Đưa ánh sáng điện về vùng khó của Lai Châu

Những năm qua Điện lực Lai Châu luôn nỗ lực đưa ánh sáng về với đồng bào vùng khó.

Nỗ lực đưa điện về vùng khó

Tháng 8/2021, toàn tỉnh Lai Châu còn 5.000 hộ dân tại 56 thôn bản khó khăn, chưa được sử dụng điện lưới quốc gia. Trong đó, huyện Sìn Hồ chiếm tỷ lệ cao nhất với 30 bản không có điện. Riêng xã Tủa Sín Chải lúc bấy giờ có 11 bản thì có tới 9 bản chưa có điện.

Không có điện, hành trình đến với ánh sáng của con chữ, của cuộc sống đủ đầy ở những bản vùng khó gập ghềnh, gian nan như leo lên đỉnh Pu Ta Leng quanh năm mây phủ. Ước mơ tìm ánh sáng để thoát nghèo là ước mơ lớn bao lâu nay của bà con đồng bào các dân tộc ở những thôn bản vùng khó của Lai Châu.

Anh Lầu A Ly, bản Ha Vu Chứ, xã Tủa Sín Chải, huyện Sìn Hồ khi đó từng chia sẻ: "Ở bản mình các hộ có điều kiện thì sử dụng được điện mặt trời. Còn lại chỉ có mỗi đèn pin, khi mà hết pin thì phải lên trung tâm xã để sạc, kể cả pin đèn hay pin máy điện thoại cũng vậy. Mà từ trong bản đi lên xã thì phải mất mấy tiếng đường rừng, rất vất vả".

Tại thời điểm năm 2020, nhiều thôn bản ở Lai Châu chưa có đường giao thông đi lại, trong đó có 18 bản khó khăn tại huyện Sìn Hồ. Hầu hết các bản này đều xa trung tâm xã, địa hình có độ dốc lớn, đi qua vùng núi cao hiểm trở. Người dân phải mất cả ngày đi bộ vượt rừng, vượt núi. Việc đi lại không chỉ khó khăn mà còn nguy hiểm, nhất là vào mùa mưa.

Địa hình chia cắt, đi lại khó khăn, song ngành điện luôn nỗ lực để đưa điện về với bản làng vùng khó.

Ông Bùi Xuân Thành, nguyên Giám đốc Công ty Điện lực Lai Châu cho biết: "Khi đó, chương trình cấp điện cho các thôn, bản đặc biệt khó khăn từ nguồn năng lượng tái tạo, trạm nạp ắc quy... cũng được triển khai ở các địa phương. Tuy nhiên, thực tế việc đầu tư này không hiệu quả, chất lượng điện năng kém, độ bền của thiết bị thấp, chi phí quản lý vận hành lớn… nên không đáp ứng được nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân".

Trong khi dự án cấp điện thôn bản chưa có điện ở tỉnh Lai Châu giai đoạn 2015-2020, thì đến năm 2020 dự án này hết hạn. Số thôn, bản, số hộ dân chưa có điện lưới còn nhiều. Trước thực trạng đó, Công ty Điện lực tỉnh Lai Châu đã báo cáo Tổng Công ty Điện lực miền bắc, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, kiến nghị với Bộ Công thương để xin phép gia hạn dự án.

Lai Châu có hơn 99% số thôn bản, điểm dân cư có điện lưới quốc gia.

Khi dự án được gia hạn, việc triển khai đưa điện về các bản tiếp tục gặp khó khăn do chưa có đường giao thông, dân cư sống phân tán... việc vận chuyển vật tư, thiết bị vào công trường phục vụ thi công, nhất là trong mùa mưa gần như bất khả kháng. Các thôn, bản nằm cách xa lưới điện, hướng tuyến chủ yếu vào các khu vực rừng tự nhiên, rừng phòng hộ khó khăn trong việc chuyển mục đích sử dụng rừng...

Tuy nhiên, bằng quyết tâm nỗ lực, những khó khăn trên đã được ngành điện Lai Châu phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các ngành chức năng tháo gỡ, điện từ đó đã được phủ sáng khắp các bản vùng khó.

Điển hình như tại huyện vùng cao Sìn Hồ, chỉ sau hơn 1 năm kể từ khi được gia hạn dự án, tất cả 18 bản vùng khó của huyện đã có điện lưới quốc gia, nâng tỷ lệ số hộ được sử dụng điện lên đến 99,8%. Riêng xã khó khăn nhất Tủa Sín Chải, mặc dù quãng đường vào các bản rất xa, có bản từ trung tâm xã vào hơn 20km và chưa có đường ô-tô vào. Nhưng nhờ sự nỗ lực của ngành điện, ánh sáng đã về trong niềm vui vô bờ bến của người dân 11/11 bản.

