Đường Hồ Chí Minh trên biển được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Ngày 4/12, theo thông tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển (thành phố Hải Phòng, tỉnh Phú Yên, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Cà Mau).

Đường Hồ Chí Minh trên biển bao gồm một hệ thống các bến bãi phân bố dọc theo vùng duyên hải và hải đảo nước ta kéo dài từ thành phố Hải Phòng đến tỉnh Cà Mau.

Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển (thành phố Hải Phòng, tỉnh Phú Yên, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Cà Mau). Ảnh: NT.

Trong đó, một số bến bãi chính gồm: Bến K15 (phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng); bến Vũng Rô (xã Hòa Xuân Nam, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên); bến Lộc An (xã Phước Thuận, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) và bến Vàm Lũng (thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau).

Đường Hồ Chí Minh trên biển được chính thức thành lập ngày 23/10/1961, là tuyến vận tải từ hậu phương miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Đây là chứng tích lịch sử thể hiện quyết tâm, ý chí cách mạng, tinh thần sáng tạo và sự hy sinh anh dũng của quân và dân ta trong sự nghiệp đấu tranh vì nền độc lập, tự do của dân tộc.

Trong toàn bộ cuộc kháng chiến, qua tuyến vận tải chiến lược đường Hồ Chí Minh trên biển, ta đã đưa được trên 152.800 tấn vũ khí, trang bị kỹ thuật, thuốc chữa bệnh… từ miền Bắc vào miền Nam (chủ yếu là Nam Bộ - chiến trường xa nhất mà tuyến vận tải đường bộ chưa vươn tới được).

Đồng thời, đưa đón hơn 80.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, hàng trăm cán bộ cao cấp của Đảng, quân đội vào miền Nam và từ miền Nam ra miền Bắc, kịp thời bổ sung nguồn cán bộ lãnh đạo, chỉ huy chiến đấu trên chiến trường miền Nam.

Thành tích mà tuyến vận tải chiến lược trên biển đạt được đã góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc.

Lực lượng tham gia trên tuyến vận tải có 12 tập thể, 15 cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Trong đó, Đoàn 125 được tặng hai lần.

Đường Hồ Chí Minh trên biển là bản hùng ca về ý chí, sức sáng tạo của con người Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, để lại nhiều bài học kinh nghiệm có ý nghĩa chiến lược trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Bến Vàm Lũng (thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau) thuộc đường Hồ Chí Minh trên biển, là bến tiếp nhận vũ khí từ miền Bắc, chi viện cho chiến trường miền Nam.

Tháng 2/1961, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã chỉ thị cho các tỉnh Nam bộ chuẩn bị bến bãi, tổ chức lực lượng tiếp nhận vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam.

Sau một năm tiến hành trinh sát, chuẩn bị và báo cáo Trung ương, ngày 11/10/1962, chuyến tàu đầu tiên của "Đoàn tàu không số" mang phiên hiệu "Phương Đông 1" chở 30 tấn vũ khí từ bến Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng mở đường vào Nam.

Ngày 16/10/1962, tàu Phương Đông 1, do thuyền trưởng Lê Văn Một và chính trị viên Bông Văn Dĩa chỉ huy đã cập bến Vàm Lũng an toàn. Đây là chuyến tàu của "Đoàn tàu không số" khai thông tuyến đường vận tải chiến lược trên biển Đông - đường Hồ Chí Minh trên biển.

Cùng với những chuyến tàu không số ra Bắc vào Nam, từ năm 1962 đến năm 1970 tại bến Vàm Lũng đã tiếp nhận tổng số 76 chuyến tàu, với trên 4.294 tấn vũ khí, quân trang, quân dụng phục vụ cho chiến trường miền Nam.

Thành công của tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển đã chứng minh rằng, thắng lợi của quân và nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước chính là do Đảng Cộng sản Việt Nam có một đường lối, một chiến lược đúng đắn, trong từng thời điểm có những sách lược phù hợp.

Ngày 10/11/2010, Di tích lịch sử bến Vàm Lũng - thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia tại Quyết định số 3996/QĐ-BVHTTDL.

Gia Minh