Đưa quan hệ hợp tác Việt Nam - Trung Quốc phát triển ngày càng thực chất, hiệu quả, bền vững

Đây là nhấn mạnh của Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ khi trả lời phỏng vấn về kết quả chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ. Ảnh: BNG

Đề nghị Thứ trưởng đánh giá kết quả nổi bật của chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình?

Có thể nói hai bên đã phối hợp thu xếp chương trình chuyến thăm hết sức phong phú, hiệu quả, có chiều sâu, với các cuộc hội đàm, hội kiến cấp cao, trao đổi ở tầm chiến lược và các cuộc tiếp xúc, trò chuyện thân tình giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí Lãnh đạo chủ chốt của ta với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình.

Những kết quả nổi bật của chuyến thăm mang ý nghĩa lịch sử này thể hiện rõ nét trên một số khía cạnh.

Một là, duy trì trao đổi chiến lược ở cấp cao nhất giữa hai bên sau khi Việt Nam kiện toàn Ban Lãnh đạo cấp cao của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội; củng cố và làm vững chắc hơn nữa tin cậy chính trị, định hướng cho sự phát triển ổn định, lành mạnh của quan hệ song phương trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp.

Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước đã khẳng định sự coi trọng cao của Đảng, Nhà nước mỗi bên đối với quan hệ hai nước, cũng như vai trò, vị thế đặc biệt của quan hệ song phương trong tổng thể chính sách đối ngoại của mỗi nước. Việt Nam khẳng định luôn coi phát triển quan hệ với Trung Quốc là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại. Trung Quốc khẳng định kiên trì chính sách hữu nghị, luôn coi Việt Nam là phương hướng ưu tiên trong tổng thể chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc.

Hai bên nhất trí phát huy vai trò của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, trong đó có giao lưu hợp tác giữa hai Chính phủ, Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính hiệp hai nước; tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực trọng yếu, chiến lược như ngoại giao, quốc phòng, công an; nâng cấp cơ chế Đối thoại chiến lược 3+3 giữa các Bộ Ngoại giao - Quốc phòng - Công an lên cấp Bộ trưởng.

Hai là, thống nhất về những phương hướng, biện pháp, nội dung trọng tâm để thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác thực chất trong thời gian tới. Đặc biệt là, hai bên đều khẳng định coi trọng và mong muốn nâng tầm hợp tác thực chất theo hướng chất lượng hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn; thúc đẩy tạo những “điểm sáng” mới về hợp tác trong các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu, Trung Quốc có thế mạnh như đường sắt khổ tiêu chuẩn, thương mại nông sản, khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI), giáo dục đào tạo, kinh tế số, kinh tế xanh...

Hai bên đã nhất trí thành lập cơ chế Ủy ban hợp tác đường sắt giữa hai Chính phủ để thúc đẩy hợp tác xây dựng các dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng; nhất trí phối hợp tổ chức tốt các hoạt động của Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc, góp phần củng cố nền tảng xã hội vững chắc cho quan hệ song phương; đẩy nhanh tiến độ các dự án viện trợ không hoàn lại của Trung Quốc dành cho Việt Nam.

Ba là, chuyến thăm đã đạt được những văn kiện thành quả với số lượng lớn nhất, lĩnh vực phong phú nhất từ trước đến nay, bao gồm Tuyên bố chung và 45 văn kiện hợp tác giữa các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương hai bên.

Kết thúc chuyến thăm, hai bên ra “Tuyên bố chung về việc tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược” với nội dung toàn diện, vừa mang tầm định hướng chiến lược, vừa xác định rõ những trọng tâm cụ thể, đáp ứng các yêu cầu của ta và hài hòa lợi ích cả hai bên, là một trong những văn kiện chung có nội dung phong phú, chất lượng cao nhất từ trước đến nay.

Hai bên đã ký kết 45 văn kiện hợp tác trên hàng loạt lĩnh vực, tạo tiền đề vững chắc để thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa hai nước, tương xứng với định vị, nội hàm, tầm mức mới của quan hệ song phương. Trong đó, có những văn kiện hợp tác cấp Chính phủ với tầm quan trọng đặc biệt, đáp ứng nhu cầu phát triển bứt phá và bền vững của Việt Nam, có tác động lâu dài đối với sự phát triển của đất nước trong trong kỷ nguyên mới. 45 văn kiện hợp tác là con số biết nói, minh chứng cho cục diện hợp tác sôi động, thực chất, đa dạng, đan xen lợi ích ngày càng chặt chẽ giữa hai nước hiện nay.

