Được mẹ dạy cách đọc sách, tôi đã trở thành tác giả sách

Tôi vốn là đứa lười đọc sách. Dù mẹ đã tìm cách mua về cho tôi những quyển sách hay nhất vào thời đó (cách đây hơn 30 năm). Mẹ càng bắt tôi đọc sách thì tôi càng kiếm nhiều lý do để từ chối. Một trong những lý do trẻ con đó là "sau này con sẽ viết sách rồi mẹ đọc sách của con có phải hơn không?". Mẹ chỉ cười và lắc đầu "đọc nhiều thì mới viết được chứ".

Một việc lấy đi nhiều thời gian và công sức của mẹ là dọn dẹp nhà cửa và đọc sách. "Nhà sạch thì mát", đó là câu nói quen thuộc mẹ tôi đã nhắc đi nhắc lại với tôi mỗi khi mẹ còng lưng lau lại sàn nhà đến hai lần hay cặm cụi lau từng bậc cầu thang cho đến khi mệt lử.

Lần nào cũng vậy, mỗi khi tôi bảo mẹ rằng: "sao mẹ phải vất vả tự mình lau nhà cửa thế, để con làm" thì mẹ đều nói: "con lau làm sao sạch bằng mẹ được, với lại mẹ đã có tuổi, cũng cần lao động cho xương cốt đỡ thoái hóa, cũng là đỡ bớt việc nhà cho các con có thời gian làm việc. Điều đó cũng giống như việc nếu con đọc nhiều sách thì mới có thêm kỹ năng và trình độ để viết được một cuốn sách".

Mẹ đọc nhiều và cũng bảo tôi phải đọc nhiều, từ những tiểu thuyết, truyện ngắn, sách khoa học, sách tác phẩm báo chí hay những quyển sách kỹ năng. Tủ sách của mẹ khá đồ sộ, thứ mẹ luôn bắt tôi đọc từ khi còn bé.

Có lẽ từng hành động nhỏ của mẹ cũng "mưa dầm thấm lâu". Trẻ con là thế, thấy người lớn làm gì thì bắt chước thôi. Thấy mẹ chăm chú đọc cuốn "Không gia đình, tôi ngạc nhiên rồi tự tìm hiểu tại sao cuốn đó lại trở thành tác phẩm bất hủ".

Rồi cuối cùng, tôi cũng tạo được thói quen đọc sách hàng ngày. Kinh tế thời đó rất khó khăn, để mua được một cuốn sách dày như thế, mẹ đã phải vất vả tăng ca. Khi tôi đọc xong cuốn "Không gia đình", mẹ lại bày ra một cuộc thi vui vẻ: Hai mẹ con cùng viết bài cảm nhận tác phẩm rồi so sánh với nhau. Mẹ luôn là người chiến thắng vì đến "đối thủ" là tôi cũng phải công nhận.

Dần dần, mẹ lại nhận xét bài cảm nhận của tôi sâu sắc hơn, tay nghề viết đã tăng lên. Lúc đó, tôi đã có một số bài báo, tản văn được đăng trên Thiếu niên, nhi đồng. Mẹ nói, thế vẫn chưa là gì cả, chưa đủ để viết được một cuốn sách chất lượng kha khá. Lần này, tôi công nhận mẹ nói đúng, bởi càng đọc nhiều sách, tôi càng nhận ra trình độ kém cỏi của mình.

Cái tính chỉn chu, ngắn nắp của mẹ đã ảnh hưởng lớn đến tính cách của tôi, nhất là trong công việc đọc sách và viết lách. Hồi mới viết, mỗi khi cho ra một bài báo, hay một truyện, mẹ hay bảo: đưa mẹ xem nào. Vốn là học sinh có năng khiếu về văn nên mẹ đưa ra cảm nhận về truyện của tôi rất chính xác. Mẹ vẫn ước mơ có một căn nhà mới khang trang hơn. Rồi mẹ cũng muốn mỗi tối rảnh rỗi để đọc sách, đọc truyện. Ước mơ của mẹ cũng chỉ giản dị thế thôi.

