Đưa văn hóa Việt Nam ra thế giới qua âm nhạc

Khi văn hóa Việt tỏa sáng

Mấy ngày qua, khi tập phát sóng của chương trình âm nhạc Sing! Asia 2025 tại Trạm Việt Nam (Vịnh Hạ Long) ra mắt công chúng, ngay lập tức hai tiết mục của Phương Mỹ Chi đã gây sốt khắp cõi mạng. Là đại diện duy nhất của Việt Nam góp mặt trong chương trình này, Phương Mỹ Chi nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của đông đảo khán giả trong nước.

Sing! Asia 2025 (Giọng hát mới châu Á) là chương trình do iQIYI - một trong những nền tảng phát video trực tuyến lớn nhất Trung Quốc tổ chức, có sự tham gia của 32 giọng ca trẻ đến từ 9 quốc gia và vùng lãnh thổ gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia, Kazakhstan, Mông Cổ, Thái Lan, Singapore, Việt Nam, Đài Loan.

Phương Mỹ Chi tỏa sáng trên sân khấu Sing! Asia 2025. Ảnh: FBNV

Điều đáng nói, không chỉ đánh bại những đối thủ nặng ký qua các vòng đối kháng, Phương Mỹ Chi còn xuất sắc giành chiến thắng chung cuộc ở Trạm Việt Nam trong sự tán thưởng của các giám khảo cũng như thí sinh khác. Đặc biệt, hai ca khúc “Buôn trăng” và “Rock hạt gạo” mà Á quân Giọng hát Việt nhí 2013 trình diễn trên sân khấu của Sing! Asia 2025 mang đậm âm hưởng văn hóa dân gian Việt Nam, để lại nhiều ấn tượng sâu đậm với khán giả quốc tế.

Trong đó, phần trình diễn bài hát “Buôn trăng” do Phương Mỹ Chi viết nhạc, DTAP sáng tác lời và hòa âm phối khí, lấy cảm hứng từ bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” của nhà thơ Hàn Mặc Tử gây ấn tượng mạnh khi giới thiệu nhiều di sản văn hóa Việt Nam. Đó là nghệ thuật bài chòi Trung Bộ đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại hay bộ môn võ thuật Vovinam - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tiếp đó, tiết mục “Rock hạt gạo”, một ca khúc trong album “Vũ trụ cò bay” của Phương Mỹ Chi được phối khí lại là sự kết hợp độc đáo giữa âm hưởng dân gian và chất rock thời thượng. Với giai điệu tươi vui, ca từ ý nghĩa, bài hát không chỉ làm tốt chức năng giải trí mà còn truyền tải giá trị về văn hóa, con người Việt Nam đi lên từ một nền văn minh lúa nước lâu đời, đậm đà bản sắc. Cả ba giám khảo chính là Tô Hữu Bằng, Trương Lương Dĩnh và Đan Trường đều dành tặng cơn mưa lời khen cho Phương Mỹ Chi.

Còn nhớ, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khi còn là Bộ trưởng Bộ NN&PTNT từng rất tán thưởng giá trị văn hóa của “Rock hạt gạo”, cho rằng, bằng ngôn ngữ nghệ thuật, tác phẩm đã khơi dậy sự tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên và nền văn minh lúa nước của nước ta. Việc kết hợp thể loại nhạc rock với chất liệu truyền thống Việt Nam là hạt gạo, đã mở ra cho ta một nhận diện tươi trẻ về hình ảnh công dân toàn cầu, tạo dựng hình ảnh, định vị thương hiệu Việt Nam.

Không chỉ giành chiến thắng ấn tượng, hai tiết mục của Phương Mỹ Chi còn gây sốt khi đều giành thứ hạng cao trên bảng xếp hạng YouTube trending. Trong đó, tính đến ngày 10/6, phần trình diễn “Buôn trăng” đạt top 6 trending trên YouTube ở hạng mục âm nhạc; còn “Rock hạt gạo” ở vị trí thứ 8.

