EU tiếp tục trấn áp Apple, Google bất chấp mối đe dọa từ ông Trump

EU đang thúc đẩy các biện pháp quản lý Apple và Google theo đạo luật mang tính bước ngoặt nhằm mở rộng cạnh tranh, bất chấp căng thẳng với Tổng thống Donald Trump về các quy định nghiêm ngặt với các hãng công nghệ lớn Mỹ.

Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, hôm 19.3 đã cáo buộc Alphabet (công ty mẹ Google) vi phạm Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA).

Trong những phát hiện sơ bộ, các nhà quản lý EU bày tỏ lo ngại rằng công cụ tìm kiếm Google ưu tiên các dịch vụ của chính họ hơn so với đối thủ, dù đã có một loạt thay đổi. EU cũng xem xét liệu Google có đang kìm hãm cạnh tranh bằng cách gây khó khăn cho các nhà phát triển trong việc hướng người tiêu dùng đến các ưu đãi bên ngoài kho ứng dụng của mình hay không.

Các công ty vi phạm DMA có thể bị phạt lên tới 10% doanh thu toàn cầu, và mức phạt có thể tăng lên 20% với các trường hợp tái phạm.

Cũng trong ngày 19.3, Ủy ban châu Âu đã yêu cầu Apple mở hệ điều hành của mình hơn nữa để hỗ trợ các thiết bị kết nối, chẳng hạn đồng hồ thông minh hoặc tai nghe từ các thương hiệu khác. Quyết định này có thể buộc Apple phải mở hệ điều hành iOS tại EU, dù công ty đã thực hiện một số nhượng bộ nhằm tránh các hành động pháp lý từ khu vực này.

Quyết định về Apple chưa dẫn đến khoản tiền phạt ngay lập tức. Song nếu công ty từ chối tuân thủ, Ủy ban châu Âu có thể thực hiện các biện pháp bổ sung theo DMA, cuối cùng có thể dẫn đến các hình phạt tài chính.

Apple cho biết quyết định của Ủy ban châu Âu đang gây rào cản, làm chậm khả năng đổi mới của họ tại châu Âu và buộc gã khổng lồ công nghệ Mỹ này phải cung cấp miễn phí các tính năng mới cho các công ty không phải tuân theo các quy tắc tương tự. “Điều đó có hại cho sản phẩm của chúng tôi và người dùng châu Âu”, Apple tuyên bố.

“Các công ty hoạt động trong EU, bất kể nơi đăng ký kinh doanh, đều phải tuân thủ các quy tắc của EU, gồm cả DMA. Với những quyết định này, chúng tôi chỉ đang thực thi luật pháp”, bà Teresa Ribera, Giám đốc Cơ quan Cạnh tranh của EU, tuyên bố.

Các quyết định trên là dấu hiệu đầu tiên cho thấy ủy ban mới, bắt đầu nhiệm kỳ hiện tại vào tháng 12.2024, sẽ tiếp tục thực thi DMA. Điều này diễn ra bất chấp nguy cơ bị chính quyền Trump trả đũa, khi ông Trump từng trực tiếp lên án các khoản phạt của EU với các công ty Mỹ, gọi đó là “một hình thức đánh thuế”.

Từ tuần tới, EU sẽ đưa ra các quyết định nhạy cảm hơn về cách xử lý các hãng công nghệ lớn do thời hạn pháp lý để kết thúc hàng loạt cuộc điều tra với Apple, Meta Platforms và Google.

Các cuộc điều tra này có thể dẫn đến các khoản phạt ngay lập tức, làm gia tăng căng thẳng xuyên Đại Tây Dương trong bối cảnh cuộc chiến thương mại leo thang.

Tổng thống Trump đang xem xét áp thuế với các quốc gia đánh thuế dịch vụ kỹ thuật số với các công ty Mỹ. Theo một bản ghi nhớ được công bố tháng 2, Trump tuyên bố ông sẽ xem xét các khoản thuế, quy định hoặc chính sách “cản trở sự phát triển” của các tập đoàn Mỹ hoạt động ở nước ngoài.

Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu cũng đang chịu áp lực từ các công ty khác, xã hội dân sự và Nghị viện châu Âu để kiên định với bộ quy tắc kỹ thuật số của riêng mình, vốn mới có hiệu lực từ năm 2022.

Ông Trump tuyên bố trả đua EU nếu cản trở sự phát triển của các tập đoàn Mỹ - Ảnh: Getty Images

"Ông Trump đã làm đảo lộn quan hệ giữa Mỹ và châu Âu"

Giữa tháng 2, bà Teresa Ribera cho rằng Tổng thống Donald Trump đã làm đảo lộn "mối quan hệ tin cậy" giữa Mỹ và châu Âu.

Teresa Ribera, quan chức quyền lực thứ hai tại Ủy ban châu Âu sau Chủ tịch Ursula von der Leyen, nói với Reuters rằng dù châu Âu cần đàm phán với Nhà Trắng và lắng nghe những lo ngại của họ về thương mại, nhưng EU không nên bị ép buộc thay đổi các luật đã được các nhà làm luật thông qua.

"Chúng ta cần giữ vững sức mạnh và nguyên tắc của mình", bà nói trong một cuộc phỏng vấn tại London (thủ đô Anh) hôm 17.2, chỉ trích cách tiếp cận mang tính giao dịch của ông Trump trong chính trị.

"Chúng ta cần linh hoạt, nhưng không thể thỏa hiệp về nhân quyền, cũng như không thỏa hiệp về sự thống nhất của châu Âu. Chúng ta cũng sẽ không thỏa hiệp về nền dân chủ và các giá trị", Teresa Ribera tuyên bố.

Bà Teresa Ribera cho rằng ông Trump đã làm đảo lộn "mối quan hệ tin cậy" giữa Mỹ và châu Âu - Ảnh: Reuters

Trump và các thành viên khác trong chính quyền của ông đã chỉ trích EU vì đưa ra quá nhiều quy định và coi các khoản tiền phạt mà EU áp đặt lên các hãng công nghệ Mỹ như hình thức "đánh thuế".

Đầu tháng 2, Phó tổng thống Mỹ JD Vance cho rằng các ủy viên EU đang "đàn áp tự do ngôn luận" do các điều khoản trong Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) của khối này, cho phép EU tạm thời hạn chế quyền truy cập vào một nền tảng trực tuyến hoặc công cụ tìm kiếm trong các tình huống khẩn cấp.

Đáp lại, Teresa Ribera chỉ trích cách tiếp cận của Mỹ, ám chỉ rằng việc gây sức ép hoặc áp đặt không phải là cách hợp lý để đàm phán với EU.

Teresa Ribera có quyền phê duyệt hoặc phủ quyết các thương vụ sáp nhập trị giá hàng tỉ euro, cũng như áp đặt các khoản tiền phạt lớn với các công ty tìm cách gia tăng quyền lực thị trường bằng cách bóp nghẹt các đối thủ nhỏ hơn. Ngoài ra, bà còn giám sát chương trình nghị sự xanh của EU và có nhiệm vụ đảm bảo khối này đạt được các mục tiêu khí hậu vào năm 2030.

Căng thẳng đang gia tăng sau quyết định của ông Trump áp đặt thuế 25% với thép và nhôm EU từ ngày 12.3, áp thuế đáp trả từ tháng 4, áp các mức thuế riêng với ô tô, dược phẩm và chip bán dẫn EU.

Teresa Ribera chỉ ra sự thiếu chắc chắn và ổn định ở phía bên kia Đại Tây Dương so với châu Âu, đồng thời nhấn mạnh rằng đây không phải là điều mà doanh nghiệp mong muốn trong dài hạn.

"Họ muốn một hệ sinh thái và khung pháp lý mang lại sự chắc chắn, ổn định và khả năng dự đoán. Tôi tự hỏi tại sao chúng ta không nghe thấy câu hỏi này được đặt ra theo hướng ngược lại với chính quyền Trump. Tôi không thấy bất kỳ sự ổn định, chắc chắn hay tính hợp lý nào trong những tuyên bố này. Điều đó khá sốc", Teresa Ribera cho hay.

