khi kết thúc thanh tra trực tiếp, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã báo cáo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về một số vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Trên cơ sở đó, Thống đốc đã có văn bản chuyển thông tin sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Cùng với đó, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Eximbank với tổng số tiền phạt là 550 triệu đồng, liên quan đến các vi phạm về phòng chống rửa tiền và chế độ thông tin báo cáo.

Kết luận thanh tra yêu cầu Eximbank chấm dứt ngay các hành vi vi phạm hành chính, nghiêm túc chấn chỉnh, khắc phục các thiếu sót đã nêu. Ngân hàng này phải dừng hoàn toàn việc thực hiện các giao dịch mua bán vàng không có giao nhận thật, đồng thời kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tổ chức và cá nhân vi phạm trong việc rút ngắn quy trình giao dịch tiền và vàng.

Ngoài ra, Eximbank còn bị yêu cầu nghiêm túc chấp hành đầy đủ quy định về phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về thuế, hóa đơn và chứng từ theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước cũng kiến nghị các bộ, ngành liên quan vào cuộc xem xét xử lý các thiếu sót thuộc phạm vi quản lý của mình nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và minh bạch trong hoạt động kinh doanh vàng tại các tổ chức tín dụng.

Trần Nam