Từ khi hình thành thói quen đọc sách và nung nấu ý tưởng viết một cuốn sách, tôi luôn nghĩ rồi mẹ sẽ đọc cuốn sách ấy. Sau bao năm vất vả làm việc, ba mẹ đã hoàn thành được mong ước của mình, đó là được dọn đến nhà mới. nhưng sách thì tôi viết chưa xong. Đó là quá trình lâu dài và lấy đi nhiều công sức. Chưa kể còn phải lo toan cho cuộc sống hàng ngày .

Đến tận bây giờ, tôi vẫn còn cảm thấy ngạc nhiên về sự thay đổi của chính bản thân mình. Tôi của ngày đó, quá khứ của ngày đó thật khác xa bây giờ. Sự thay đổi ấy có lẽ cũng có một phần nhờ mẹ. Thói quen đọc sách là một phần không thể thiếu của người muốn nâng cao kiến thức và kinh nghiệm sống của bản thân. Từ kinh nghiệm sống đó, chúng ta hình thành nên một tư tưởng của mình, và tư tưởng đó hoàn toàn có thể đưa một phần vào trong sách.

Từ đó, tôi đã hình thành một cách đọc sách khách quan, đọc sách để tích lũy thêm cho chính mình. Minh họa: unsplash

Trong quá trình đọc sách từ nhỏ đến lớn, có nhiều cuốn sách tạo sức ảnh hưởng đến tôi. Nếu kể ra, có thể sẽ là câu chuyện chẳng bao giờ kết thúc.

Tôi nhớ đến nhân vật Pavel Korchagin trong "Thép đã tôi thế đấy" của nhà văn Nikolai A.Ostrovsky. Lý tưởng sống chính từ thứ in sâu vào trong lòng độc giả, bởi một ý thức mạnh mẽ cho cuộc sống, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu.

Đó là "Chiến tranh và Hòa Bình", cuốn tiểu thuyết lịch sử của nhà văn người Nga Lev Tolstoy. Tôi ấn tượng bởi trí thông minh và lòng dũng cảm của dân tộc Nga trong cuốn sách ấy, và dường như một chút gì trong đó cũng tác động tới quyết định viết sách của tôi.

Rồi còn hàng giờ nghiền ngẫm truyện ngắn "Lão Hạc" của nhà văn Nam Cao, tự đặt mình vào vị trí các nhân vật để hiểu sâu hơn về câu chuyện.

Tôi đọc nhiều thể loại sách, không chỉ thiên về văn học. Đó là sách kiến thức, sách lịch sử, địa lý, sách về văn hóa, báo chí… Dù cảm thấy cuốn sách có vẻ không hấp dẫn sau khi lướt qua, tôi vẫn chăm chú đọc và khám phá những điểm mạnh, điểm chưa mạnh của tác phẩm.

Bởi tác giả nào cũng là người dồn tâm huyết vào tác phẩm của mình, tác giả nào cũng có ưu và nhược điểm bởi họ đều là con người như tôi. Từ đó, tôi đã hình thành một cách đọc sách khách quan, đọc sách để tích lũy thêm cho chính mình.

Thời gian trôi qua, tôi trưởng thành, có một công việc để làm, có thêm một chút kinh nghiệm trong cuộc sống. Mọi người trong gia đình tôi đều thay đổi, đều nhiều tuổi hơn, mà tuổi tác nhiều lên cũng đồng nghĩa với sức khỏe kém đi. Nhưng mẹ vẫn vậy, vẫn thói quen đọc sách hằng ngày, thỉnh thoảng vẫn gọi tôi để thảo luận mỗi khi đọc được một quyển sách hay.