Trước Phương Mỹ Chi, từ đầu năm đến nay, MV “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy kết hợp với nghệ sĩ Xuân Hinh, Masew và Tuấn Cry cũng tạo hiệu ứng mạnh mẽ nhờ sự kết hợp khéo léo giữa yếu tố dân gian và hiện đại, mang đậm bản sắc dân ca quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, qua đó góp phần quảng bá văn hóa truyền thống một cách sáng tạo. MV này tính đến ngày 10/6 đã đạt hơn 216 triệu lượt xem trên YouTube và có thời điểm đứng đầu hai hạng mục: top 1 MV Best Debut cho MV ra mắt ấn tượng nhất và top 1 Song Best Debut cho ca khúc ra mắt ấn tượng nhất trên bảng xếp hạng YouTube Charts thế giới.

Phát huy sức mạnh mềm quốc gia

Trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, âm nhạc là một trong những phương tiện để quảng bá hình ảnh, văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Do đó, việc nhiều nghệ sĩ khéo léo kết hợp âm nhạc truyền thống với hơi thở đương đại để tạo nên những sản phẩm mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và quảng bá ra thế giới là một điều rất đáng khích lệ.

Theo Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VHTT&DL) Nguyễn Phương Hòa, trong thời đại ngày nay, văn hóa ngày càng khẳng định vai trò cầu nối giữa các dân tộc, nâng cao hiểu biết lẫn nhau, là động lực của sự phát triển bền vững. Sức mạnh văn hóa được ví như "quyền lực mềm" được nhiều quốc gia sử dụng thành công để truyền bá hình ảnh của mình ra thế giới.

MV "Bắc Bling" của Hòa Minzy cũng gây được ấn tượng mạnh với khán giả quốc tế.

“Việt Nam là đất nước có nền văn hóa, văn hiến lâu đời, có bề dày truyền thống hàng nghìn năm. Hệ giá trị và bản sắc đó, cùng với sự tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới đã tạo nên sức mạnh mềm của Việt Nam - một thành tố quan trọng cấu thành nên sức mạnh tổng hợp quốc gia và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu” – bà Nguyễn Phương Hòa nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ VHT&DL Nguyễn Văn Hùng cũng khẳng định, trong quá trình xây dựng nền văn hóa Việt Nam, chúng ta kiên định mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, với các đặc trưng nhân văn, dân chủ và khoa học, thống nhất trong đa dạng của Việt Nam đã được lan tỏa ra thế giới. Trong đó nhiều giá trị tiêu biểu được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, trở thành thành tố nổi bật và hòa vào dòng chảy chung, làm phong phú thêm nền văn minh của nhân loại.

Cùng với quá trình hội nhập, hợp tác quốc tế sâu rộng, Việt Nam đang từng bước trở thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa quốc tế, chủ động tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đón nhận cơ hội phát triển, vượt qua các thách thức để giữ gìn bản sắc, làm giàu có thêm nền văn hóa dân tộc và đưa văn hóa dân tộc lên tầm cao mới.

Tại hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia hồi đầu năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý về văn hóa, cần đẩy mạnh chuyển đổi số để phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí; xây dựng và phát triển các sản phẩm văn hóa số chất lượng cao. Đặc biệt, quốc tế hóa bản sắc văn hóa của Việt Nam; Việt Nam hóa tinh hoa văn hóa thế giới.

Hiện Bộ VHTTDL được Bộ Chính trị giao phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, trình Đề án với nội dung đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa. Đây là nội dung rất quan trọng làm cơ sở để thực hiện và cụ thể hóa Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Đề án quốc tế hóa văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa văn hóa quốc tế nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh và hạnh phúc, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, trở thành sức mạnh nội sinh phát triển đất nước nhanh và bền vững. Đồng thời, chiếm lĩnh đỉnh cao mới trong sáng tạo văn hóa nghệ thuật, tạo ra các tác phẩm đẳng cấp thế giới, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Đề án cũng hướng tới mục tiêu phát triển thương hiệu quốc gia về văn hóa, các sản phẩm, thương hiệu văn hóa có chất lượng và năng lực cạnh tranh toàn cầu; xây dựng Việt Nam thành điểm đến hấp dẫn của các sự kiện văn hóa, nghệ thuật tầm cỡ quốc tế… Và để đưa văn hóa Việt Nam vươn ra thế giới, rất cần sự tham gia góp sức của các nghệ sĩ, nhất là những nghệ sĩ trẻ với tư duy nhạy bén, năng động, sáng tạo.

Thiện Quang