Lai Châu hiện có 97,83% số hộ được sử dụng điện, vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV trước gần 4 năm.

Hay như tại huyện Nậm Nhùn, năm 2020, toàn huyện còn 12 bản chưa có điện lưới quốc gia, tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia lúc đó đạt 88,7%. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy 2 năm sau khi dự án được gia hạn, Nậm Nhùn đã hoàn thành mục tiêu nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đề ra. Đến hết năm 2024 đã có 63/69 bản có điện, 95% hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia.

Con số thống kê trong toàn tỉnh Lai Châu cho thấy, Dự án Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia ở Lai Châu chỉ sau hơn 1 năm gia hạn đã hoàn thành; nâng tỷ lệ người dân Lai Châu được sử dụng điện lưới quốc gia lên hơn 97%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV của Đảng bộ tỉnh Lai Châu trước gần 4 năm. Điều này đã góp phần giảm nghèo và thúc đẩy kinh tế các vùng khó khăn của Lai Châu phát triển toàn diện.

Tiếp tục phủ sáng vùng cao

Những tháng cuối quý 2 năm 2025 này, tại Khau Hỏm, xã Nậm Sỏ, huyện Tân Uyên, người dân tất bật chuẩn bị để đón điện lưới về với bản. Đây là bản còn lại duy nhất của huyện nông thôn mới Tân Uyên chưa có điện. Mặc dù không được ghi trong nguồn vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2020-2025, nhưng nhờ sự nỗ lực của Điện lực Lai Châu và sự vào cuộc của chính quyền địa phương, dự án đã được triển khai trong niềm vui của 48 hộ dân tộc Mông, Dao nơi đây.

Chiều 22/4, Điện lực Lai Châu đã đóng điện tại bản Khau Hỏm, xã Nậm Sỏ, bản cuối cùng của huyện nông thôn mới Tân Uyên có điện lưới quốc gia.

Ngày 22/4 đã đi vào lịch sử của người dân bản Khau Hỏm khi lưới điện chính thức đóng, điện lưới quốc gia chính thức về với bản. Trong tràn ngập niềm vui và phấn khởi, anh Vàng A Thông-một người dân đã chia sẻ: "Ngày trước, trong bản có mấy hộ khá hơn cũng mua củ phát điện mini về lắp, nhưng chỉ dùng được mấy tháng mùa mưa rồi hỏng hết vì lũ. Vì thế mà cả cái bản này chưa có bất cứ nhà nào có thiết bị điện như tivi, tủ lạnh... Hai năm trước, nhà nước cũng lắp cho hệ thống bóng đèn năng lượng mặt trời, nhưng chỉ chiếu sáng dọc bản. Mấy năm nay ở bản có sóng điện thoại, cho nên nhiều nhà cũng mua điện thoại để liên lạc. Tuy nhiên, do không có điện vì vậy việc dùng cũng hạn chế lắm, mỗi lần hết pin muốn sạc là phải mang ra trung tâm xã hoặc sang các bản lân cận sạc nhờ. Giờ có điện, cái gì cũng tốt, gia đình mua sắm thiết bị điện phục vụ cuộc sống, con cái học hành, mọi người đều có điều kiện tiếp cận thêm nhiều thông tin từ xã hội hơn...".

Hiện Lai Châu còn 8 điểm dân cư với hơn 2.000 hộ chưa có điện; Mục tiêu của ngành điện Lai Châu giai đoạn 2025-2030 điện sẽ phủ sáng tất cả các điểm dân cư này.

Theo ông Trần Kim Long, Giám đốc Công ty Điện lực Lai Châu, đến thời điểm hiện tại Lai Châu có hơn 99% số thôn, bản, điểm dân cư có điện lưới quốc gia. Tỷ lệ số hộ được sử dụng điện trên toàn tỉnh đạt xấp xỉ 98%. Toàn tỉnh còn 8 điểm dân cư với hơn 2.000 hộ chưa có điện lưới quốc gia. Phần lớn các điểm dân cư này nằm phân tán ở vùng sâu, xa; số hộ phát sinh chia tách mới hoặc liên quan đến sắp xếp dân cư vùng nguy cơ, thiên tai...

Để tiếp tục phủ sáng cho những điểm này, ngành điện tiếp tục đánh giá hiện trạng lưới điện, lập các danh mục đầu tư xây dựng từ các nguồn vốn được giao. Chủ động phối hợp các địa phương, lồng ghép nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia; các nguồn xã hội hóa để thực hiện dự án. Mục tiêu của ngành sẽ phủ sáng tất cả các điểm bản, điểm dân cư trong giai đoạn 2025-2030.

TOAN - THỊNH