Tôi thì cũng thực hiện được mong ước khi xưa, có sách do chính mình là tác giả được xuất bản. Đó là tập truyện ngắn "Bí mật của bóng tối" do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành. Cuốn sách có đề tài hướng đến những người sống cuộc đời nghèo khổ và phải vật lộn với khó khăn mỗi ngày. Cuộc đời mỗi người rồi sẽ đi về đâu khi ai cũng có những "khoảng tối", chỉ có thể một mình đối diện. Đó là sự đối mặt với nghịch cảnh số phận, là những dằn vặt và đấu tranh tâm lý mãnh liệt, những nghĩ suy về kiếp người, về ý nghĩa của tồn tại và cuộc sống…

Mỗi con người trong tập truyện ngắn này đem đến những góc nhìn, quan điểm khác nhau về cuộc sống muôn hình vạn trạng, bên sâu trong nội tâm của mỗi người, ai cũng có những cuộc chiến của riêng mình. Tôi nghĩ chính những cuốn sách tôi đọc từ nhỏ đến lớn đã tác động một phần tới cuốn sách của tôi, điều đó không cần bàn cãi. Nhờ đọc sách, không chỉ vốn sống tăng lên mà còn là môi trường học hỏi kỹ năng viết của người khác, cách các tác giả xử lý tình huống trong truyện, tạo nút thắt - mở nút, cũng như cách sáng tạo ra câu chuyện sao cho hấp hẫn.

Mẹ nâng niu cuốn sách của tôi lắm. Sau khi đưa sách giới thiệu cho mọi người, mẹ lại cầm sách và một mình đọc nó. Mẹ đưa ra những nhận xét chính xác, đúng chất một cựu học sinh khối D. Mẹ gợi ý thứ tôi chưa nghĩ ra. Mẹ bảo tôi vốn học tự nhiên nên có những thứ cần mềm mại hơn. Nhưng tổng thể, mẹ đánh giá cao cuốn sách và ngạc nhiên khi một người thiên về viết báo như tôi lại xuất bản được một tập truyện ngắn, lại được in ở nhà xuất bản Trẻ hẳn hoi. "Đó là điều đáng tự hào, mẹ có thể đem đi khoe là sách của con mình viết".

Mẹ đi khoe thật, khoe khắp nơi và đó là niềm tự hào lớn lao, dù vật chất đem lại không nhiều nhưng gia trị tinh thần không gì đo đếm. Cũng có lúc mẹ hỏi: "thế bán sách bao nhiêu tiền để mẹ mua tặng người khác và đi PR cho con". Khi tôi nói con tặng mẹ, thì mẹ gạt đi, bảo là giá trị công sức của nhà văn viết ra một quyển sách cũng cần được trả công xứng đáng, đó là cách ứng xử văn minh của độc giả. Mẹ còn nói tôi hãy đọc lại sách của chính mình, để cảm nhận chính tác phẩm mình viết, đẻ xem còn có thể viết sâu hơn, viết hay hơn được nữa không. Đó là thứ chưa ai nói với tôi, cũng là động lực thúc đẩy tôi giữ thói quen đọc sách, dù đã trở thành một tác giả viết sách.

Lúc đó, tôi cảm thấy hạnh phúc vì có một người mẹ là độc giả chân chính như vậy. Mẹ hiểu giá trị của một cuốn sách không phải chỉ là lúc tác giả viết cho đến khi được xuất bản mà còn là công sức từ khi tác giả đó đọc hàng trăm, thậm chí hàng ngàn cuốn sách để tích lũy vốn sống. Từ đó, tôi đã xuất bản được một cuốn truyện ngắn khác và góp mặt trong nhiều tuyển tập xuất bản chung. Tôi nhận ra mình đã hình thành được một thói quen học tập và viết có trách nhiệm nhờ những gì mẹ dạy.

Mỗi khi tôi có tác phẩm được đăng báo, tạp chí hay được in trong sách, mẹ đều vui mừng và luôn rút ra được những bài học kinh nghiệm để tôi viết tốt hơn trong tương lai.

Giờ đây, khi trở thành một người viết, tôi không còn nhiều thời gian nhưng vẫn giữ thói quen đọc sách. Cái cảm giác được sờ tay vuốt ve bìa sách mới, hít hà mùi thơm tỏa ra từ quyển sách luôn là thứ chất kích thích niềm hứng khởi những người như tôi. Từ câu chuyện của tôi, hy vọng những người nung nấu giấc mơ trở thành tác giả sách sẽ có thêm niềm tin, nỗ lực trau dồi kinh nghiệm, học tập mọi lúc để đạt được mục đích của mình.

Bài dự thi Cuộc thi Viết về Gia đình học tập của tác giả: Đinh Thành Trung (Hà Nội)