Xin Thứ trưởng cho biết phương hướng triển khai những kết quả đạt được sau chuyến thăm để quan hệ song phương Việt - Trung ngày càng phát triển theo hướng “6 hơn” như Lãnh đạo cấp cao hai nước đã đề ra?

Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã thành công tốt đẹp trên mọi phương diện; những kết quả đạt được trong chuyến thăm là hết sức phong phú và nổi bật, có ý nghĩa tích cực, lâu dài đối với quan hệ song phương và sự phát triển của mỗi nước, trong bối cảnh cả hai nước đều đang bước vào kỷ nguyên mới, thời đại mới.

Để triển khai hiệu quả các kết quả quan trọng đạt được trong chuyến thăm, tôi cho rằng trong thời gian tới hai bên cần bám sát tinh thần Tuyên bố chung và các nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai bên, tập trung thúc đẩy hợp tác trên một số phương diện chính.

Thứ nhất, duy trì thường xuyên trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và các cấp để tiếp tục củng cố và cùng nhau nâng tin cậy chiến lược lên mức cao hơn, thông qua nhiều hình thức linh hoạt như thăm lẫn nhau, cử Đặc phái viên, đường dây nóng, gửi thư, tăng cường tiếp xúc chính thức song phương và tại các diễn đàn đa phương, kịp thời trao đổi ý kiến về quan hệ hai Đảng, hai nước, các vấn đề lớn cùng quan tâm cũng như tình hình quốc tế, khu vực, nắm chắc phương hướng phát triển đúng đắn của quan hệ Việt - Trung.

Thứ hai, nâng tầm hợp tác thực chất trên các lĩnh vực trọng tâm, nhằm cụ thể hóa Tuyên bố chung và các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm.

Theo đó, ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn hiện nay là đẩy nhanh kết nối chiến lược phát triển giữa hai nước, trước hết là kết nối hạ tầng về đường sắt khổ tiêu chuẩn, đường bộ cao tốc, hạ tầng cửa khẩu thông minh; nghiên cứu triển khai hợp tác về công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực cho các dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng; đẩy nhanh xây dựng cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, tạo cơ sở nhân rộng ra các cửa khẩu khác nếu đủ điều kiện; nâng cấp “kết nối mềm” hải quan thông minh, tạo thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa; thúc đẩy khôi phục và mở thêm các chuyến bay để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Song song với đó là thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực mới nổi như AI, năng lượng sạch, kinh tế xanh, kinh tế số, ứng dụng công nghệ 5G; tăng cường trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm về điều hành chính sách trong lĩnh vực tài chính - tiền tệ, cải cách và quản lý doanh nghiệp nhà nước; tích cực nghiên cứu thí điểm triển khai mô hình khu hợp tác kinh tế qua biên giới, mở rộng phạm vi thanh toán bằng đồng bản tệ; nghiên cứu triển khai hợp tác trong lĩnh vực khoáng sản then chốt.

Đồng thời, khuyến khích và ủng hộ các doanh nghiệp có thực lực, uy tín và công nghệ tiên tiến của nước này sang đầu tư tại nước kia, thúc đẩy hợp tác thực chất trong các lĩnh vực như nông nghiệp công nghệ cao, xử lý ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn. Đẩy nhanh thực hiện các dự án viện trợ không hoàn lại như xây dựng Học viện Y dược cổ truyền Việt Nam cơ sở 2, duy tu bảo trì Cung Hữu nghị Việt - Trung. Đưa hợp tác khoa học công nghệ thành điểm sáng mới, nghiên cứu triển khai hợp tác trên các lĩnh vực như AI, bán dẫn, năng lượng hạt nhân...

Hai bên cũng cần tăng cường giao lưu nhân dân, củng cố nền tảng xã hội vững chắc cho việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc. Đồng thời, duy trì phối hợp, hợp tác chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau trong các cơ chế, diễn đàn đa phương mà hai nước cùng là thành viên. Ngoài ra, hai bên cần phối hợp quản lý tốt biên giới trên đất liền; kiểm soát và giải quyết tốt hơn bất đồng, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định trên biển.../.

DIỆU THIỆN