Ủy ban châu Âu, cơ quan điều phối chính sách thương mại cho khối 27 quốc gia, cho biết sẽ có phản ứng "cứng rắn và ngay lập tức" với việc ông Trump đe dọa tăng thuế quan.

Liên minh châu Âu (EU) đã gây ra rất nhiều phiền toái cho Meta Platforms trong nhiều năm qua khi công ty này phải đối mặt với hàng tỉ USD tiền phạt từ các cơ quan quản lý.

Giám đốc Meta: Sẽ nói với ông Trump khi cảm thấy bị EU phân biệt đối xử

Chủ sở hữu Facebook tự tin có một "vũ khí" mới để tự bảo vệ trước các biện pháp thực thi trong tương lai ở nước ngoài: Tổng thống Donald Trump.

Joel Kaplan, Giám đốc phụ trách các vấn đề toàn cầu của Meta Platforms, nói với một nhóm các nhà hoạch định chính sách châu Âu rằng công ty sẽ không ngần ngại cho ông Trump biết khi cảm thấy rằng mình bị EU phân biệt đối xử. Joel Kaplan gợi ý rằng ông Trump có thể can thiệp để giúp đỡ.

"Tổng thống Trump đã nói rõ kể từ khi nhậm chức rằng ông sẽ bảo vệ các công ty Mỹ và doanh nghiệp Mỹ ở nước ngoài, đặc biệt là nếu ông cảm thấy họ bị đối xử bất công. Việc ông Trump quyết định làm gì về vấn đề này rõ ràng là tùy thuộc vào ông, nhưng tôi không nghĩ rằng chúng tôi sẽ ngại nói ra khi cảm thấy việc thực thi luật pháp nhắm vào Meta vượt quá khuôn khổ mà Nghị viện và các thể chế EU đã thông qua", Joel Kaplan phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich (Đức) hồi tháng 2.

Meta Platforms đã phải đối mặt với các khoản tiền phạt lớn từ các cơ quan quản lý của EU những năm gần đây. Vào năm 2023, công ty mẹ Facebook đã bị Ủy ban Bảo vệ Dữ liệu Ireland phạt 1,2 tỉ euro (khoảng 1,3 tỉ USD) vì không tuân thủ yêu cầu về quyền riêng tư dữ liệu theo Quy định Bảo vệ dữ liệu Chung (GDPR). Meta Platforms cho biết sẽ kháng cáo quyết định này.

Năm 2024, Ủy ban châu Âu đã phạt Meta Platforms khoảng 798 triệu euro (gần 840 triệu USD), cáo buộc công ty tạo ra điều kiện giao dịch không công bằng bằng cách kết nối Facebook Marketplace với nền tảng mạng xã hội của mình. Meta Platforms tuyên bố sẽ kháng cáo quyết định này và vào tháng 2 đã thông báo sẽ cho phép các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực quảng cáo phân loại đăng bài lên Marketplace.

Bình luận của Joel Kaplan xuất hiện vào thời điểm Meta Platforms (chủ sở hữu Facebook, Instagram, Threads và WhatsApp) đang có nhiều thay đổi. Sau khi ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, Meta Platforms đã chọn Joel Kaplan, trước đây là chiến lược gia của đảng Cộng hòa, để đảm nhiệm vai trò Giám đốc phụ trách các vấn đề toàn cầu, thay Nick Clegg.

Meta Platforms cũng điều chỉnh cách tiếp cận với hoạt động kiểm duyệt nội dung, công bố kế hoạch thay thế các bên kiểm tra thông tin của bên thứ ba bằng hệ thống các ghi chú cộng đồng do người dùng tạo, tương tự những gì X của Elon Musk triển khai. Joel Kaplan đã đề cập đến sự thay đổi đó trong cuộc thảo luận mới đây.

"Mọi người có những quan điểm khác nhau về thông tin sai lệch. Cách tiếp cận mà chúng tôi đang áp dụng trong tương lai và bắt đầu tại Mỹ trong năm nay là sử dụng những tiếng nói đa dạng trên nền tảng của chúng tôi để đánh giá những gì họ nhìn thấy và cung cấp thêm thông tin", ông nói.

Sơn Vân