Du lịch hướng tới Net Zero (bài 2): Khi 'Xanh' là tấm hộ chiếu mới của ngành du lịch

Đạp xe tham quan Lăng vua Gia Long - một di sản xanh tại Huế. Ảnh: Nhân Tâm

Một buổi sáng tại Huế, nhóm du khách bắt đầu hành trình khám phá Cố đô nhưng theo một cách rất khác. Họ di chuyển bằng những phương tiện thân thiện, len lỏi qua những cung đường di sản để đến những điểm đến đã cam kết hành động Net Zero. Trong suốt chuyến đi, từ việc sử dụng bình nước cá nhân để từ chối nhựa dùng một lần, đến việc thưởng thức ẩm thực địa phương theo mô hình “từ vườn đến bàn”, mọi hành vi của thực khách đều được hướng dẫn để đạt mức phát thải thấp nhất.

Khi “Xanh” là mệnh lệnh từ dòng chảy thế giới

Những mô hình tượng tự như trên đang được tổ chức rải rác không chỉ tại Cố đố Huế mà còn tại các điếm đến khác như Đà Nẵng, Quảng Trị, Cần Thơ…, góp phần tạo nên một lát cắt sinh động cho một xu hướng đang cuộn chảy mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu.

Nhìn rộng ra bức tranh toàn cầu, du lịch Net Zero không còn là một khái niệm xa xỉ. Theo các nghiên cứu mà ThS. Nguyễn Thị Thanh Nga và ThS. Lê Văn Hoài (Trường Du lịch – Đại học Huế) trích dẫn, sự chuyển dịch từ “du lịch sinh thái” thuần túy sang một hệ sinh thái “phát triển xanh, kinh tế xanh và quản trị xanh” đã bùng nổ mạnh mẽ từ sau năm 2020. Hai thạc sĩ nhận định rằng, nhận thức về môi trường hiện đã trở thành yếu tố quyết định hành vi lựa chọn điểm đến.

Du lịch xanh không chỉ là việc tham quan thiên nhiên mà còn bao gồm các hoạt động có trách nhiệm đối với môi trường và cộng đồng. Các nền kinh tế mới nổi tại châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ hay Đài Loan đang dẫn đầu trong cuộc đua này, cho thấy việc xanh hóa ngành dịch vụ đã trở thành một chuẩn mực quốc tế mới.

Tuy nhiên, thách thức nằm ở chỗ làm sao để không rơi vào “bẫy lý thuyết”. Để đạt được mục tiêu phát thải bằng không, công nghệ phải là “cánh tay nối dài”. Việc ứng dụng dữ liệu lớn và Internet vạn vật để tối ưu hóa năng lượng, giảm lãng phí thực phẩm và điều phối dòng khách tại các điểm đến nhạy cảm là hướng đi tất yếu. Nếu không bắt đầu ngay, cái giá phải trả khi các hàng rào thuế carbon quốc tế được áp dụng sẽ là rất lớn.

Gợi ý từ vùng đất Cố đô

Quay trở lại với trường hợp của Huế – một đô thị di sản điển hình, áp lực chuyển đổi xanh càng trở nên cấp thiết. Bà Trần Thị Hoài Trâm, Giám đốc Sở Du lịch Huế, khẳng định: “Phát triển du lịch không chỉ nhằm gia tăng số lượng khách hay doanh thu, mà còn phải đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế - bảo vệ môi trường, gìn giữ giá trị văn hóa và nâng cao chất lượng sống của cộng đồng địa phương”. Đối với bà Trâm, xanh hóa là "phép thử" cho khả năng thích ứng của di sản trước biến đổi khí hậu.

Sự cộng hưởng giữa tư duy quản lý và nghiên cứu chiến lược là điểm sáng tại đây. TS. Cung Trọng Cường và bà Nguyễn Ngọc Yến Nhi (Viện Nghiên cứu phát triển Huế) chỉ ra rằng du lịch xanh phải dựa trên nền tảng kinh tế tuần hoàn. Nhóm tác giả nhận định việc áp dụng du lịch xanh sẽ tạo ra các cơ hội phát triển, đồng thời giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.

Việc Huế được vinh danh là “Thành phố du lịch sạch ASEAN” hay triển khai các tour xe đạp hành trình di sản chính là những bước đi cụ thể để hiện thực hóa tư duy này.

Ở góc độ doanh nghiệp lưu trú, bà Châu Thị Hoàng Mai, Giám đốc khách sạn Alba và Alba Spa, chia sẻ: “Kinh doanh du lịch xanh không chỉ dừng lại ở tiết kiệm điện nước, mà là sự kết nối hài hòa giữa con người và thiên nhiên”. Việc các khách sạn tại Huế bắt đầu tính toán “vòng đời xanh” cho từng dịch vụ không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh khác biệt cho du lịch địa phương trên bản đồ quốc tế.

Bà Ngô Hoàng Nguyên Anh, CEO & Co-Founder của iVietnam – một trong những doanh nghiệp tiên phong du lịch Net Zero tại Huế, chia sẻ thêm sản phẩm của công ty ty đang hướng tới không chỉ là một tour tham quan, mà là một hành trình “gieo mầm xanh'. Công ty hướng đến sự cân bằng hài hòa giữa trải nghiệm của du khách, bảo tồn giá trị văn hóa và trách nhiệm với môi trường thông qua thông điệp “Sống chậm qua mỗi chuyến đi”.

Nói một cách khác, khi kết thúc chuyến hành trình Net Zero, nhóm du khách không chỉ mang về những bức ảnh đẹp, mà còn mang theo một tâm thế mới về việc tiêu dùng có trách nhiệm. Những cam kết về việc giảm thiểu nhựa, bù đắp carbon hay hỗ trợ sinh kế địa phương đã thấm sâu vào từng hành động nhỏ nhất của mỗi cá nhân.

Trong kỷ nguyên mới, những điểm đến thành công sẽ không chỉ là nơi có phong cảnh đẹp nhất, mà phải là nơi có cam kết và hành động vì môi trường mạnh mẽ nhất với những bước đi bài bản và trở thành động lực cho một nền kinh tế xanh tương lai.

Nhân Tâm