Dùng bản đồ vệ tinh cứu trợ lũ lụt theo thời gian thực

Hỗ trợ kịp thời cho những khu vực bị cô lập

Tại các khu vực như Văn Chấn (Yên Bái) và Bát Xát (Lào Cai), hàng loạt thôn bản bị cô lập hoàn toàn do lũ lụt phá hủy các tuyến đường và cắt đứt mọi liên lạc. Nhiều gia đình phải đối mặt với nguy cơ sinh tồn mà không thể phát tín hiệu kêu cứu. Nhờ vào bản đồ vệ tinh cập nhật liên tục, các cơ quan cứu hộ đã xác định được những điểm ngập sâu, nơi người dân bị cô lập và triển khai hoạt động cứu trợ kịp thời.

Hình ảnh vệ tinh cung cấp thông tin toàn cảnh về tình hình lũ lụt giúp các đội cứu hộ không cần phụ thuộc vào các báo cáo từ hiện trường hay tín hiệu liên lạc điện tử. Với khả năng quan sát trên diện rộng, bản đồ vệ tinh đã giúp nhanh chóng xác định những khu vực cần ưu tiên cứu trợ, đặc biệt tại các bản làng không có điều kiện tiếp cận công nghệ. Nhờ đó, các đội cứu trợ đã điều động trực thăng, thuyền cứu hộ và đưa lương thực, thuốc men đến những nơi đang gặp khủng hoảng.

Bản đồ vệ tinh theo thời gian về tình trạng ngập lụt tại các tỉnh miền Bắc. Ảnh: Hệ thống giám sát thiên tai Việt Nam.

Kết hợp với công nghệ Drone, IoT…

Bản đồ vệ tinh không chỉ mạnh mẽ nhờ khả năng cung cấp dữ liệu thời gian thực mà còn trở nên đặc biệt hữu ích khi kết hợp với các công nghệ tiên tiến khác như drone và Internet of Things (IoT). Drone có thể được triển khai cùng với bản đồ vệ tinh để cung cấp hình ảnh chi tiết từ những khu vực mà vệ tinh không thể chụp cận cảnh. Điều này rất quan trọng tại các khu vực đồi núi hiểm trở, nơi mà mưa lớn có thể gây sạt lở và làm gián đoạn tuyến đường giao thông, như ở Yên Bái và Lào Cai.

Drone không chỉ thu thập hình ảnh mà còn có thể vận chuyển hàng hóa cứu trợ nhỏ như lương thực, thuốc men, nước uống cho các khu vực bị cô lập mà các phương tiện cứu trợ khác chưa thể tiếp cận. Ví dụ, sau khi bản đồ vệ tinh xác định một khu vực bị cô lập ở Cao Bằng, drone có thể bay vào khu vực này để cung cấp hàng cứu trợ tạm thời trong khi đội cứu hộ chuẩn bị kế hoạch tiếp cận bằng đường bộ hoặc trực thăng.

Bên cạnh đó, IoT đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát tình hình môi trường tại các khu vực chịu ảnh hưởng. Các thiết bị IoT được đặt tại các vùng có nguy cơ lũ lụt cao có thể gửi thông tin thời gian thực về mực nước, lượng mưa và nguy cơ sạt lở đất. Khi kết hợp với bản đồ vệ tinh, những dữ liệu này tạo thành một hệ thống cảnh báo sớm hiệu quả, giúp chính quyền và người dân có thể sơ tán kịp thời trước khi thảm họa xảy ra.

Tăng tốc cứu trợ nhờ dữ liệu chính xác và liên tục

Tình hình lũ lụt thay đổi liên tục với mực nước dâng cao chỉ trong vài giờ, gây khó khăn cho các đơn vị cứu hộ trong việc lên kế hoạch tiếp cận các khu vực bị ngập. Bản đồ vệ tinh với khả năng cập nhật theo thời gian thực đã trở thành công cụ quan trọng để theo dõi mức độ lũ lụt, điều hướng các đội cứu hộ và phân bổ nguồn lực.

Tại Thái Nguyên, nhiều tuyến đường bị ngập sâu khiến việc di chuyển bằng đường bộ trở nên vô cùng nguy hiểm. Thông qua bản đồ vệ tinh, các đơn vị cứu hộ đã có thể xác định các tuyến đường còn an toàn và nhanh chóng vận chuyển nguồn cứu trợ đến những khu vực bị cô lập. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo sự an toàn cho đội ngũ cứu hộ.

Công nghệ bản đồ vệ tinh cũng giúp các cơ quan chức năng điều phối hoạt động một cách hiệu quả hơn. Tại tỉnh Cao Bằng, nơi lũ quét đã phá hủy nhiều tuyến đường, các đội cứu hộ đã sử dụng bản đồ vệ tinh để xác định những khu vực nào đang cần cứu trợ khẩn cấp và tránh tình trạng phân bổ nguồn lực không đồng đều.

Vượt qua rào cản liên lạc

Một trong những thách thức lớn nhất trong công tác cứu trợ ở các tỉnh miền núi là sự thiếu thốn về phương tiện liên lạc. Nhiều khu vực sâu trong núi không có kết nối internet, và điện thoại di động cũng không thể hoạt động do mất điện hoặc sóng yếu. Điều này khiến việc phát tín hiệu kêu cứu trở nên không khả thi, đẩy người dân vào tình thế bị cô lập mà không thể liên lạc với bên ngoài.

Bản đồ vệ tinh đã trở thành một công cụ mạnh mẽ giúp vượt qua những hạn chế này. Không phụ thuộc vào các phương tiện liên lạc truyền thống, bản đồ vệ tinh cung cấp hình ảnh chi tiết và chính xác về các khu vực ngập lụt, cho phép các cơ quan chức năng theo dõi và nắm bắt tình hình ngay cả ở những nơi không có phương tiện liên lạc. Điều này đã cứu sống nhiều người dân tại các vùng xa xôi của Cao Bằng và Lào Cai, nơi người dân hoàn toàn không thể tự mình liên lạc để tìm kiếm sự giúp đỡ.

\Kết hợp vào dự báo thời tiết để ứng phó linh hoạt

Bên cạnh việc cung cấp hình ảnh theo thời gian thực, bản đồ vệ tinh còn kết hợp với dữ liệu dự báo thời tiết để giúp các cơ quan chức năng chủ động hơn trong việc ứng phó. Mưa lớn do siêu bão Yagi kéo dài trong nhiều ngày, làm tăng nguy cơ sạt lở đất và lũ quét tại các khu vực miền núi. Việc kết hợp giữa hình ảnh vệ tinh và dự báo thời tiết giúp xác định những khu vực có nguy cơ cao, từ đó các đội cứu trợ có thể sơ tán người dân trước khi thảm họa xảy ra.

Tại Yên Bái, khi dự báo cho thấy mưa lớn tiếp tục kéo dài, bản đồ vệ tinh đã chỉ rõ các khu vực có nguy cơ sạt lở đất. Nhờ đó, hơn 1.000 hộ dân đã được sơ tán kịp thời, tránh được những thiệt hại nặng nề về người và của.

Huy Tuấn