Đột quỵ khi còn trẻ vì lao lực, làm việc không ngừng nghỉ

22h, Trần Minh Trang (TP.HCM) thức dậy, bắt đầu “một ngày làm việc” mới sau giấc ngủ thứ hai trong ngày. Sau khi rửa mặt để tỉnh táo, cô gái 23 tuổi ngồi vào bàn, cầm bút, tỉ mỉ phác thảo những nét vẽ đầu tiên trên màn hình.

Từng đường nét dần hiện lên, bức tranh cũng sắp hoàn thiện. Lúc này, thành phố vừa bước sang ngày mới. Nhịp sống trái ngược này bắt đầu từ khi Trang rời công việc văn phòng, chuyển sang làm freelancer, nhận thiết kế đồ họa theo đơn đặt hàng.

Cày đêm cày ngày, làm việc không nghỉ

“Làm freelancer có ưu điểm là linh hoạt thời gian, nhưng nhược điểm cũng chính là... linh hoạt thời gian”, Trang cười, nửa đùa nửa thật. Nộp đơn xin nghỉ công việc văn phòng, Trang chắc mẩm mình sẽ có nhiều thời gian hơn để chăm sóc bản thân.

Thế nhưng, đơn hàng liên tục đổ về khiến cô gần như quay cuồng trong deadline. Nếu trước đây, ngày làm việc của cô kết thúc vào 17h, thì giờ đây, có hôm 22h mới được tắt máy. Rồi thời gian dần kéo dài hơn - từ 22h thành 0h, rồi 1h sáng.

Dần dần, Trang nhận ra buổi tối mới là khoảng thời gian làm việc lý tưởng nhất cho một người làm mảng sáng tạo như cô. Không gian yên tĩnh giúp cô gái tập trung hơn, những ý tưởng cũng cứ thế tuôn trào.

Trang dần quen với nhịp sống ngược - ngủ vào 6h sáng, thức dậy lúc 14-15h. Sau khi xử lý khối lượng công việc kha khá, cô bạn sẽ đi ngủ để chuẩn bị cho ca làm việc đêm.

Không chỉ có các đơn hàng từ khách, Trang còn phải dành thời gian cho bài tập ở lớp đồ họa mà cô đang theo học. Ban ngày cô lo hoàn thành đơn hàng, ban đêm lại miệt mài với những bài tập.

Sau trận đột quỵ, Hồng Anh hốc hác hơn.

Dù biết lối sống này không tốt cho sức khỏe, Trang rất khó để cải thiện. Bàn làm việc của cô bạn bao giờ cũng có thuốc đau đầu, vitamin, có ngày cô uống đến 2-3 viên. Hệ quả của những đêm thức trắng là cơ thể của Trang suy nhược, sức đề kháng giảm, dễ ốm vặt.

Quản lý một cơ sở giữ trẻ tư nhân, một ngày của Lý Ngọc Hồng Anh (33 tuổi, Lâm Đồng) hiếm khi kết thúc trước nửa đêm. Khi mọi người đã say giấc, cô vẫn tỉ mẩn dọn dẹp phòng ngủ cho các bé, cẩn thận lau từng chiếc đũa, bát ăn cơm.

"Bị công việc cuốn đi, có lúc tôi quên cả ăn, mặc cho cơn đói cồn cào. Nhiều hôm đến tận 23h tôi mới có thời gian tắm. Nhưng chính những thói quen ấy đã khiến tôi phải trả giá đắt", Hồng Anh chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Một đêm tháng 11/2024, sau khi hoàn thành công việc, Hồng Anh lên giường nghỉ ngơi. Thế nhưng, cô cảm thấy tim mình đập gấp gáp, hơi thở trở nên nặng nề. Khi được đưa đến bệnh viện, Hồng Anh gần như mất kiểm soát hoàn toàn, ý thức mơ hồ.

Kết quả chẩn đoán cho thấy cô bị tắc nghẽn mạch máu não, dẫn đến đột quỵ. May mắn, sau khi được tiêm thuốc tiêu sợi huyết và cấp cứu kịp thời, tình trạng của Hồng Anh dần ổn định.

“Sau khi ‘trở về từ cửa tử’, tôi nhận ra sức khỏe là điều quý giá”, Hồng Anh tâm sự.

Ở tuổi 22, Ánh Hồng phải đối mặt với đột quỵ do lối sống thiếu lành mạnh.

Suốt nhiều tháng, Bùi Thị Ánh Hồng (22 tuổi) vùi mình trong công việc: làm tóc đến tận khuya, ăn uống thất thường, ngủ không đủ giấc. Những cơn đau đầu ngày một dày, tay chân tê rần, nhưng cô chỉ nghĩ đó là do mệt mỏi thoáng qua.

