Dự án Luật Tình trạng khẩn cấp sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9

Chiều 14/3, tại Phiên họp thứ 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp. Dự thảo Luật gồm 6 chương, 42 điều; cụ thể hóa 2 chính sách được thông qua trong giai đoạn lập đề nghị xây dựng dự án Luật.

Phiên họp thứ 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp. . Ảnh: quochoi.vn

Tại buổi họp, Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã trình bày Tờ trình về sự cần thiết, mục đích ban hành luật, quan điểm xây dựng luật, các nội dung chủ yếu của dự án Luật Tình trạng khẩn cấp.

Theo Đại tướng Nguyễn Tân Cương, mục đích ban hành Luật nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật về trạng khẩn cấp; tạo lập cơ sở pháp lý cho thi hành pháp luật nhằm tăng cường tính chủ động trong việc ứng phó, khắc phục kịp thời, hiệu quả trường hợp xảy ra tình huống khẩn cấp, góp phần bảo vệ Nhà nước và Nhân dân, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Quan điểm xây dựng dự án Luật nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết số 44-NQ/TW ngày 24/11/2023 Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Ảnh: quochoi.vn

Dự án luật cũng bảo đảm sự phù hợp, thống nhất với Hiến pháp năm 2013 và đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Kế thừa và phát triển các quy định của pháp luật hiện hành về tình trạng khẩn cấp đã được thực tiễn kiểm nghiệm còn phù hợp, đồng thời bổ sung những vấn đề còn thiếu để giải quyết những nội dung về tình trạng khẩn cấp đặt ra trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo…

Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục, thẩm quyền ban bố, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp; các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp; tổ chức thi hành Nghị quyết ban bố, Lệnh công bố tình trạng khẩn cấp; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tình trạng khẩn cấp.

Dự thảo Luật gồm 6 chương, 42 điều, gồm các quy định chung; Ban bố, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp; Các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp; Tổ chức thi hành Nghị quyết ban bố, Lệnh công bố tình trạng khẩn cấp; Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân và điều khoản thi hành.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương cho biết, nội dung dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp tập trung vào 02 chính sách đã được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 118/NQ-CP ngày 03/8/2024 và báo cáo Quốc hội bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh tại Nghị quyết số 55/2024/QH15 ngày 28/10/2024, gồm:

1. Biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, thẩm quyền tổ chức, chỉ đạo, điều hành và quyết định áp dụng các biện pháp đặc biệt của một số chủ thể trong tình trạng khẩn cấp;

2. Các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp; cứu trợ, hỗ trợ người dân ứng phó trong và sau tình trạng khẩn cấp.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương. Ảnh: quochoi.vn

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật tình trạng khẩn cấp

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Tình trạng khẩn cấp, cho rằng dự thảo Luật cơ bản bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng về đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật và yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9.

Theo đó, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến tình trạng khẩn cấp, các điều ước quốc tế để đảm bảo tính thống nhất, tương thích, khả thi, xử lý hài hòa các nội dung quy định có liên quan ở các luật khác, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành luật, cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo luật do Chính phủ trình và các nội dung thẩm tra. Dự thảo luật cơ bản bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng về đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật và yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tình trạng khẩn cấp và các điều ước quốc tế, để bảo đảm tính thống nhất, tính tương thích, tính khả thi; xử lý hài hòa các quy định liên quan được các luật khác quy định, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Tiếp tục nghiên cứu thể chế hóa các quan điểm về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật đối với các nội dung trách nhiệm quản lý nhà nước về phân cấp, phân quyền, giao quyền cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ, các cơ quan ngang bộ; đơn giản hóa thủ tục hành chính, không quy định cụ thể về quy trình, thủ tục, hồ sơ trong dự thảo luật.

Đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu phạm vi điều chỉnh phù hợp với tên gọi và nội hàm của luật, không thay thế các luật chuyên ngành khác đang điều chỉnh nội dung có liên quan. Dự thảo luật chỉ tập trung quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền ban bố, công bố, bãi bỏ và các biện pháp được áp dụng đã chín, đã rõ và được thực tiễn kiểm nghiệm.

Tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện khái niệm "tình trạng khẩn cấp", "khẩn cấp quốc phòng", "khẩn cấp an ninh trật tự", "khẩn cấp thảm họa lớn"…; đồng thời không cần thiết giải thích khái niệm "hàng hóa dịch vụ thiết yếu" bởi đã được quy định trong hệ thống pháp luật.

Đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, hoàn thiện các quy định về các biện pháp áp dụng bảo đảm không mâu thuẫn, chồng chéo với các biện pháp phòng thủ dân sự cấp độ 1, cấp độ 2, cấp độ 3 và các biện pháp dân sự được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, quy định tại Luật Phòng thủ dân sự;

Việc phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ áp dụng các biện pháp mà pháp luật hiện hành chưa quy định hoặc khác luật, bảo đảm linh hoạt trong việc ứng phó xử lý các tình trạng khẩn cấp; quy định rõ trong trường hợp chưa hoặc không ban bố tình trạng khẩn cấp quốc phòng có thể áp dụng các biện pháp khác; đồng thời làm rõ thêm thời điểm hiệu lực, đối tượng, các biện pháp này để đảm bảo tính khả thi bằng các văn bản pháp luật dưới luật.

Tiếp tục nghiên cứu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của Đội công tác tuyên truyền đặc biệt, Đội tuần tra đặc biệt, đảm bảo phù hợp với quy định của Hiến pháp, Bộ Luật Tố tụng hình sự, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong việc thẩm định; đồng thời tiếp thu ý kiến cơ quan thẩm tra, ý kiến tại Phiên họp để hoàn thiện hồ sơ dự án luật; Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại thẩm tra chính thức, báo cáo Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách trước khi trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9 tới.

Minh Vũ