Dự kiến bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/7/2026

Sẽ bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh

Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (vào chiều qua 14/5), Bộ Tài chính cho biết đã tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo tờ trình dự thảo này, đồng thời thừa ủy quyền Thủ tướng gửi các đại biểu Quốc hội nghiên cứu trước khi thảo luận.

Để tháo gỡ nút thắt về tiếp cận vốn, tăng năng lực tài chính cho kinh tế tư nhân, dự thảo nghị quyết đưa ra một số giải pháp.

Nội dung đáng chú ý, từ 1/7/2024, chấm dứt hình thức nộp thuế theo phương pháp khoán thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.

Gần 2 triệu hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán.

Trước đó, tại Nghị quyết 68, Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Bộ Chính trị cũng chỉ đạo đẩy mạnh số hóa, minh bạch hóa, đơn giản hóa, dễ tuân thủ, dễ thực hiện đối với chế độ kế toán, thuế, bảo hiểm… để khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.

Theo số liệu từ Cục Thống kê, Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong số này, gần 2 triệu hộ nộp thuế khoán, tức là cơ quan thuế ấn định một mức doanh thu cố định cho cả năm và hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên mức khoán này.

Tuy nhiên, mức thuế bình quân hằng tháng của gần 2 triệu hộ kinh doanh theo hình thức khoán trong quý 1/2025 chỉ vào khoảng 700.000 đồng/tháng/hộ.

Theo các chuyên gia, nộp thuế khoán đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp với quy mô quản lý nhỏ của nhiều hộ kinh doanh, tuy nhiên, phương pháp này không khuyến khích tính minh bạch trong kê khai doanh thu. Cơ quan thuế cũng khó quản lý và giám sát doanh thu thực tế. Có trường hợp hộ kinh doanh đạt doanh thu thực tế cao, nhưng vẫn nộp thuế ít hơn so với hộ khác có doanh thu thấp hơn.

Trước mắt, từ ngày 1/6 tới, theo Nghị định 70 của Chính phủ, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ “chia tay” thuế khoán, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Không hồi tố, thanh kiểm tra quá 1 lần/năm

Nội dung quan trọng khác trong dự thảo nghị quyết của Quốc Hội là việc cải thiện môi trường kinh doanh. Nguyên tắc áp dụng, mỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ không bị thanh tra, kiểm tra quá một lần trong năm, trừ trường hợp có bằng chứng rõ ràng về vi phạm. Kế hoạch, kết luận thanh kiểm tra phải thực hiện công khai.

Những hành vi lạm dụng thanh tra, kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp sẽ bị xử lý nghiêm. Dự thảo cũng ưu tiên hình thức thanh tra, kiểm tra từ xa dựa trên dữ liệu điện tử, hạn chế kiểm tra trực tiếp. Doanh nghiệp chấp hành nghiêm pháp luật sẽ được miễn kiểm tra thực tế.

Đề xuất thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, hộ kinh doanh không quá 1 lần/năm.

Bên cạnh đó, hoạt động quản lý điều kiện kinh doanh cũng chuyển mạnh từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm.

Dự thảo nghị quyết cũng đưa ra nguyên tắc phân định rõ ràng giữa trách nhiệm của pháp nhân và cá nhân; giữa trách nhiệm hình sự với trách nhiệm hành chính và dân sự; đồng thời phân biệt giữa trách nhiệm hành chính với trách nhiệm dân sự.

Theo đó, đối với các vụ việc vi phạm mang tính chất dân sự, kinh tế, hành chính sẽ ưu tiên áp dụng biện pháp xử lý dân sự, kinh tế trước. Các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoặc cá nhân vi phạm sẽ được tạo điều kiện để chủ động khắc phục hậu quả.

Đối với vi phạm đến mức phải xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả về kinh tế chủ động, kịp thời và toàn diện.

Dự thảo cũng nhấn mạnh, không được áp dụng hồi tố pháp luật theo hướng bất lợi đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh. Trường hợp các vụ việc chưa đủ thông tin, tài liệu, chứng cứ rõ ràng thì cần kết luận sớm theo quy định pháp luật về tố tụng và công bố công khai kết luận này. Việc điều tra, truy tố, xét xử phải tuân thủ đầy đủ nguyên tắc suy đoán vô tội, đúng thẩm quyền và đúng trình tự, thủ tục pháp luật.

Việt Linh