Trưa hôm ấy, tay trái Hồng bỗng rũ xuống, miệng cứng lại. Cô được đưa đi cấp cứu khẩn cấp. Xuất huyết não - chẩn đoán ấy khiến cô gái bàng hoàng. Ca phẫu thuật mở hộp sọ cứu mạng, nhưng để lại di chứng nặng nề.

Từ một cô gái năng động, bận rộn với đam mê, giờ đây Hồng phải tập đi từng bước. Ước mơ mở tiệm làm tóc nay xa vời. Nhìn lại những tháng ngày thức khuya, làm việc đến kiệt sức, cô chỉ ước giá như mình quan tâm đến sức khỏe sớm hơn.

Lối sống kém lành mạnh kéo theo nhiều hệ quả

Theo Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO), khu vực Đông Nam Á là một trong những vùng có tỷ lệ tử vong do đột quỵ cao. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người bị đột quỵ. Trung bình, cứ 4 người thì một người có nguy cơ đột quỵ.

Nhiều năm làm nghề, ThS.BS Nguyễn Thị Cúc, khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, từng chứng kiến không ít bệnh nhân trẻ nhập viện vì đột quỵ.

Trong số đó, nữ bác sĩ nhớ nhất một người đàn ông ngoài 30 tuổi, thường xuyên làm việc đến 3-4h sáng. Hôm ấy, khi đang làm việc, anh bỗng tê yếu nửa người. Nhập viện, bác sĩ phát hiện ổ chảy máu não, huyết áp lúc đó đã lên tới 180 mmHg.

Một trường hợp khác là nam thanh niên 17 tuổi, dành 12 giờ liên tục chơi game. Khi đứng dậy, cậu bất ngờ bị yếu nửa người. Kết quả chẩn đoán cho thấy đột quỵ do bóc tách động mạch trong hộp sọ - hậu quả từ việc ngồi sai tư thế suốt nhiều giờ liền

Trao đổi với Tri Thức - Znews, ThS.BS Nguyễn Thị Cúc nhận định rằng chế độ sinh hoạt và làm việc không khoa học là những yếu tố tàn phá cơ thể nhanh nhất.

Bệnh nhân 35 tuổi bị đột quỵ do có tiền sử thừa chân, cao huyết áp không được kiểm soát. Ảnh: Việt Linh.

Nhiều người có thói quen làm việc, học tập vào đêm muộn để tập trung hơn. Tuy nhiên, điều này đi ngược lại nhịp sinh học tự nhiên. Ban đêm là thời gian các tế bào cần nghỉ ngơi để phục hồi, nhưng nếu thức khuya liên tục, cơ thể phải hoạt động quá sức, dẫn đến căng thẳng tế bào, rối loạn chuyển hóa. Tình trạng này còn làm suy giảm hệ miễn dịch, sức đề kháng yếu dần, dễ mắc bệnh và thường xuyên mệt mỏi.

"Đặc biệt, những người ngủ dưới 5 giờ/ngày có nguy cơ teo não tăng 25%, nguy cơ đột quỵ và tử vong do bệnh tim mạch tăng gấp 48 lần so với người ngủ đủ giấc", bác sĩ Cúc nhấn mạnh.

Về mối liên hệ giữa giấc ngủ và sức khỏe tim mạch, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), giải thích thiếu ngủ có thể gây rối loạn quá trình điều hòa nhịp tim, đồng thời tăng nguy cơ co thắt mạch máu. Khi mạch máu bị thu hẹp hoặc hình thành cục máu đông, lưu lượng máu lên não bị cản trở, làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Không chỉ giấc ngủ, căng thẳng kéo dài từ công việc và cuộc sống cũng có thể khiến tim hoạt động quá mức, dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe như tăng huyết áp, rối loạn đường huyết và mỡ máu - những yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch.

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xuất huyết não. Khi áp lực trong lòng mạch tăng cao, nguy cơ đột quỵ cũng gia tăng đáng kể. Tình trạng này đặc biệt phổ biến ở người trẻ - những người có tăng huyết áp nhưng không hay biết, hoặc đã biết nhưng chủ quan, không tuân thủ điều trị.

Các bác sĩ khuyến cáo người dân để giữ gìn sức khỏe, người dân nên xây dựng lối sống lành mạnh:

Ngủ đủ giấc (7-8 giờ/ngày), tránh thức khuya, làm việc quá sức.
Quản lý căng thẳng, cân bằng giữa công việc và cuộc sống.
Chế độ ăn khoa học, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tăng rau xanh và thực phẩm giàu chất xơ.
Vận động thường xuyên, đứng dậy đi lại sau mỗi 30 phút làm việc, duy trì thói quen tập thể dục.
Theo dõi sức khỏe định kỳ, kiểm tra huyết áp, đường huyết để phát hiện sớm nguy cơ.

Phương Anh - Kỳ Duyên