EU xếp Việt Nam vào nhóm quốc gia có rủi ro thấp về phá rừng

Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và Eu cho biết, vừa qua Ủy ban châu Âu đã công bố hệ thống phân loại quốc gia theo quy định Luật chống phá rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu (EU).

Các quan chức của Ủy ban đã xem xét tỉ lệ phá rừng và suy thoái rừng, tỉ lệ mở rộng đất nông nghiệp cho các mặt hàng có liên quan và xu hướng sản xuất các mặt hàng và sản phẩm có liên quan.

Theo đó, Việt Nam cùng 139 quốc gia và vùng lãnh thổ khác được xếp vào nhóm “rủi ro thấp” về phá rừng.

Việt Nam được xếp vào nhóm quốc gia có rủi ro thấp về phá rừng. Ảnh minh họa chụp từ trên cao của Vườn quốc gia Cúc Phương. Nguồn ảnh do Vườn quốc gia cung cấp.

Xét ở khu vực Đông Nam Á, ngoài Việt Nam thì còn có các quốc gia gồm Philippines và Thái Lan, Lào, Singapore, Brunei được đánh giá là có "rủi ro thấp".

Cũng theo hệ thống phân loại này, hiện có bốn quốc gia gồm Belarus, Triều Tiên, Myanmar và Nga được phân loại là “rủi ro cao”, “vì không thể tiến hành thẩm định thực tế dọc theo chuỗi giá trị tại các quốc gia này".

Cả bốn quốc gia đều phải chịu lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hoặc Hội đồng Liên minh Châu Âu. Song song với đó phải thuân thủ các quy định nghiêm ngặt nhất khi xuất khẩu các mặt hàng đậu nành, thịt bò, dầu cọ, gỗ, ca cao và cà phê.

Các quốc gia khác không có tên trong phụ lục "rủi ro thấp" và "rủi ro cao" thì được hiểu là nước có "rủi ro tiêu chuẩn".

Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU cũng cho biết, việc phân loại này phản ánh rủi ro phá rừng khi mua các mặt hàng thuộc phạm vi quy định về phá rừng: gia súc, ca cao, cà phê, dầu cọ, cao su, đậu nành và gỗ.

Thông qua phân loại này, EU sẽ tiến hành kiểm tra mức độ thuân thủ với 9% lượng hàng nhập khẩu của công ty đến từ các quốc gia rủi ro cao.

Con số này giảm xuống còn 3% đối với các quốc gia được phân loại là "rủi ro tiêu chuẩn" và 1% đối với các quốc gia "ủi ro thấp". Điều này cũng có nghĩa là chỉ 1% doanh nghiệp Việt khi xuất hàng sang EU chịu sự kiểm tra nghiêm ngặt trong khuôn khổ quy định EUDR.

Thêm vào đó, các công ty ở nước "rủi ro cao" và "rủi ro tiêu chuẩn" sẽ cần phải chứng minh thời điểm và địa điểm sản xuất hàng hóa. Đồng thời cung cấp thông tin "có thể xác minh" rằng hàng hóa xuất khẩu không được trồng trên đất bị phá rừng sau năm 2020.

EU cho biết, quy định này sẽ có hiệu lực vào ngày 30-12-2025 đối với các công ty lớn và ngày 30-6-2026 đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ.

Dù vậy, theo tờ Reuters, việc phân loại này cũng đã gây ra phản ứng từ một số quốc gia.

Malaysia, một trong những nước xuất khẩu dầu cọ hàng đầu, đã bày tỏ lo ngại về việc bị xếp vào nhóm "rủi ro tiêu chuẩn". Họ cho rằng phân loại này dựa trên dữ liệu cũ từ năm 2020 và không phản ánh các chính sách bảo vệ rừng hiện tại của họ. Malaysia dự định sẽ cung cấp dữ liệu cập nhật để yêu cầu được xếp lại vào nhóm rủi ro thấp hơn.

Ngoài ra, một nhóm gồm 11 quốc gia thành viên EU, bao gồm Áo, Luxembourg, Ý và Phần Lan, đã yêu cầu Ủy ban châu Âu trì hoãn và làm nhẹ các quy định chống phá rừng sắp tới, đồng thời cho rằng các yêu cầu tuân thủ quá nặng nề, đặc biệt đối với nông dân và lâm nghiệp.

HẠ QUYÊN