Tạo nguồn lực, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Theo đó, Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong nhiều năm qua, hàng loạt chủ trương, chính sách lớn được ban hành, từ đầu tư hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, đến chăm lo văn hóa, giáo dục, y tế, giảm nghèo bền vững.

Liên minh hợp tác xã (HTX) Việt Nam với chức năng, nhiệm vụ tư vấn, hỗ trợ cho khu vực kinh tế tập thể (KTTT), HTX phát triển bền vững, góp phần nâng cao đời sống cho các thành viên HTX và cộng đồng tại địa phương.

Để triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2023, giai đoạn 1 từ 2021- 2025, Liên minh HTX Việt Nam đã chủ động cụ thể hóa các Quyết định 90, Quyết định 1719, Quyết định 263 của Thủ tướng Chính phủ bằng việc xây dựng kế hoạch thực hiện các Chương trình; ban hành văn bản số 621/LMHTXVN-KHHT, ngày 31/8/2022 gửi Văn phòng và các Ban tham mưu, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam; Liên minh HTX các tỉnh, thành phố về việc triển khai, thực hiện hiệu quả, đúng pháp luật các nhiệm vụ được giao thuộc các Chương trình MTQG năm 2022 và giai đoạn 2021-2025.

Ảnh minh họa.

Liên minh HTX các tỉnh, thành phố ban hành văn bản chỉ đạo và cụ thể hóa việc thực hiện các nội dung của Chương trình MTQG tại địa phương. Tổ chức rà soát, lựa chọn các HTX đủ điều kiện tiếp nhận, triển khai chính sách hỗ trợ; hướng dẫn, tư vấn xây dựng dự án phát triển sản xuất và sinh kế gắn với chuỗi giá trị.

Chủ động huy động, lồng ghép nguồn lực để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ được giao, đặc biệt là hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ đồng bào dân tộc thiểu số và các HTX hoạt động tại địa bàn khó khăn. Phối hợp với các sở, ngành, UBND cấp huyện (cũ), xã trong công tác tổ chức, quản lý, kiểm tra, giám sát, thẩm định và đánh giá kết quả thực hiện chương trình, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư.

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội về tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trong giai đoạn 2021 - 2025, bên cạnh những kết quả đạt được cũng chỉ rõ, tỷ lệ ngân sách được giao để thực hiện Chương trình giải ngân đạt thấp so với kế hoạch. Số vốn được phân bổ cho năm 2025 còn tồn đọng chưa giải ngân khá nhiều. Hầu hết các năm, nguồn vốn được phân bổ đều không sử dụng hết trong năm tài chính và phải thực hiện chuyển nguồn sang năm tiếp theo.

Từ thực tế triển khai, nhằm nâng cao hiệu quả các chương trình, Chính phủ đã trình Quốc hội việc hợp nhất 3 chương trình gồm: Chương trình xây dựng nông thôn mới, Chương trình giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Sau hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia với tên gọi "Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035" đã đặt ra mục tiêu, đến năm 2030, thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng gấp 2,5 - 3 lần so với năm 2020.

Trong đó, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số bằng 2/3 bình quân chung của cả nước; phấn đấu 80% số hộ nông dân người DTTS làm kinh tế nông - lâm nghiệp hàng hóa; 100% người DTTS, người nghèo có thẻ bảo hiểm y tế và được tiếp cận dịch vụ y tế miễn phí... Xây dựng nông thôn mới hiện đại, giàu đẹp, bản sắc, bền vững, gắn với đô thị hóa và thích ứng biến đổi khí hậu. Phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, bảo đảm bình đẳng giới và an sinh xã hội.

Phát triển kinh tế nông thôn theo hướng xanh, tuần hoàn, sinh thái, gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp để nâng cao thu nhập, chất lượng sống và thu hẹp chênh lệch phát triển giữa các vùng, miền, nhóm dân cư, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi so với các vùng khác.

Củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc thiểu số. Bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội, nhất là vùng chiến lược, biên giới và hải đảo.

Thời gian thực hiện Chương trình dự kiến trong 10 năm, từ 2026 đến hết năm 2035, giai đoạn 1 (2026-2030), vốn ngân sách Trung ương bố trí trực tiếp 100 nghìn tỷ đồng; vốn lồng ghép của các chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình, dự án khác, đầu tư cho địa bàn nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi khoảng 360 nghìn tỷ đồng; còn lại là vốn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác.

Trong quá trình điều hành, Chính phủ tiếp tục cân đối nguồn vốn ngân sách Trung ương, bao gồm cả nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội, để ưu tiên hỗ trợ thêm cho Chương trình phù hợp với điều kiện thực tế để có đủ nguồn lực thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

Anh Việt